O karimova huquqshunoslik

Og‘ir jinoyatlarga
qasddan sodir etilib, qonunda og‘ir
jazo sifatida besh yildan ortiq, lekin o‘n yildan ko‘p
bo‘lmagan muddatga ozodlikdan mahrum qilish nazarda
tutilgan jinoyatlar kiradi. Masalan, O‘zbe kiston Respub -
likasi Prezidenti tanasiga qasddan shikast yetkazish
jinoyati uchun besh yildan o‘n yilgacha ozodlikdan
mahrum qilish bilan jazolanadi (JK, 158-modda).
O‘ta og‘ir jinoyatlarga
qasddan sodir etilib, qonunda
o‘n yildan ortiq muddatga ozodlikdan mahrum qi 
lish
yoki uzoq muddatga ozodlikdan mahrum qilish nazarda
tutilgan jinoyatlar kiradi. Masalan, O‘zbekis ton Respub -
likasi Prezidentining hayo 
tiga tajovuz qilish o‘n yildan
yigirma yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazola -
nadi (JK, 158-modda).
Jinoiy javobgarlikka faqat jinoyat sodir etishda ayb-
dor deb topilgan shaxs tortiladi. Qilmishning jinoyat deb
topilishi uchun unda jinoyat tarkibi borligi aniqlanadi.
Jinoyat tarkibiga jinoyat obyekti, obyektiv tomon, sub-
yekti, subyektiv tomonlari kiradi.
Jinoyat obyekti
— bu jinoyat qonuni bilan muho-
faza etiladigan ijtimoiy munosabatlardir. Jinoyatning
obyektiv tomonini shaxsning ongli xatti-harakati va iro-
daviy xulq-atvori tashkil etadi.
Jinoyatning subyekti
deb jismoniy aqli raso, jinoiy qo-
nunda belgilangan muayyan yoshga yetgan shaxsga aytila-
di. Jinoyatning subyektiv tomoni deb shaxsning o‘zi sodir
etgan ijtimoiy xavfli qilmishiga va uning oqibatlariga uning
ruhiy munosabatini ifodalaydi. (O‘zbe 
kis ton Res 
-
publikasining Jinoyat Kodeksiga sharhlar, Toshkent,

---

127
«Adolat», 1997. 29—39-betlar). Jinoyat subyekt 
ning
harakati (harakatsizligi)
aybli, qasddan yoki ehtiyotsizlik
asosida;