O’. Toshbekov tuproqshunoslik asoslari fanidan o’quv-uslubiy majmua

CaCO₃ + CO₂ + H₂O=Ca(HCO₃)₂;

Ca(HCO₃)₂ + 2H₂O=Ca(OH)₂+2H₂O.

Tuproq eritmasining kislotaliligi organik kislotalarga, shu jumladan, fulvokislotalarga va mineral kislotalarga shuningdek nordon tuzlarning bo’lishiga hamda singdirilgan vodorod va alyuminiyga bog’liqdir. Tuproq kislotaliligini belgilovchi vodorod kontsentratsiyasi eritmada H₂CО₃ ning ko’payishiga qarab orta boradi.

Eritmada H₂CО₃ kontsentratsiyasi ko’payganda vodorod ionlari kontsentratsiyasi ortadi, eritmada HCО₃^- ko’payganda esa kamayadi. Na⁺ ishqoriylikni keskin oshiradi.

Podzollashgan va qizil tuproqlarda pH 4-6 atrofida bo’ladi, botqoq tuproqlarda esa kamayib 3,5 ga tushadi. Qora tuproqlarda pH - 5,8-7,5, bo’z tuproqlarda 7-8, sho’rtoblarda esa 10-11 bo’ladi. pH 4-8 - o’rtasida bo`lganda o’simliklar turiga qarab normal rivojlanishi jarayoni ketadi.