O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi


-jadval Karpsimonlarni suvsiz tashish. Samolyot yordamida masofa davomiyligi



Download 17,15 Mb.
Pdf ko'rish
bet147/188
Sana16.12.2022
Hajmi17,15 Mb.
#888621
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   188
Bog'liq
Husenov S.Q Baliqchilik

69-jadval
Karpsimonlarni suvsiz tashish. Samolyot yordamida masofa davomiyligi
hisobida (F.G. Martishev ma’lumoti)
Yosh guruhlari
Bahor suv harorati (°C)
Kuz suv harorati (°C)
1 dan 
5 gacha
5 dan 10 
gacha
10 dan 
15 gacha
1 dan 
5 gacha
5 dan 
10 gacha
10 dan
15 gacha
Segoletkalar
-
-
-
2,5
2,5
1,5
Bir yozli
2,0
1,5
1,0
-
-
-
Remont uchun
2,5
2,0
1,5
3,0
2,0
1,5
Ota-ona
3,0
2,5
1,5
4,0
3,0
2,0
Dyuralyumindan tayyorlangan yashiklarda tovar baliqlar yoki nasldor 
ota-onalarini suvsiz tashiladi. Har bir yashikda 2—3 qavatdan 20—22 kg 
baliq joylashtiriladi. Yashik tubidan suv tushib ketishi uchun yon devor- 
larga hamda qopqog‘iga teshiklar qo‘yiladi. Tirik baliqni samolyot bilan 
tashishda havo harorati 2—10°C bo‘lganda yaxshi natija beradi.
Tirik baliqlar, ayniqsa nasldor zotlar (buffalo, kanal laqqasi, osetrsi- 
monlar, losossimonlar, pelyatjni keltirishda suvsiz usullardan samo- 
lyotda tashish qulay variantlardan biridir.
261


X bo‘lim. BALIQ KASALLIKLARI УА DUSHMANLARI
Baliq ham tirik jonivordir. U kasallanadi, o‘sish va rivojlanishdan 
orqada qoladi, natijada baliq mahsuldorligi pasayadi. Kasallik deganda 
organizmning fiziologik funksiyalarining normalligi buzilishidir. Agar- 
da tashqi va ichki ta’sirotlarga organizmning moslashuvi buzilsa, baliq 
boshqarish xususiyatini yo'qotadi, immuniteti pasayadi, baliqlar kasal- 
likka yo‘liqadi.
Baliqlarning quyidagi kasallik turlari rnavjud:
A. Yuqumli bolm agan kasalliklar;
B. Yuqumli kasalliklar.
Yuqumli boim agan kasalliklar tashqi muhitning kuchli o‘zgarishi 
natijasida yoki moddalar almashinuvi buzilishi natijasida sodir bo‘ladi.
Yuqumli kasalliklar asosan bakteriyalar, viruslar, zamburuglar, 
suvollari ta’sirida va invazion-umurtqasiz hayvonlar ishtirokida paydo 
boiadi. Hovuz xo'jaligida paydo boladigan yuqumli kasalliklarning 
asosiy sababi bu eng avval tig‘iz baliq o‘tkazish bilan bogliq. Shu jum - 
ladan, qo‘shimcha oziqlantirish, hovuzni o"g‘itlash va suv olish havzasi- 
ning maydoni bilan (otstoynik) ham bogliq. Bundan boshqa baliqlar 
polikulturasi kabi omillar keskin ravishda tashqi muhit faktorlarini 
o'zgartiradi va kasallik paydo boiish xavfini namoyon qiladi. Buning 
natijasida moddalar almashinuvining buzilishi sodir boiib, yuqumli 
bo‘lmagan kasalliklar paydo boiadi.
Baliqlarning turli xil kasalliklarga beriluvchanligi, parazitlarga yem 
bolishi asosan tashqi faktorlar (mavsum, areal, parazit) va organizm 
holatining yomonlashuvi, baliq turi va yoshiga bogliq. Baliqlarning 
kasallanishi ham immunitetga bogliq. Ba’zi bir baliqlar barcha para­
zitlarga o lja obyekti bolmaydi. Demak, har bir tur baliqning o‘ziga 
xos paraziti kasalligi boiadi. Shu bilan bir qatorda, baliqlar ba’zi bir 
kasalliklarga nisbatan chidamlilik xususiyatiga ega. Masalan, krasnuxa 
(qizilcha) yuqumli kasalligiga nisbatan kumushtovon karas chidamli 
boiadi, xuddi shunday xususiyatga oq amur ham ega. Qolgan baliqlar 
— karp, zog‘ora, lesh yuqumli kasalliklarga beriluvchan boiadi. Ba­
liqlarning kasalliklarga beriluvchanligi ularning yoshiga ham bogliq va 
bu kasallik «Yosh davr» kasalligi deyiladi. «Yosh davr» kasalligi faqat 
malki, molod va segoletkalik davrlarga xos. Yoshi katta baliqlarga xos 
kasalliklar ham uchraydi. Baliq chavoqlari va uvildiriqlari parazitlardan 
erkin boiadi yoki ularda bunday kamchiliklar nihoyatda kam uchraydi. 
Shuning uchun ham sanitariya va gigiyena nuqtayi nazaridan iqlim-
262


Iashtiriladigan baliqlarni iloji boricha uvildiriq davrida yoki chavoqlik 
davrida amalga oshirilsa yaxshi natija beradi. Baliq yoshining katta- 
lashuvi bilan bir qatorda uning parazitlari ham ko'payadi.
Baliqlarda parazitlarning almashinuvi yoshga bog'liqligi bilan bir- 
galikda ozuqa xarakterining o'uzgarishi bilan ham bog'liq. Barcha ba- 
liqlar taogen oziqlanishining 1—V rivojlanish bosqichlarida zooplankton 
bilan oziqlanadi. Shu sababli sikloplar ko'pchilik parazitlarning tarqal- 
ishiga sabab bo‘ladi. Sikloplarning ko‘pchiligi (Cyclops Vicinus) asosiy 
yoki oraliq xo‘jayin hisoblanadi. Baliq chavoqlari asta-sekinlik bilan, 
zoobentos bilan oziqlanishga o‘tadi. Endi siklop bilan yuqadigan ka- 
sallik kamayib, oligoxetalar orqali yuqadigan parazitlar paydo bo‘ladi. 
Yumaloq chuvalchanglar, tasmasimon chuvalchanglar orqali baliqlar 
zararlanadi. Baliq parazitlarining tarqalishi asosan baliqxo'r qushlar 
orqali amalga oshiriladi (baklan, saplya, chayka, pelikan va boshqalar). 
Kasai baliqlar 66-rasmda ko'rsatilgan.
66-rasm. Kasalliklar bilan zararlangan baliqlar:
1 — saproleginoz; 2 — ixtioftirioz; 3 — chechak; 4 — ligulez; 5 — qizilcha.
263


Baliq parazitlarining biologik xususiyatlaridan biri ularning mav- 
sumiy zararlanishidir. Kasallikni qo‘zg'atuvchi organizmlar asosan suv 
harorati ko'tarilganda (30—ЗГС) avj oladi va darhol keng tarqaladi. 
Shuning uchun ham yozda eng xavfli surgichlardan daktilogiros keng 
tarqaladi. Buning rivojlanishiga asosiy sabab suv harorati 28—30°C 
boiishidir. Ba’zan bu parazitlar qish paytida ham suv harorati 5—7°C 
bo'lganda rivojlanadi. Infuzoriyalar tipiga mansub xilodonella kabi turi 
baliqlarda qish paytida rivojlanib, katta zarar yetkazadi. Baliqlarning 
kasallanishi yoki parazitlarga yoiiqishi bu baliqchilik xo‘jaliklarda 
qo'yiladigan sanitariya-gigiyena holatining yomonlashuvi natijasidadir. 
Xo'jalik rahbarlarining o‘z kasbiga nisbatan mas’uliyatsizlik bilan 
qarashi, hovuzlar biologik holatining yomonlashuviga olib keladi.
Baliqlarning kasallik va parazitlarga yo‘liqishiga sabab ularni iqlim- 
lashtirish bo‘lishi ham mumkin. Baliqlarni bir hovuzdan ikkinchi ho- 
vuzlarga ko‘chirish parazitofounani kamaytiradi. Shu bilan birgalikda 
ko‘paytirib yuborishi ham mumkin.

Download 17,15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   188




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish