O karimova huquqshunoslik

sinov muddati
o‘rnatiladi. Dastlabki sinov muddati uch oydan oshib
ketishi mumkin emas. Sinov muddatida ishlagan davr
mehnat stajiga kiritiladi.
Dastlabki sinov muddati tugagunga qadar har bir
taraf ikkinchi tarafni uch kun oldin yozma ravishda
ogohlan tirib, mehnat shartnomasini bekor qilishga haq-
lidir.
Mehnat shartnomasi deganda mehnat jarayonidagi ij-
timoiy va ishlab chiqarish omillarining jami tushuniladi.
Ijtimoiy omillarga mehnat haqi miqdori, ish vaqti 
-
ning, ta’tilning muddati va boshqalar kiradi.
Ishlab chiqarish omillariga — texnika, sanitariya,
gigiyena va boshqalar kiradi.
Mehnat shartnomasi shartlari o‘zgartirilishi, bekor
qilinishi asoslari mehnat qonunlarida ko‘rsatilgan.
Mehnat shartnomasi asosida ish beruvchi xodim
roziligisiz, xodimning roziligi asosida, ish joyi o‘zgargan-
ligi tufayli, boshqa doimiy ishga o‘tkazilganligi sababli,
taraflarning kelishuvi bo‘yicha vaqtincha boshqa ishga
o‘tkazish, xodimning tashabbusi bilan vaqtincha boshqa
ishga o‘tkazish, ish beruvchining tashabbusi bilan vaq 
-
tincha boshqa ishga o‘tkazish kabi bitimlar amalga
oshirilishi mumkin.
Doimiy boshqa ishga o‘tkazish ish beruvchining
buyrug‘i bilan rasmiylashtiriladi. Xodimga bu to‘g‘risida
ma’lum qilinadi va tilxat olinadi.
Vaqtincha boshqa ishga o‘tkazish uning muddati
ko‘rsatilgan holda buyruq bilan rasmiylashtiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Mehnat Kodeksining 97-
moddasiga binoan mehnat shartnomasi quyidagi asoslar-
da bekor qilinadi: 1) tarafning kelishuviga ko‘ra; 2) taraf -
V b o b. Mehnat huquqi asoslari

---

86
Huquqshunoslik
lardan birining tashabbusi bilan; 3) muddatning tugashi
bilan; 4) taraflar ixtiyoriga bog‘liq bo‘lmagan holatlarga
ko‘ra; 5) mehnat shartnomasida nazarda tutilgan
asoslarga ko‘ra; 6) yangi muddatga saylanmaganligi
yoxud saylanishda qatnashishni rad etganligi munosabati
bilan.
Agar mehnat shartnomasi xodimning tashabbusi bi-
lan bekor qilinsa, xodim ish beruvchini ikki hafta oldin
yozma ravishda ogohlantirishi lozim. Shu muddat
o‘tgach, xodim ish beruvchidan u bilan hisob-kitob qi 
-
lib, mehnat daftarchasini berishni talab qilishga haqli.
Ish beruvchining tashabbusi bilan mehnat shartno-
masi quyidagi: 1) texnologiyadagi, ishlab chiqarish va
mehnatni tashkil etishdagi o‘zgarishlar, xodimlar soni
(shtati) yoki 
ish xususiyatining o‘zgarishiga olib kelgan
ishlar haj 
mining qisqarganligi yoxud korxonaning tu-
gatilganligi; 2) xodimning malakasi yetarli bo‘lmaganligi
yoki sog‘lig‘i holatiga ko‘ra bajarayotgan ishiga noloyiq
bo‘lib qolishi; 3) xodimning o‘z mehnat vazifalarini
muntazam ravishda buzganligi; 4) xodimning o‘z
mehnat vazifalarini bir marta qo‘pol ravishda buzganligi;
5) o‘rindoshlik asosida ishlaydigan boshqa xodimning
ishga qabul qilinishi muno 
sa bati; 6) mulkdorning al-
mashishi sababli korxona rahbari bilan tuzilgan mehnat
shartnomasining bekor qilinganligi kabi asoslarda bekor
qilinadi (MK, 100-modda). 
O‘zbekiston Respublikasi Mehnat Kodeksining 100-
moddasi birinchi va oltinchi bandi bilan mehnat shart-
nomasi bekor qilinganda xodim