O. F. Fayzullayev, O. O. Fayzullayev, L. U. Maxmudov

10.5. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining
tenglamalari bo‘yicha hisoblashga doir masalalar
10.24. Massasi 16,6 g bo‘lgan kaliy yodid namunasini kislotali muhitda oksidlash uchun necha gramm kaliy dixromat talab etiladi?
Yechish: Mazkur moddalar ishtirokidagi oksidlanish-qaytarilish reaksiyasining tenglamasini tuzish uchun hosil bo‘ladigan reaksiya mahsulotlarini aniqlab olamiz. KJ – qaytaruvchi, K₂Cr₂O₇ – oksidlovchi, kislotali muhitda KJ oksidlanib J₂, K₂Cr₂O₇ qaytarilib, Cr³⁺ hosil qiladi. Tenglamaga koeffitsientlar tanlasak:
6KJ+K₂Cr₂O₇+7H₂SO₄=3J₂+Cr₂(SO)₂+4K₂SO₄+7H₂O.
Ta’sirlashgan moddalar molyar massalaridan foydalanib, proporsiya tuzamiz va zarur bo‘lgan modda massasini topamiz:
g/mol; g/mol:
6·166:16,6-294:x; x=4,9 g K₂Cr₂O₇.
10.25. Massasi 12,6 g bo‘lgan natriy sulfitni a) kislotali; b) neytral va c) ishqoriy muhitlarda oksidlash uchun necha grammdan KMnO₄ talab etiladi? (Javob: a–6,32 g; b–10,54 g; c–31,6 g).
10.26. Tarkibida 0,3 % modda bo‘lgan 30 g eritmadagi vodorod sulfidni kislotali muhitda oltingugurtgacha oksidlash uchun necha gramm 0,05 M kaliy dixromat eritmasidan talab etiladi? (Javob: 17,69 g).
10.27. Massasi 0,70 g bo‘lgan texnikaviy natriy nitritni sulfat kislota muhitida oksidlash uchun 0,02 M KMnO₄ eritmasidan 200,0 ml sarflangan bo‘lsa, texnik namunadagi NaNO₂ ning massa ulushini toping. (Javob: 98,6 %).
10.28. Tarkibida 24,9 % ammiak bo‘lgan 3,5 g massali eritmani ishqoriy muhitda nitratgacha oksidlash uchun kaliy permanganat eritmasidan 104 ml sarflangan bo‘lsa, shu eritmaning molyarligini toping. (Javob: 3,94 M).
10.29. 2 l hajmli 0,1 M vodorod sulfid eritmasini kislotali muhitda oksidlash uchun 0,05 M kaliy dixromat eritmasidan qancha hajm talab etiladi? (Javob: 1333,33 ml).
10.30. Tarkibida 7,6 g temir (II) sulfat bo‘lgan eritmani oksidlash uchun kislotali sharoitda necha ml 0,1 M kaliy permanganat talab etiladi? (Javob: 100 ml).