O‘. Qo’ldoshev, F. Bakiyev

Ham Infinitive ham Gerund ishlatiladigan holatlar 
1. 
Quyidagi 
beshta fe’ldan
keyin agarda to’ldiruvchi kelmasa Gerund (-ing) ishlatiladi, agar 
to’ldiruvchi kelsa “to”li infinitive ishlatiladi: 
advise
-maslahat bermoq, 
recommend
-tavsiya qilmoq, 
encourage
-ruxlantirmoq, 
allow
-ruxsat bermoq, 
permit
-ruxsat bermoq:
The doctor recommended staying in bed. Doktor to’shakda qolishni tavsiy qildi.
The doctor recommended me to stay in bed. Doktor menga to’shakda qolishni tavsiy qildi.
I don’t allow smoking in my room. Men xonamda chekishga ruxsat bermayman.
I don’t allow him to smoke in my room. Men unga xonamda chekishga ruxsat bermayman.
 2.
Make
-majbur qilmoq, 
let
-ruxsat bermoq, 
see
-ko’rmoq, 
hear
-eshitmoq, 
watch
-kuzatmoq, 
feel
-his qilmoq, 
notice
-sezib qolmoq fe’llaridan keyin 
“to”siz infinitive
ishlatiladi: 
My father 
makes me 
do
 my hometasks at seven o’clock p.m. every day. Mening dadam uyga vazifalarimni har kuni kechqurun 
soat 7da bajarishga majbur qiladi. I don’t 
let you read
this letter. Senga bu xatni o’qishga ruxsat 
bermayman. He 
made me go
 home. U meni uyga borishga majbur qildi.
Lekin:
“
Make, let, see, hear, watch, feel, notice
” fe’llari majhul nisbatta kelsa, ya’ni bu fe’llarning 
oldidan “
am, is, are, was, were
” yordamchi fe’llari kelsa ulardan keyin “
to
”li infinitive ishlatiladi: 
I was 
made to do this job at once. Bu ishni darhol bajarishga meni majbur qilishdi. He was seen to enter the 
room. Uni xonaga kirishganini ko’rishdi. She was let to go home. Unga uyga ketishga ruxsat berishdi.

---

103 
 3. Like
– yoqtirmoq. Umumiy ma’noda “Like-yoqtirmoq” fe’lidan keyin “Gerund” ham “to + 
infinitive” ham ishlatilaveradi: 
I like reading = I like to read. Men o’qishni yoqtiraman. I like getting up 
early = I like to get up early. Men erta turishni yoqtiraman. 
Lekin: Like
–fe’li “rohatlanmoq” (enjoy) ma’nosida kelsa undan keyin albatta Gerund ishlatiladi: 
I like 
cooking. Men pishirishni yoqtiraman. I don’t like driving. Men mashina haydashni yoqtirmayman.
Lekin: Like
-fe’li “rohatlanmoq” ma’nosida kelmasa “yaxshi bo’lardi”, “to’g’ri bo’lardi” ma’nolarida kelsa 
undan keyin “to + infinitive” ishlatiladi: 
I like to wash my hair twice a week. Men sochimni haftada ikki 
marta yuvsam yaxshi bo’ladi (to’g’ri bo’ladi, yoqtiraman).