O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

Oksitotsin.
B u gorm onning effekti ikki y o 'n alish d a nam oyon bo'ladi.
1) oksito tsin bachadon silliq m uskulini qisqartiradi. H ayvonlarda 
g ip o fiz o lib ta sh la n sa , tu g 'ru q q iy in la sh a d i v a uzoq dav o m etadi. 
O ksitotsin norm al tu g 'ru q kechishini ta ’m inlaydi (nom i ham shundan 
kelib chiqqan, oxu-kuchli, tokos - tu g 'ru q ).
2) o ksitotsin laktatsiya ja ra y o n in in g idora etilishida ham ishtirok 
etadi. U sut bezlarida m ioepitelial hujayralam ing qisqarishini kuchaytiradi 
va shu sababdan sut ajralishiga ijobiy ta ’sir k o 'rsa ta d i. O ksitotsinning 
qondagi m iqdori h o m iladorlikning oxiri va hom iladorlikdan keyingi 
davrida yuqori bo'lad i. G o 'd a k n i k o 'k ra k bilan boqilganda ham reflektor 
ravishda o ksitotsin sekresiyasi ortadi.
205

---

To'qima m odda
alm ashinuvini
— -
m iqrorlni
kuchaytiredi
orttiredm
O qsillar
parchalanishini
kuchaytiradi
To'qimaning
Suyak to q im esidan
shakshyunishi
—
Ca chiqishini
va o'sishi
kuchaytiradi
Q onda Sa 
miqdorini 
kamaytiredi
Ca ning suyak to'qim asiga 
tushishini kuchaybradi
50-rasm . Qalqonsimon, qalqonsimon oldi bezlari va ularning vazifalari.
G ipofizning oraliq bo ‘lagi.
H ayvonlarda va odam gipofizining oraliq 
b o 'la g i oldingi b o 'lag id an ajralgan va orqa b o 'la k k a y o p ish g an bo'lad i. 
Oraliq b o 'la k gorm oni-interm edin yoki m elanin stim ullovchi gorm on orqa 
b o 'la k g o rm o n lari bilan b irg a chiq ad i. O dam te risin in g pig m en tsiz 
qism lariga, teri ichiga interm edin gorm oni yuborilganda, shu qism lar rangi 
se k in -a sta n o rm a l h o lig a k elad i. In te rm e d in g o rm o n i o d am d a teri 
pigm entatsiyasini boshqaradi.