(tetraxlor -1 ,4 - benzoxinon) degidrogenlovchi agent sifatida,
9,10 - antraxinon esa byoqlarni sintez qilishda ishlatiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi
Savollar va m ashqlar
1. Quyidagi birikmalarning tuzilish formulalarini yozing:
a)
4 -p - geksilrezorsin;
b) 2,5 - dimetil - 1 - gidroksi-
benzol
d) fenoldisulfokislota - 1,4 ; e)
p -
metoksifenol;
f) 2,6 - naftoxinon;
g) 1,2 - antraxinon.
2. Quyidagi birikmalarni nomlang:
о н
с н
3
Br
,
h o
^ W
o h
3. Quyidagi reaksiyalarni amalga oshiring:
С1
NaOH + HOH
HCl
a)
-► A ----------►
B
A, bosim
mo’l qattiqNaOH
СОг + НОН
b) H3C
- М
V s O jN a ---------------- ►
A ----------- ►
B
\ = /
300° C
www.ziyouz.com kutubxonasi
d) 0 2N-
h
(/
V d -----------------►
A -------- ►B
N 0 2
Л ~ ~ \
NaOH + HOH
CO + H20
e) 0 2N —
V C l --------------- ►
A ------------► B
4.
Benzoldan quyidagi birikmalarni sintez qilish sxemalarini
keltiring:
a) 0 2N
- ( (
V OC2H5
b) Н3СО
SO
3
H
Вг
d) Вг
- ( (
V O C O C H
3
e) HO
y—Вг
Вг
Br
f) HO
3
S
x^ o - C'<
g) н о
Вг
СНз
5. Quyidagi sintezlar sxemasini tuzing:
a) Toluol -----------►
o- krezol;
b) Toluol -----------►
floroglyusin
d) izopropilbenzol------ ►
2,6-dibrom-4-izopropilfenol
e) fenilmagniy bromid ------ ►
fenol
6. Quyidagi birikmalaming qaysilari FeCI, bilan rang bera-
di?
www.ziyouz.com kutubxonasi
о н
d) 0 2N —^
OH
e)
CH2OH
n o
2
7. Quyidagi birikmalarni kislotalik xossalarining kuchayib
borishi tartibida joylashtiring:
a) pikrin kislota;
b) fenol;
d) o - krezol;
e) p- nitrofenol;
f) 3,4 - dinitrofenol;
8. Quyidagi sxemalardagi oraliq va oxirgi mahsulotlar tuzi-
lish formulalarini yozing:
Г,
\\
2 NaOH (qattiq)
(CH30 )2S02
HN03
Cl2
a) (X
y—
S03N a --------------- ►
A ----------- ►
B --------►
D ------
\ =
/
300 -350° C
NaOH
H2S04
ҒеС13
Cl
b)
NaOH, HOH
НС1
H
2
SO
4
2 Вг2
-------------- ►
A ------ ►
B --------►
D ------►
E
bosim , Д
100° С
S03H
H2S04»S03
2NaOH
4 NaOH (qattiq)
2C 2H5I
d) f|
'"'l ----------- ►
A --------►B ----------------- ►
D ----------
Д
HOH
300 -350° C
NaOH
OH
e)
HN03
orto
NaOH
(СН30)2 S02
[ H ]
-► A
----------►
B ------------- ►
D ----------►
E
suyul.
HOH
NaOH
Fe + HCl
www.ziyouz.com kutubxonasi
9. Elektronodonor va elektronoakseptor rinbosarlar fenol-
larning kislotaligiga qanday ta‘sir krsatishini misollar bilan tu-
shuntiring.
10. Quyidagi reaksiyalarni oxirigacha yetkazing:
a) O
b)
d)
H
2
C ^
СНз
c x
/ Г \
н
2
с х
с н
3
NH,
Cl2 , HCl
Н20
/ /
с н
с н
2
с н
с н
2
о
А
U
У
V
о
www.ziyouz.com kutubxonasi
IX . A R O M A T I K A L D E G I D V A K E T O N L A R
A ro m a tik a ld e g id v a k e to n la rn in g sin fla n ish i, n o m la n ish i,
o lin ish usu llari, fiz ik a v iy v a k im y o v iy x o s s a la r i, m u h im
vakillari. S a v o l v a m a sh q la r.
Aromatik aldegidlarda aldegid guruhi aromatik halqa bilan
(I) yoki yon zanjir uglerodi bilan (II) bog‘langan:
/ O
/
o
Аг — C y
Аг —(CH2) 0— C ^
n = 1, 2 va hokazo
х н
I
п
Aromatik ketonlar sof aromatik va alkilarilketonlarga
blinadi. Sof aromatik ketonlar (III) da karbonil guruhi ikkita
aromatik radikal bilan, alkilarilketonlar (IV) da esa aromatik va
alifatik radikallar bilan boglangan bladi:
Аг— C — Аг
O
III
A r - C - R
O
IV
Nom lanishi
Aromatik aldegidlarning trivial nomlari, ular oksidlanganda
hosil bo‘ladigan tegishli aromatik kislotalarning nomlaridan
olingan:
www.ziyouz.com kutubxonasi
Sistematik nomenklaturaga ko‘ra aldegid guruhi halqa bilan
bevosita boglangan vakillari arenkarbaldegidlar deb yuritiladi
va ulaming nomi tegishli aromatik halqa nomiga karbaldegid
szini qshish bilan hosil qilinadi. Masalan, benzoy aldegidini
benzenkarbaldegid deb nomlash mumkin.
Aldegid guruhining yon zanjir uglerodi bilan boglangan
vakillari ochiq zanjirli aldegidlarning hosilalaridek nomlanadi:
Aromatik ketonlaming nomlari karbonil bilan bog‘langan
Do'stlaringiz bilan baham: |