O. K. Iminov iqtisod fanlari doktori, professor

P u l  birliklarini  sotib   olish   qobiliyatlari  va  inflatsiya  su r’ati. 
Valutalarni sotib olish  qobiliyati bo'yicha bir biriga  nisbatan o ‘lchanishi

---

(sotib  olish  qobiliyatining pariteti)  qiymat  qonunini  aks  ettirgan  holda 
valuta  kursining  asosi  b o ‘lib  xizmat  qiladi.
Valuta  kursi  va  pul  birligining  sotib  olish  qobiliyati  o ‘rtasidagi 
muvofiqlik  h a m m a   vaqt  ham  kuzatilmaydi.  Masalan,  1980-yil  ichida 
AQ SH  dollarining kursi  Doych  m arkaga  nisbatan  2%ga o ‘sgan,  am m o  
shu bilan birgalikda ichki bozorda dollarni  sotib olish qobiliyati  13%ga, 
doych   m a r k a n ik i  esa  6%ga  p a say g a n .  B u ning  s a b ab i  s h u n d a k i, 
valutalarning kunlik kurslar kotirovkasi ularni  sotib olish qobiliyatlariga 
nisbatan  korrektirovka  qilinmasligida  va  valuta  kurslariga  bo sh qa 
omillarning  t a ’siridadir.
M a m la k a t  to 'lo v   balansining  ahvoli  valutaga  b o ‘lgan  talab  va 
taklifga,  valuta  kursining  darajasiga  bevosita  t a ’sir  etadi  h a m d a   uning 
u  yoki  b u   tarafga  og‘ib  ketishiga  olib  keladi.  M am la k atn in g   aktiv 
t o ‘lov  balansi  milliy  valuta  kursining  o ‘sishiga  olib  keladi,  chunki 
xorijiy  q a r z d o r la r   to m o n i d a n   u n g a   b o ‘lgan  ta la b   o s h ib   b o ra d i. 
Aksincha,  passiv  t o ‘lov balansi  esa  milliy valuta  kursining  pasayishiga 
olib  keladi.