О. Д. Рахимов, О. М. Турғунов, Қ. О. Мустафаев

1.5.Масофавий таълимни ташкил этишнинг асосий принциплари 
Масофавий таълим асосида ўқитиш тизимини ташкил этишда қуйидаги асосий 
принципларни ҳисобга олиш талаб этилади: 

---

12 

масофавий таълим ўқув жараёнини лойиҳалашда педагогик йўналишнинг 
устуворлигини таъминлаш. Ушбу принципнинг моҳияти шундаки, масофавий таълим 
асосида ўқитиш тизимини лойиҳалашда биринчи навбатда таълим жараёнининг дидактик 
моделини ишлаб чиқилиб, лойиҳанинг педагогик томони устувор ҳисобланса самарали 
бўлади;

қўлланиладиган янги информацион технологияларни педагогик жиҳатдан мақсадга 
мувофиқлик принципи; 

таълим мазмунини танлаш принципи, яъни масофавий таълимдаги ўқув курслари 
ва фанлар мазмунини ДТС талабларига мос келиши; 

масофавий таълимда узатиладиган ёки олинадиган ахборотлар хавфсизлигини 
таъминлаш принципи; 

бошланғич билим даражасининг бўлиши шартлиги принципи; 

ўқитиш технологиясининг мос келиш принципи; 

ўқитишни мобил характерда бўлиш принципи; 

масофавий таълимни мавжуд анъанавий таълим шаклига қарши бўлмаслик 
принципи. 
3-Расм. Масофавий таълим курси намунавий таркиби
1.6. Масофавий таълимни ташкил этиш шакллари 
Чат-машғулотлар 
–чат технологиялар асосида амалга ошириладиган ўқув машғулоти. 
Чат машғулотлар синхрон амалга оширилади, яъни барча қатнашувчилар чатга бир вақтда 
кирадилар. Бунинг учун масофавий ўқув маркази(юрти) да чат кабинетлар ташкил 
этилади. 
Веб-машғулотлар
– телекоммуникация ва бошқа воситалар ёрдамида анжуман, 
семинар, иш ўйинлари, лаборатория ишлари, амалий машғулотлар шаклида амалга 
ошириладиган масофавий машғулотлар. Веб-машғулотлар учун махсус таълим веб-
форумларидан фойдаланилади. Ушбу ўқув шаклининг чат-машғулотлардан фарқи, 
машғулотлар асинхрон шаклда амалга оширилади, яъни фойдаланувчилар ўз 
маълумотларини ёзиб қолдиришади. Бунда талаба ва педагог ўртасидаги ўзаро мулоқат 
узоқ муддатда бўлиши мумкин.