O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

Kichik sadoqchilik fermerining faoliyati to‘g‘risida ma’lumot
Tasavvur qilingki, fermer sadoqda forel yoki karp boqib yiliga 
10,000$ daromad qilishni tavakkal qiladi. Yetishtirilgan balig‘i ko'tara 
narxi har 1 kg 4$. Bir kg forel yoki karp yetishtirish uchun 2 yoki 3 
segoletka, 1,4 kg sifatli omuxta yem, GSM sarflari, elektr energiyasi va 
boshqa sarflar kerak. Bir dona forel segoletkasining narxi 0,32$, kom- 
bikorm 1,5$/kg, boshqa sarflar 0,6$. Natijada 1 kg forel narxi 3$ ni 
tashkil qiladi. Demak, fermer 1$ daromad qilar ekan. Fermer 10,000$ 
daromad qilishi uchun 10 tonna baliq yetishtirishi kerak. Ammo karpni 
qimmatli yem bilan boqilganda, keltiriladigan daromad kam bo'ladi. 
Boshqa baliqlar bo‘yicha (oq amur, do'ngpeshana, buffalo) ilmiy tad- 
qiqotlar o'tkazilmagan.
Fermenting ijobiy ko'rsatkichi quyidagi jadvalda keltirilgan.
53-jadval
Kichik sadoq fermalarining ko‘rsatkichi
(Kamilov, 2008)
Ko'paytirish
obyekti
Ishlab chiqarish 
hajmi, yil/tonna
Baliq inahsuldor- 
ligi, kg/m3
Zarur bo'lgan sa­
doqlar hajmi, nt3
kanal laqqasi
14
100
140
forel
20
50
200
Shunday xulosaga kelish kerakki, sadoq baliqchiligida 1 m3 hajm- 
li sadoqlar kam daromadli. 8-20 m3 hajmli sadoqlardan foydalanish 
yuqori daromadli hisoblanadi. Shuning uchun ham katta hajmdagi sa­
doqlar qurish foydali. Bunday sadoqlarda xarajatlar sarfi ancha kam 
bo‘ladi. Fermer uchun 20 nt3 sadoq qurish uchun (yumaloq bo‘lsa dia- 
inetri 4 metr, balandligi 2 nt) kanal laqqasi uchun 7 ta sadoq qura- 
di, forel uchun 10 ta sadoq quriladi. Agarda sadoqlar orasi 3 metr 
bo‘lsa, unda sadoqlar ikki qatorga asoslanadi. Bunday paytda kanal, 
laqqasi uchun — 23 m x 10 m = 230 m2 maydon kerak, forel uchun 
28 m x 10 in = 280 m2 maydon kerak.
222

---