О. Р. Райимбердиева бухгалтерия ҳисоби, ИҚтисодий таҳлил ва аудит

молиявий фаолиятдир. 
Ушбу фаолият тўғридан-тўғри асосий фаолият билан боғлиқ бўлмай 
балки хўжаликка қўшимча даромад олиб келади. 
Ушбу молиявий фаолиятга роялти, акция, облигация, қимматбаҳо қоғозлар, 
молиялаштириладиган лизинг ва шунга ўхшаш муомалалар киради. 
Демак, хўжалик фаолияти бўйича якуний моливий натижа қуйидагича аниқланади: 
Хўжалик юритувчи субъектнинг молиявий натижаларини чуқур ўрганиш давомида 
«Молиявий натижалар юзасидан ҳисобот» шаклининг 160-қаторига эътибор берилади. Ушбу 
қатор «Фавқулодда (кутилмаган) даромад ва зарарлар» деб номланган фавқулодда 
(кутилмаган) даромад ва зарарлар нима? Ушбу саволга мамлакатимизда қабул қилинган 3-
«Молиявий натижалар юзасидан ҳисобот» шакли ва тегишли БҲМС тўлиқ ва чуқур тавсиф 
берилган. 
Фавқулодда (кутилмаган) фойдалар ва зарарлар- хўжалик юрутувчи субъект 
фаолиятида камдан-кам ҳолларда рўёбга чиқадиган, оддий воқеалар бўлмаган ва ушбу 
скбъектни бошқарув қарорларнинг бажарилиши натижалари бўлмаган ҳодисаларнинг 
натижаларидир. 
Фавқулодда (кутилмаган) фойдаларнинг моддалари – бу хўжалик юритувчи 
субъектнинг тасарруфидан ташқари воқеалар ва ҳодисалар натижасида кутилмаган ва 
фавқулодда олинган фойдалардир. Бунга даромадларнинг фавқулодда моддалари ёки асосий 
фаолиятдан олинган бошқа даромадлар бўлимида акс эттирилиши керак бўлган даврлардаги 
фойда суммаси кирмайди. Бундай даромадлар асосий фаолиятдан кўрилган бошқа 
даромадлар бўлимида акс эттирилиши лозим. 
80 
81 

---

 
фаолияти тўғрисидаги ҳудди шундай маълумотлар 
билан қиёсий ўрганиш 
3. 
Бетарафлик 
Ахборотдан фойдаланувчилар бир гуруҳининг зарари 
ҳисобига бошқа гуруҳлар манфаатлари 
қондирилишининг ўринсизлиги 
4. 
Даврийлик 
Олинган маълумотларнинг даврий оралиғи, хўжалик 
фаолияти тўғрисида манфаатдор томонни ахборотлар 
билан таъминлаб туриш 
5.