O karimova huquqshunoslik

Pensiya ta’minoti
Mehnat qilgan shaxs vaqti-soati yetganda pensiya
olish huquqiga ega. Pensiya olish uchun faqat mehnat qil-
gan, pensiya yoshiga yetgan bo‘lishi shart emas.
Davlatimizda bir necha pensiya turlari mavjud. Ular:
yoshiga doir pensiya, nogironlik pensiyasi, boquvchisini
yo‘qotganlik pensiyasidir.
Yoshiga doir pensiya
sug‘urta qilingan xodimlarga
umumiy asoslarda: 
erkaklar
— oltmish yoshga to‘lgan
bo‘lib, umumiy mehnat staji yigirma besh yildan kam
bo‘lmagan taqdirda; 
ayollar
— ellik to‘rt yoshga to‘lgan
bo‘lib, umumiy mehnat staji yigirma yildan kam
bo‘lmagan taqdirda tayinlanadi.
Pensiya sug‘urta qilingan xodimlarning ayrim toifala -
riga pensiya yoshi kam bo‘lganda, tegishli hollarda esa
mehnat staji kam bo‘lganda ham tayinlanadi.
Nogironlik pensiyasi
sug‘urta qilingan xodimlarga —
nogironlik mehnatda mayib bo‘lish yoki kasallikka chalin-
ganligi tufayli kelib chiqqan bo‘lsa, mehnat faoliyatining
muddatidan qat’i nazar to‘lanadi.

---

101
Boquvchisini yo‘qotganlik pensiyasi
mehnatda ma yib
bo‘lish yoki kasb kasalligi tufayli vafot etgan boquvchi ning
mehnatga qobiliyatsiz oila a’zolariga, uning mehnat
faoliyatining muddatidan qat’i nazar tayinlanadi.
O‘zbekiston Respublikasida pensiya to‘lash asoslari
Pensiyalarni pensioner istiqomat qilib turgan joydagi
ijtimoiy ta’minot organlari to‘laydi.
Davlat pensionerlarning turiga qarab ularga to‘lana 
-
digan pensiyalarning miqdorini, to‘lash tartibini belgilab
qo‘ygan.
Mehnat qobiliyatini vaqtincha yo‘qotgan shaxslarga,
ular qayta ko‘rikdan o‘tib, mehnatga qobili yatli deb to -
pilgan oyning oxirigacha, lekin nogironlik belgilab qo‘ 
-
yil gan kungacha bo‘lgan muddatga to‘lanadi.
Nogiron 
mehnat qobiliyatini yo‘qotganligi tufayli
yoki
umumiy kasallik oqibatida nogiron deb tan olingan
taqdirda, agar pensiya to‘lash to‘xtatilgandan keyin
besh yildan ortiq vaqt o‘tmagan bo‘lsa, ilgari tayin-
langan pensiyani to‘lash nogironlik belgilangan kun-
dan boshlab davom ettiriladi. Agar besh yildan ortiq
vaqt o‘tgan bo‘lsa, pensiya yana umumiy asoslarda
tayinlanadi.
Chin yetim bolalarga
to‘liq davlat ta’minotida turgan
davrida eng kam oylik ish haqining 100 foizi miqdorida
pensiya to‘lanadi.
Ota-onasining biridan ajralgan va to‘liq davlat ta’mi -
notida turgan bolalarga
eng kam oylik ish haqi 
ning 50
foizi miqdorida pensiya to‘lanadi.
Qariyalar va nogironlar
internat uylarida (pansio 
-
natlarda) yashovchi yolg‘iz pensionerlarga pensiya bilan
ular ta’minoti uchun sarf-xarajat o‘rtasidagi farq, lekin
tayinlangan pensiyaning kamida 10 foizi, urush nogiron-
lariga esa kamida 20 foizi to‘lanadi. Internat uylarida
yashovchi ruhiy bemor pensionerlarga pensiya to‘lan-
maydi.
V b o b. Mehnat huquqi asoslari

---

102
Huquqshunoslik
Pensionerlar statsionar davolanishda bo‘lgan davrda
pensiyalarini to‘la oladilar.