O. F. Fayzullayev, O. O. Fayzullayev, L. U. Maxmudov

8.2. Erigan moddaning hajmiy ulushi
8.37. Zichligi 0,79 g/ml bo‘lgan 100 ml atsetonga 60 ml suv qo’shilganda hosil bo‘lgan eritmadagi atsetonning hajmiy va massa ulushlarini hisoblang.
Yechish: Atsetonning hajmiy ulushi formula yordamida hisoblanadi: . Atsetonning eritmadagi massa ulushini topish uchun avvalo atsetonning massasi topiladi:
m=·V=0,79·100=79 g va
8.38. Hajmiy ulushi 40 % bo‘lgan (=0,9352 g/ml) eritma tayyorlash uchun 950 g suvga 95 %-li (=0,8042 g/ml) etil spirti eritmasidan qancha hajm olish kerak? Hosil bo‘lgan eritmadagi etil siprtining massa ulushi qanday bo‘ladi?
(Javob: 633 ml va 0,33).
8.39. 400 ml (=1 g/ml) suvga 633 ml (=0,8042 g/ml) etil spirti aralashtirilganda zichligi 0,9003 g/ml bo‘lgan eritma hosil bo‘ldi. Bu eritmadagi etil spirtining hajmiy va massa ulushlarini toping. (Javob: 61,3; 56).
8.40. 4 l hajmiy ulushi 40 % bo‘lgan antifriz tayyorlash uchun etilenglikol (=1,1155 g/ml) va suvdan qancha massadan olish kerak? (Javob: 1,435 kg; 2,565 kg).


8.3. Molyar konsentratsiya
Erigan modda miqdorining (mol) eritma hajmiga (l) nisbati molyar konsentratsiyani ifodalaydi:
mol/l.
8.41. Suvda 8,0 g NaOH eritilib, eritmaning hajmi 1000 ml ga etkazilgan bo‘lsa, eritmaning molyar konsentratsiyasi qanday bo‘ladi?
Yechish: Masalani yechish uchun formuladan foydalanamiz: mol/l.
8.42. Erigan moddaning massasi va eritmaning hajmi asosida uning molyar konsentratsiyasini toping: