O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

VIII bo‘lim. BASSEYNLARDA BALIQ BOQISH
Baliqlar ham boshqa qishloq xo‘jalik hayvonlari singari oziq mod- 
dalarga nisbatan talabchan: oziq moddalarga oqsil (protein), yog‘lar, 
uglevodlar, vitaminlar va mineral moddalar tegishlidir.
Protein baliq tanasidagi organik moddaning asosiy tarkibiy qis- 
mini tashkil qiladi. Proteinlar baliq tanasining to'qima va organlarning 
o'sishi uchun asosiy manba hisoblanadi. Shuning uchun ham protein 
baliqning barcha hayot siklining stadiyalari uchun zarurdir. Protein 
ferment va garmon sifatida ham zarurdir. Lekin baliqning proteinga 
nisbatan bo'lgan talabi boshqa qishloq xo'jalik hayvonlariga qaraganda 
ancha yuqori. Karpsimon baliqlar (karp, oq amur, do‘ngpeshana)ning 
iste’mol qiladigan yemlari tarkibida protein miqdori 24-35 % dan kam 
bo'lntasligi kerak. Og'irligi 1—3 gramm keladigan karpsimonlar uchun 
yem tarkibidagi protein 50 
%
ni tashkil qilishi kerak.
Baliq organizmi uchun yog' energiya manbai hisoblanadi. Yog' turli 
xil fiziologik jarayonlarni amalga oshishi uchun ishtirok etadi. Agar- 
da iste’mol qilinadigan omuxta yem tarkibida yog' yetishmasa baliq 
o'sishdan qoladi, o'lim darajasi oshadi, fiziologik funksiyalar buziladi: 
buyraklar faoliyati yomonlashadi, muskul va buyrak tuzilishida bir qan- 
cha katalogik o'zgarishlar yuz beradi.
Uglevodlar baliq hayot faoliyati jarayonlari energiya manbai uchun 
asosiy manba hisoblanadi.
Mineral moddalar asosan baliq tanasidagi fiziologik jarayonlarni nor­
mal o'tishi uchun zarur. Zarur bo'lgan mineral moddalarni baliq faqat 
omuxta yem orqali emas, hattoki uni suvdan jabralari orqali og'iz bo'shlig'i 
shilimshiq qavati va terisi orqali ham oladi. Baliq uchun kalsiy, magniy, 
fosfor, kaliy, oltingugurt, xlor, natriy, temir, yod, rux va boshqalar zarur.
Vitaminlar baliq tanasidagi hujayra va to'qimalar faoliyati va barcha 
kimyoviy jarayonlar uchun biokimyoviy katalizator hisoblanadi. Baliq 
tanasida oqsil biosintezi yetarli darajada emas. Shuning uchun ham 
kerakli bo'lgan vitaminlarni omuxta yem orqali olishi kerak. Chunki 
baliq oqsilni sintez qilishi uchun vitamin nihoyatda zarur. Baliq hayot 
sikli uchun quyidagi vitaminlar zarur: A, B1 , B2 , B3 , B5 , B6 , B12, 
С, E , N, K.