O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V



Download 8,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/434
Sana16.03.2022
Hajmi8,79 Mb.
#496953
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   434
Bog'liq
Normal fiziologiya (Alaviya O.T.) - 2006 y.

Fiziologiya morfologik fa n la r - anatomiva, gistologiya, sitologivaga
chambarchas (uzviy) boliq. Organizm va qismlarining shakli, tuzilishi
va u la rn in g fu n k s iy a s i  z a r o b o  liq , u la rn in g m a kro sko p ik,
mikroskopik va submikroskopik tuzilishini va muayyan fitnksiya yuzaga
chiqayotgan pa vtd a bu tuzilish о ‘zgarishini bilmay turib organizm
funksiyalarini chuqur о ‘rganib bo ‘Imaydi.
F izio lo g iy a u m u m iy b io lo g iya g a , ev o ly u tsio n ta 'lim otga va
embriologiyaga ham tayanadi, chunki har qanday organizm faoliyatini
о ‘rganish uchun uning taraqqiyot tarixi - filogenezi va ontogenezini
bilish lozim.
F izio lo g iya barcha tib b iyo t fa n la rig a u zviy bog 'liq. Sog ‘lorn
organizmda го у beruvchi fizio lo g ik jarayonlar bilib olingandagina
tu rli ka sa llik la rd a o rg a n izm d a g i fu n k s iy a la r n in g b u zilg a n lig in i
tushunish, kasalliklarni davolashning to 'g ‘ri yo ‘llarini belgilash va bu
kasalliklardan saqlanish mumkin. Masalan, qon guruhlarining ka sh f
qilinishi

qon quyish kabi tibbiyot uchun muhim tadbirlarga fiziologiya
fani asos bo ‘Idi.
Tibbiyot ham о ‘z navbatida ftziologiyaga g 'oyat ко 'p imkonivatlarni
yaratib berdi. Odamning turli kasalliklarini о ‘rganish ко ‘pgina nor­
mal fizio lo g ik jara yo n la r m exanizmini tushunishga va ba 'zi a 'zolar
funksiyasini aniqlashga yordam beradi. Tibbiyot amaliyoti fiziologik
eksperiment oldiga yangi vazifalar qo ‘yadi va shu bilan birga yangi
fiziologik dalillarning boy manbai bo ‘la oladi.
F iz io lo g iy a p s ix o lo g iy a va p e d a g o g ik a g a ham b o g ‘liq.
l.P .P a v lo v n in g y a ra tg a n o liy n e rv fa o liy a ti h a q id a g i ta 'lim o ti
psixologiya va pedagogikaning tabiiv-ilmiy asosidir.
4


F izio lo g ik te k sh irish usullari. 
F iz io lo g iy a e k s p e r im e n ta l fan.
F izio lo g iya havot h odisalarini kuzatib va о 'rganib, ularga sifa tli va
m iqdoriv baho berishga, y a ‘ni (ularni) aniq tasvir qilish va o'lchashga,
sh u n in g d e k kuzatish natijalarini hujjatlashga intiladi.
OTchash uchun ham. asoslash uchun ham tekshirish usuliga mos
maxsus asbob va anjomlar kerak. Chunki ко 'pgina jarayonlar shu qadar
oz bo ‘lib, shunchalik tez о ‘tib ketadiki, ularni о Tchash uchun maxsus
moslamalar zarurdir. Zamonaviy fiziologiya yuksak darajadagi sezgir
a p p a ra tla rd a n fo y d a la n a y o tg a n lig i 
o rg a n izm n i 
o 'r g a n is h
imkoniyatlarini g ‘oyat kengaytiradi.
Mutaxassis fiziologiya jarayonlarini kuzatibgina qolmasdan, balki
nim a uchun bu jarayon sodir bo ‘layotganligini ham bilishi zarur. Buning
uchun fiziolog maxsus, о 'zgarib turadigan sharoitda tajriba, eksperiment
o'tkazishi zarur.
F izio lo g la r o rganizm dagi har qanday ja ra y o n la rn i tajribada
tekshirilayotgan paytda mazkur jarayonni qanday sharoitda vujudga
k eltirish , ku ch a vtirish y o k i su sa y tirish m u m kin lig in i a n iq la sh g a
intiladilar.
Fiziologik tajriba shakli tekshirish vazifasiga ham bog ‘liq. Masalan,
tashqi m uhit ta ’siri aniqlanayotganda tekshiriluvchi havoning gaz
ta rkih i y o k i harorati, nam ligi, y o r u g 'lig i o 'z g a rtirilg a n xo n a g a
joylashtiriladi. Bunda tahlil aniq bo'lishi uchun tekshirilayotganda
fa q a t b ir o m il о ‘zg a r tir ila d i, fa q a t b ir ta 's ir k o 'r s a tila d i va

Download 8,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   434




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish