O qo‘shmurodov, B. Shukuriddinov

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar

1. Flyuoritga ta’rif bering.

   
   

2. Flyuoritning paydo bo‘lishi.

   
   

3. Galit va silvinga ta’rif bering.

   
   

4. Galitning paydo bo‘lishi.

   
   

5. Galit, silvin va karnallitning ahamiyati.

   
   

6. Nitratlarni sanang va ta’riflang.

   
   

7. Natriyli selitra va uning konlari.

   
   

5023-§. Silikatlar

Silikatlar kremniy va alyumokremniy kislotalarining tuzlaridir va ular minerallarning eng katta sinfini tashkil qiladi. Silikatlar uchun juda murakkab kimyoviy tarkib xosdir. Ular tarkibiga kiruvchi eng asosiy elementlar quyidagilar hisoblanadi: O, Si, Al, Fe, Mg, Mn, Ce, Na, K, Li, B, Be, Ti, Zr, F.

Silikatlar yer po‘stining 75 %ini tashkil qiladi. Bu sinfga jami minerallarning uchdan bir qismi (800ga yaqin mineral) to‘g‘ri keladi.

Silikatlarning genezisi magmatik, pegmatit, gidrotermal, kontaktmetasomatik va metamorfik jarayonlar bilan bog‘langan va ular eng muhim tog‘ jinsi hosil qiluvchi minerallar hisoblanadi.

Silikatlar muhim nometall foydali qazilma hisoblanadi. Bundan tashqari ular kamyob va tarqoq elementlar uchun asosiy xomashyodir.

Ushbu sinf minerallari tarkibi juda murakkab bo‘lib, elementlar o‘zaro o‘rin almashib turadi. Shu sababli silikatlar tarkibidagi kremniy va kislorodning hosil qilgan tetraedr shaklidagi anion qismining o‘zaro qanday bog‘langanligiga qarab quyidagi yirik guruhlarga ajratiladi:

1. Orolsimon silikatlar.

   
   

2. Zanjirsimon silikatlar.

   
   

3. Lentasimon silikatlar.

   
   

4. Varaqsimon silikatlar.

   
   

5. Karkassimon silikatlar.