O. L. Muxamedov Kafedra mudiri

4. O‘zbekisitonda sanoat tarmoqlarini rivojlanish istiqbollari
. Keyingi yillarda 
sanoatning yangi, yuqori texnologiyaga ega bo‘lgan tarmoqlari (avtomobilsozlik, radiotexnika, 
murakkab malakali kadrtalab, mashinasozlik va h.k.) vujudga keldi. Hozirgi vaqtda respublika 
sanoat tarkibida 100 dan ortiq tarmoq va tarmoqchalar mavjud bo‘lib, ular bir necha majmualarni 
tashkil etadi. Albatta, har bir davlat rivojlanish darajasi sanoat tarmoqlari, ayniqsa 
mashinasozlikni taraqqiy etishi bilan belgilanadi. Shunga bog‘liq holda yuqorida qayd 
etilganlardan kelib chiqib, respublikada sanoat tarmoqalarini kelajakda yanada rivojlantirish 
uchun katta imkoniyatlar bor. Bular uchun zaruriy xom ashyolar, mehnat resurslari yetarli 
hisoblanadi. Tog‘-kon sanoatini oshira borib, yoqilg‘i sanoatida ko‘mir- kimyo, neft-kimyoni 
joriy etish bilan birga gaz – kimyo mahsulot turlarini oshirish. Urandan tinchlik maqsadida 
foydalanish uchun atom elektro stansiyalar vujudga keltirilishi lozim. Mavjud temir, marganes, 
xrom ruda konlarini sinchiklab o‘rganish va ular asosida qora metallurgiya mahsuloti chiqarishni 
ko‘paytirish. Haydaladigan yerlarni ko‘pligini hisobga olib, unga kerakli har xil cho‘qurlikda 
haydaydigan traktorlarni ishlab chiqish maqsadli hisoblanadi. 
Hozirgi vaqtda bevosita ishlab chiqarish bilan band bo‘lgan mashinasozlik sanoati, 
ko‘proq 
transport 
mashinasozligi, 
jumladan 
samalyotsozlik, 
yengil 
avtomobillar, 
mikroavtobuslar uchun o‘zida ehtiyoj qismlarni ishlab chiqishni joriy etish yaxshi natijalar 
keltiradi. 
O‘zbekiston hududlari qurilish materiallariga juda boy, ulardan kelgusida tejamkorlik 
bilan atroflicha, oqilona foydalansa ijobiy natijalarni yuzaga keltiradi. Qurilish materiallari 
orasida marmar eng ahamiyatlilardan biri hisoblanadi. Hozirgi vaqtda undan asosan plita shaklda 
foydalanish yuqori o‘rinda. Lekin marmardan juda ko‘plab mahsulotlar ishlab chiqarish
mumkin. Bularga stol, stullar, lali va tarelkalar, tugmalar, har xil taqinchoqlar va boshqalarni 
kiritish mumkin. Albatta ularga sharqona bezaklar berilsa uning eksport salohiyati ortadi. 

---

63 
Respublikaning janubiy tog‘li rayonlarida kaliy tuzining katta zahiralari bor. Lekin ularni 
qayta ishlab chiqarish amaliyotida qo‘llanilgan emas. Vaholanki undan selitra tuzlari, kaliy 
o‘g‘itlari olish imkoniyatlari bor. 
Ma’lumotlarga ko‘ra, paxta tolasini 30 foizdan ortig‘i (2005 y.) respublikada qayta ishlab 
chiqariladi. Qolgan qismidan kamida 30-40 foizini yaqin kelajakda qayta ishlanishi uchun 
korxonalar tashkil etilsa, qanchadan-qancha ishsiz xotin-qizlar ish bilan ta’minlanadi. Shoyi xom 
ashyosi pilla uchun ham shu fikrni keltirish mumkin. Birgina atlas to‘qishni oladigan bo‘lsak, bu 
noyob mahsulot xotin-qizlarimizni asosiy milliy kiyimi hisoblanib kelingan. Keyingi vaqtda 
uning iste’moli juda kamaygan, bu yaxshi natija emas. Shuning uchun milliy kiyimlarga e’tibor 
qaratila borib, ular reklamasini oshirish lozim. 
Mahalliy sanoat mahsulotlari sifati rang-barangligini kengaytirish kerak. Chunki chetdan 
keladigan sayyohlar ham ko‘proq ularni harid qiladilar.
Oziq-ovqat sanoatini mahsulotlarini toza, mazali holatiga e’tiborni qaratish kerak.