ФлашМX tehnologiyasi
о Grafika
о Animaciya
§ Interaktivlik
§ Tovush (zvuk)
о Флаш filmьlarini ishlatish variantlari
§ Namoyish
§ Флаш filьmlarni grafik formatlarga utkazish
§ Ыеб-sahifalar tuzish
о Флаш-filьmlarni yaratishni umumiy shemasi
§ Asosiy tushunchalar
§ Флаш-filьmlar yaratilshidagi ketma-ketlik
Флаш МX tehnologiyasi
Флаш tehnologiyasi Шоцкыаве Флаш (СЫФ) formatidagi vektor grafikadan foydalanishga asoslangan. Albatta bu format eng kuchli formatlardan bulmasada, СЫФ yaratuvchilariga grafikani imkoniyatlari, grafika bilan ishlovchi vositalar va natijani Ыеб-sahifalarga kushish mehanizmlarini birlashtirish urtasida eng kulay echimni topishgan . СЫФ ni kushimcha imkoniyatlardan yana biri bu uning moslashuvchanligidir, ya'ni bu format barcha platformalarda (МацОС sistemali Мацинтош kompьyuterlari yoki Ыиндоыс sistemali ИБМ kompьyuterlarida) ishlatilishi mumkin. СЫФ ning yana bir kulay imkoniyati uning yordamida yaratilgan tasvirlar nafakat animaciyali bulishi, balki interaktiv elementlar va tovush bilan boyitilishi mumkin.
Mosalashuvchanlik va interaktiv mulьtimediya dasturlar yaratish imkoniyati СЫФ formatini Ыеб-dizaynerlar urtasidagi mashhurligini oshishiga imkon berdi. Shuning uchun bu format yaratilishi bilan bir vaktda Мацромедиа firmasi tomonidan ikki asosiy tarmok brouzerlari, Интернет Эxплорер va Нетсцапе Цоммуницаторlar uchun komponentlar (Плуг-Ин) yaratildi.Bu esa, uz navbatida СЫФ ni Интернетda yana ham keng tarkalishiga olib keldi. Natijada ushbu brouzerlar yaratuvchilari СЫФ formatini uz dasturlarini asosiy formatlar bazasiga kiritishdi. Bu yulni boshka yirik dasturiy ta'minot yaratuvchilar (masalan, Адобе firmasi ) ham tutishdi.
Yana bir bor aytish kerakki: agar Мацромедиа СЫФ formatini juda oddiy va kulay instrumentlar bilan ta'minlamaganda bu format shunchalik kup muhlis orttirmagan bulardi. Shuni aytish kerakki, hlzirgi vaktda ushbu instrumentlarni ьir kancha tulik tuplamlari mavjud.
Ushbu instrumentlarni bir turi (Мацромедиа Дирецтор Шоцкыаве Студио) mulьtimediya prezentaciyalar yaratish, boshkalari (Мацромедиа ФрееХанд i Мацромедиа Фиреыоркс) grafik tasvirlar, uchinchilari esa (Мацромедиа Аутхорыаре i Мацромедиа ЦоурсеБуилдер) interaktiv urgatuvchi kurslarni yaratish imkoniyatini beradi. Lekin Ыеб-yaratuvchilar orasida eng kup ishlatiladigani bu Мацромедиа Флаш dir, chunki ushbu dastur har kanday saytga mashhurlik olib keluvchi Ыеб-sahifalar yaratish imkonini beardi. Balki shuning uchundir СЫФ formatini oddiy kilib Флаш deb atalish odatga kirib kolgandir. Shunday kilib Флаш-tehnologiyalar kuyidagilardan iborat:
· vektorli grafika;
· animaciyani bir kancha turlarida ishlash imkoniyati;
· interfeysni interaktiv elementlarini yaratish imkoniyati;
· sinhron ovoz kushish imkoniyati;
· ХТМЛ formati va boshka Internetda ishlatiluvchi barcha formatlarga eksportini ta'minlash;
· platformali mustakillik;
· Флаш-filьmlarni avtonom rejimda ham ,Ыеб-brouzer yordamida ham kurishni imkoniyati mavjud;
· vizual yaratish instrumentlari mavjudligi Флаш-filьm yaratuvchilarini kuplab murakkab operaciyalardan halos etadi, shuningdek Флаш-tehnologiyalarning tehnik aspektlarni urganish zarur bulmaydi
GRAFIKA
Hozirgi vaktda Ыеб-sahifalarni yaratishda oldingi urinlardan birini rastrli grafika egallaydi. Rastrli formatlardan ГИФ (Грапхицс Интерчанге Формат, ma'lumotlar almashuvi uchun grafik format), ЖПЕГ (Жоин Пхотограпхиц Эxпертс Гроуп -Tasvirlar buyicha mutahassislarni birlashgan guruhi) va ПНГ (Портабле Нетыорк Грапхицс- kuchirma grafik format) va boshka formatlarni keltirish mumkin.
Rastrli grafikani ishlatishda tasvir nuktalar majmuasi (piksellar - пиxел) dan iborat buladi. Bu nuktalar bir- biri bilan boglik bulmaganligi uchun ushbu nuktalarni har biriga rangini va koordinatasini berilishi kerak. Oddiy holda, agar ikki hil rangli tasvir ishlatilsa (masalan ok-kora), u holda har bir pikselni ta'riflash uchun bitta ikkili razryad (0- kora, 1- ok) etarli buladi. 256-rangli rasm uchun har bir pikselga bunday razryadlardan 8 ta kerak buladi (256=2 8 ). Juda ham murakkab fotorealistik rangli tasvirlar 1 pikselga 24 razryad talab kiladi. Natijada rastr tasvirli fayllar ulchami tasvirni rang chukurligi usgani sari oshib boradi.
Rastrli tasvirlarni yana bir kamchiligi shundan iboratki, tasvir sifati piksel ulchamiga boglik, u esa uz navbatida monitorni imkoniyati bilan belgilanadi. Shuning uchun bir hil rasm turli monitorlarda har hil kurinishga ega bulishi mumkin. Bu ham hali hammasi emas. Rastrli tasvirni ulchamini uzgartirish juda ham murakkab ishdir.Chunki bunday tasvirni kattalashtirish piksellar sonini usishiga olib keladi. Turli ranglar chegarasida kanday piksellar kushilishi kerak? Kompьyuter grafikasi sohasidagi mutahassislar tomonidan juda murakkab rastli tasvirlar piksellar «kupaytirish» yoki uchirish (agar tavirni kichraytirish kerak bulsa) algoritmlari ishlab chikilgan, lekin ular doim ham ushbu masalani bajara olmaydi.
Grafikani boshka bir turi bu vektorli grafikadir.
Vektornaya grafika- bu tasvirni rasmdagi joylashuvi matematik formulalar bilan berilgan egri chiziklar majmuasi yordamida namoyish etish usulidir. Masalan, istalgan doirani tasvirlash uchun uch-turt rakam kerak buladi: radius, markaz koordinatalari va chizik kalinligi. Shuning uchun, vektorli grafika rastrli grafikaga nisbatan bir kancha afzalliklarga ega:
· vektorli tasvirlarni belgilovchi matematik formulalar kompьyuter hotirasida rastrli tasvir piksellariga karaganda kamrok joy egallaydi;
· tasvir (yoki uning ayrim kismlarini) sifatini yukotmasdan chegaralanmagan kattalashtirish imkoniyati mavjudligi;
· tasvirni bir platformadan ikkinchisiga kuchirishning kulayligi.
Albatta, vektorli tasvirlarni uz kamchiliklari ham mavjud. Masalan, fotorealistik tasvirni vektorli formatda namoyish kilish murakkabrok. Флаш yaratuvchilari bunga echimni topishgan. Флаш yordamida Ыеб sahifalar tuzishda siz nafakat vektorli balki rastrli tasvirlarni ishlatishingiz ham mumkin.
ANIMACIYA
Флаш dagi animaciya «mulьtik»da ishlatiladigan ob'ektlarni hossalarini uzgartirishga asoslangan. Masalan, ob'ektlar yukolishi yoki paydo bulishi, joylashuvini, kurinishini, rangi va boshk. uzgartirishi mumkin. Флаш da ob'ektlarni animaciyalashni uchta turli mehanizmi kuzda tutilgan:
· kadrma-kadrli («klassik») animaciya, bu usulda muallif bulgusi «mulьtik»ni har bir kadrini uzi yaratadi yoki boshka joydan import kiladi va namoyish ketma-ketligini uzi urnatadi:
· avtomatik animaciya (тыеенед-animaciya), bu usulda muallif mulьtiplikaciya kadrlarini fakat birinchi va ohirgisini yaratadi, oralik kadrlarni esa Флаш avtomatik tarzda uzi yaratadi; тыеенед-animaciyani ikki hil turi mavjud: ob'ektni kuchirishga asoslangan animaciya (мотион аниматион) va ob'ektni transformaciya (kurinishini uzgartirish)siga asoslangan animaciya (шапе аниматион);
· scenariyga asoslangan animaciya; scenariy- Флаш ning dasturlash tilida (bu til АцтионСцрипт deb nomlanadi) ob'ektni hatti- harakatini berilishidir. Bu tilni sintaksisi Ыеб-hujjatlarda ishlatiladigan boshka scenariy tillariga(masalan, ЖаваСцрипт va ВБСцрипт) uhshab ketadi.
Ushbu mehanizmlarning har biri uzining afzalliklari va kamchiliklariga ega. Masalan тыеенед-animaciya ikki afzallikga ega:
· birinchidan, muallif har bir kadrni alohida yaratish zaruratidan kutulgan;
· ikkinchidan, bunday «mulьtik»ni namoyish etish uchun Флаш ga fakat birinchi va sunggi kadrni saklash kifoya, bu esa uz navbatida bunday filьmni hajmini kam bulishini ta'minlaydi.
Shu bilan birga, тыеенед-animaciyani fakat ob'ekt hossalari bir tekisda uzgaradigan sodda syujetlar yaratish uchun ishlatsa buladi
АцтионСцрипт scenariylarda ob'ektni juda ham murakkab bulgan hatti- harakatini ifodalash mumkin. Lekin buning uchun АцтионСцрипт tilini urganish kerak buladi.
Hulosa kilib aytadigan bulsak, «mulьtik»ingizni yaratishga kirishishdan oldin, kaysi bir mehanizmni ishlatishingizni aniklab olishingiz lozim buladi.
Interaktivlik
Флаш, filьmlarni namoyishi vaktida saytga kirgan foydalanuvchi klaviatura yoki sichkonchani ishlatib filьmni turli fragmentlariga utishi, ob'ektlarni kuchirishi, formaga ma'lumot kiritishi va boshka kupgina operaciyalarni bajarishi mumkin
bulgan interaktiv filьmlarni yaratish imkonini beradi. Флаш-filьmlarni interaktivligi АцтионСцрипт tilidagi buyruklar (instrukciyalar) ketma-ketligi kurinishidagi amallarni berish yuli bilan amalga oshiriladi. Amal u bilan boglik bulgan hodisa yuz berganda bajariladi. Bunday hodisalardan masalan, filьmni biror-bir kadriga utish yoki foydalanuvchi tomoindan sahifadagi tugmayachani bosishi bulishi mumkin. Tugmachalar (masalan, alohida boshkaruv paneli kurinishida birlashtirilgan),filьm fragment-lari yoki alohida kadrlari inte-raktiv bulishi mumkin. Shu bilan birga kupgina standart amallar filьmni biror- bir elementiga АцтионСцрипт da dasturlashdan foydalanmay berilishi mumkin. Standart amallarga masalan, filьmni namoyishini boshlash va tuhtatish, ovozni yokish yoki uchirish, belgilangan УРЛ ga utish va boshk. Hammasi bulib standart amallarni unga yakin turi mavjud.
Agar zarurat tugilsa juda ham murakab scenariylar ham tuzilishi mumkin. Masalan avval u yoki bu holat yuz berishi sungra kerakli amal bajarilishga utish. Lekin bunday scenariylarni yaratish dasturlashdagi bilimlar kerak buladi..
2.2 rasmda interaktiv filьmni Флаш bilan birga tarkatiladigan misollardan biridan olingan sodda kurinishi keltirilgan
Tovush
Флаш filьmlarda tovushni ishlatishni bir necha usullarin takdim etadi. Siz filьmni syujeti va foydalanuvchi bajargan amaldan kat'iy nazar tuhtamaydigan tovushni
yaratishingiz mumkin. Alьternativ variantanimaciya va tovushni sinhronlash. Bundan tashkari, Флаш da tugmachalarga tovushni ulashingiz mumkin, bu esa tugmachalarni yanada interaktiv kiladi. Nihoyat, tovush bilan ishlashni yana bir varianti- АцтионСцрипт scenariylardan foydalanib tovushni boshkarish..
Флаш da tovush kushishni ikki hili mavjud: hodisaviy-boshkariladigan (евент соунд) va okimli (стреам соунд). Dlya vosproizvedeniya sobыtiyno-upravlyaemogo zvuka sootvetstvuyuщie dannыe doljnы bыtь zagrujenы polnostьyu; posle etogo vosproizvedenie prodoljaetsya do teh por, poka ne budet ostanovleno yavno. Vosproizvedenie potoka nachinaetsya srazu, kak tolьko zagrujennыh dannыh okajetsya dostatochno dlya pervыh neskolьkih kadrov filьma.
Флаш tovush bilan ishlashda yaratuvchilar uchun kuyidagi imkoniyatlarni yaratadi::
· bulunuvchan tovush kutubhonalari yaratish, ya'ni bir kutubhonadagi tovushni bir necha filьmlarda foydalanish imkoniyatidir;
· tovush sifati va eksport kilinayotgan filьmni optimal birlashuvini tanlash maksadida tovushli maьlumotlarni kisish kursatkichlarini boshkarish; muallif alohida tovush yoki filьmdagi barcha tovushlar uchun kisish kursatkichlarini tanlashi mumkin.
Bundan tashkari siz tovushni uzgartirish uchun turli kushimcha effektlardan foydalanishingiz mumkin (2.3 rasm).
ФЛАШ FILЬMLARINI ISHLATISH VARIANTLARI
Yukorida ta'kidlab utilganidek Флаш ning asosiy vazifasi grafika va animaciyaga boy bulgan interaktiv Ыеб-sahifalarni yaratishdan iboratdir. Lekin Флаш bu uziga hos mustakil tehnologiyadir. Shuning uchun, Флаш yaratuvchilari uning yordamida olingan filьmlarni ishlatilishini yana ikki boshka variantlarni ham ishlab chikishgan. Birinchidan, Флаш filьmlarni mustakil (Ыеб-brouzerga boglik bulmagan holda) namoyish etilishi, ikkinchisi esa Флаш-filьmlarni boshka formatlarga utkazishdir
Mustakil namoyish
Filьmlarni Флаш yordamida yaratish va tahrirlash vaktida muallif ФЛА formatga ega fayllar bilan ishlaydi. Bu Флаш muharririni ichki (shahsiy) formatidir va u fakat Флаш ga «tushunarli» dir. Ыеб-brouzer yordamida namoyish etish uchun muljallangan filьmlar СЫФ formatiga utkazib olinishi zarur. Yukorida ta'kidlab utilganidek, ushbu formatni brouzerlar (Интернет Эxплорер, Нетсцапе va Опера)ni sungi versiyalarida namoyish etilishi mumkin yoki mahsus Флаш-pleer yordamida ham namoyish etilishi mumkin. Ushbu Флаш-pleer Флаш muharriri tarkibiga mustakil dastur sifatida kiradi, va СЫФ-fayllar Флаш muharririsiz ham Флаш-pleerda namoyish etilishi mumkin. Shu bilan birga filьmni barcha funkcional va interaktiv imkoniyatlar saklanib koladi. 2.4 rasmda Флаш muharririda yaratilgan va СЫФ formatiga utkazilgan Флаш filьmning Флаш-pleerdagi namoyish etilishi kursatilgan.
Флаш-filьmlarni «avtonom» namoyish etilishi ikkinchi varianti- bu Universal Media-pleer (Ыиндоыс Медиа Плаер) dan foydalanishdir. Buning uchun Флаш-filьm АВИ formatiga eksport kilinishi kerak. Lekin bu holda, filьmni hajmi un ayrim hollarda yuz barobar ortib ketishi mumkin. Masalan, 2.4 rasmda kursatilgan СЫФ formatidagi Флаш-filьmning hajmi 177 Kbaytdir, bu filьmning АВИ formatiga utkazilganda uning hajmi 6,5 Mbaytdir (2.5 rasm).
Флаш -filьmlarni АВИ formatiga utkazilishi ularning interaktivligini yukolishiga olib keladi, shuning uchun ushbu variant keng tarkalmagandir. Флаш-filьmlarni namoyish etilishni yana bir varianti mavjuddir (ushbu variant ham inetraktivsiz kurinishda buladi). Bu variant Флаш-filьmni animaciyalashgan ГИФ-formatga utkazishdan iboratdir. Bu holda, eksportni ikki varianti mavjud: har bir fayli animaciyani 1 kadriga mos keluvchi ГИФ-fayllar tuplami kurinishida yoki bir animaciyalashgan fayl kurinishidadir. Eksportning ikkinchi varianti afzalrokdir, chunki boshka bir dastur (masalan, Улеад ГИФ Аниматор) yordamida kadrlarni «yigish»ga karaganda bu variantda fayl hajmi kichikrok buladi.
Флаш-filьmlarni grafik formatlarga utkazish
Yukorida sanab utilgan Флаш-filьmlarni eksporti ularning dinamikasini (u yoki bu darajada) saklanishini ta'minlaydi. Lekin, zarur bulganda Флашdan oddiy grafik muharriri sifatida ham foydalanish mumkin. Uning yordamida yaratilgan tasvir sung biror bir grafik format (vektorli yoki rastrli)ga utkazilishi mumkin. Shu bilan birga, Флаш filьmga boshka grafik formatlarda berilgan tasvirlarni kushish (ya'ni import kilish) imkoniyatiga ega. Kuyidagi jadvalda Флаш «tushunadigan» keng tarkagan grafik formatlarni ruyhati keltirilgan (2.1 jadval).
2.1 jadval Флаш «tushunadigan» grafik formatlarni ruyhati
Fayl turi Kengaytma Eksport Import
Адобе Иллустратор ( 6.0 va undan yukori versiyalar) .епс, .аи + +
Битмап .бмп + +
Енханцед Ыиндоыс Метафиле .емф + +
ФрееХанд .фт7, .фт7, .фог, Ж8, ,фли9, .фт9 + +
ГИФ .гиф + +
ЖПЕГ .жпг + +
ПНГ .пнг + +
Флаш Плаер .сыф + +
Ыиндоыс Метафиле .ымф + +
Agar kompyuterga КуицкТиме 4 yoki undan yukori versiyasi urnatilgan bulsa
ПхотоШоп .псд + +
КуицкТиме Имаге .ктиф + +
Силицон Грапхицс .саи + +
ТИФФ .тифф + +
Ыеб-sahifalar yaratish
Флаш-filьmlarni namoyish etilishini turli usullari mavjudligiga karamasdan, bugungi kunda bu tehnologiyani kullanilishining asosiy yunalishi bu chiroyli va dinamik Ыеб-sahifalar yaratishdir.
Флаш-filьmni brouzerda namoyish etilishini ikki usuli mavjud:
· uni СЫФ formatida saklash, sung sichkoncha yordamida fayl znachogini bu fayl saklanadigan katalogidan brouzer oynasiga utkazish (2.6 rasm);
·
Флаш-filьmni ХТМЛ formatiga eksport kilish, sung oddiy usul bilan brouzerda ochish
Флаш-filьmni ХТМЛ-kodga utkazish mehanizmi АцтивеX elementlarini ishlatish yoki Плуг-ин komponentlarini kushishga uhshashdir. Интернет Эxплорер brouzer uchun ХТМЛ-kodga utkazish <ОБЖЕЦТ> tegi yordamida Нетсцапе brouzeri uchun esa <ЕМБЕД> tegi yordamida amalga oshiriladi. Ushbu ikki brouzer ham Флаш-filьmni tushunish uchun, Флаш uz filьmlarini ХТМЛ sahifaga konvertaciya kilganda bu ikki tegni kushadi. Shu bilan birga muallif teglarni kursatkichlaridan foydalanishi yoki uzining kursatkichlarini berishi mumkin. Bu hakida «Filьm namoyishi» bobida kuriladi.
Флаш-filьmlarni Ыеб-sahifa elementlari sifatida ishlatish turli tumandir. Bulardan ayrimlari kuyida keltirilgan:
· sahifani estetik kurinishini oshirish uchun muljallangan «oddiy» animaciya;
· foydalanuvchi harakati(sichkonchani siljitish, tugmachani bosish)ga boglik bulgan animaciyalashgan knopka, bunday knopka giperssыlka yordamida ishlatilishi mumkin yoki biror-bir vazifani bajarish mumkin(masalan, brouzerni yangi oynasini ochish, tashki faylni yuklash va boshk);
· Ыеб-sahifa foydalanuvchilaridan biro- bir ma'lumotni kabul kilishga muljallangan forma kurinishida;
· reklama banneri, bunday banner misoli 2.7 rasmda keltirilgan.
Zarurat tugilganda Флаш ni oddiy, «statik» fakat giperssыlkalar kurinishidagi interaktiv elementlarni an'anaviy kurinishidagi ХТМЛ-sahifalar yaratish uchun ham ishlatish mumkin. Bunday variant Флаш ni ham matn bilan ham alohida tasvirlar bilan ishlash imkoniyatidan kelib chikadi. 2.8 rasmda Флаш da yaratilgan sungra ХТМЛ-kodga utkazilgan «statik» Ыеб-sahifa misoli keltirilgan
Флаш-filьmni yaratishni asosiy shemasi
Birinchi urinda Флаш Ыеб-sahifalarni yaratish uchun muljallanganligiga karamay, u bilan ishlash vaktida teg, atribut, sahifa va shunga uhshash terminlar bilan siz kamadan- kam uchrashasiz. Флаш tehnologiyasi umuman boshka tushuncha va kategoriyalarga asoslangan. Shuning uchun Флаш ni urganishda avval uning terminologiyasini tushunib olish kerak
Asosiy tushunchalar
Har bir Флаш-filьmni yaratishda ob'ektga-orientirlashgan yondashuv kullaniladi. Bu, filьmni barcha elementlari u yoki bu tipdagi ob'ektlar sifatida interpretaciya kilinishini bildiradi. Bu ob'ektlarni har biri uchun hususiyatlari va ruhsat etilgan operaciyalar tuplami berilgandir. Masalan, «Matn» ob'ekti uchun simvollar razmeri, rangi va boshka parametrlar urnatilgan bulishi kerak. Matnni usulda tahrirlash, kirkish, nushasini olish, matnni asosida giperssыlkalar yaratish va boshk. Bu gapni tovush va grafik tasvirlar hususida ham aytish mukin. Shunday bulsa ham Флаш da ishlanganda «ob'ekt» tushunchasi urniga simvol (Сймбол) terminii ishlatiladi. Ularoning asosiy farki kuyidagicha:
Simvol- bu ob'ektni uziga hos hususiyatlarini tuplamiga ega shablonidir. Simvollar mahsus kutubhona (Либрарй) da saklanadi. Bu kutubhonadagi simvollar kup marta, ham bir filьmda ham bir necha filьmlarda bir vaktni uzida ishlatilishi mumkin. Filьmga joylashtirilgan simvolni har bir yangi nushasi simolni ekzemplyari (Инстанце) deb ataladi. Ekzemplyar simvolning uzini barcha hususiyatlarini meros kilib oladi va ular orasida boglanish hosil buladi: simvolni hususiyatlarini uzgartirilganda avtomatoik ravishda barcha ekzemplyarlar hususiyatlari ham uzgaradi. Bunday yondashuv filьmlar yaratishni vaktini kamaytiradi. Bundan tashkari, simvollar kullash mehanizmi filьmni razmerini kamayishiga ham olib keladi: filьmda simvolni bir necha ekzemplyari ishlatilsa, uning har bir ekzemplyari hususiyati tugrisidagi ma'lumot inobatga olinmaydi. Shu bilan birga, siz konkret ekzemplyarni hususiyatlarini uzgartirishingiz mumkin, bu simvol- originalga ta'sir kursatmaydi. Masalan, ekzemplyarni razmeri va rangini uzgartirish mumkin, agar tovush hakida gap borsa- u yoki bu effektni kushish.
Флаш-filьmlardagi dinamika ekzemplyarni u yoki bu hususiyatlari (masalan, koordinatalari, rangi , razmeri va boshk.) ma'lum bir vakt oraligida uzgarishi hisobiga ta'minlanadi, ya'ni ekzemplyar holati uzgaradi. Ekzemplyarning har bir holati bilan filьmni alohida bir kadri (Фраме) boglikdir. Ekzemplyarni holatini uzgarishiga tugri keluvchi kadr asosiy (klyuchevoy) kadrdir (Кейфраме). Asosiy kadrning uzi ham alohida bir ob'ekt sifatida kuriladi. Asosiy kadr uchun mahsus funkciya va buyruklar nazarda tutilgan.
Filьm kadrlari almashish dinamikasi vakt diagrammasi (Тимелине) yordamida ta'riflanadi. Vakt diagrammasini parametrlari sifatida kadrlar almashish chastotasi, ob'ekt harakatini boshlanish va yakunlashish va boshka parametrlarni kursatish mumkin.
Filьmda bir necha turli hil ob'ektlardan foydalanish mumkin. Har birining holati boshkasidan mustakil ravishda uzgarishii yoki umuman uzgarmay kolishi(masalan, biror-bir ob'ekt fon sifatida ishlatilsa) mumkin. Filьmni turli elementlarini harakatini ta'riflashni osonlashtirish uchun, ularni har birini alohida kavat(Лаер-sloy) da joylashtiriladi. Флаш yaratuvchilari filьmdagi kavatlar rolini tushuntirish uchun ularni yupka kalьka bilan solishtirishadi. Bunday varaklarni bir nechasini bir tuplamga yigilsa ma'lum bir sahna namoyon buladi. Sahna (Сцене)- bu Флашni yana bir terminlaridan biridir. Har bir sahna kavatlarni ma'lum bir tuplamidan iboratdir. Sodda filьmlar uchun bir kavatdan iborat sahnani yaratish va ta'riflash kifoyadir. Murakkab filьmlar uchun bir necha turli kurinishdagi sahnalar yaratish kerak buladi. Bir sahnadan ikkinchisiga utish vakt diagrammasi emas balki boshka bir mehanizmlardan foydalanib amalga oshiriladi. Oddiy holda, filьm sahnalari ma'lum ketma- ketlikda, ularni tartib rakami buyicha bajariladi. Filьmni murakkabrok usulda tuzishda АцтионСцрипт tilidan foydalaniladi.
Murakkab filьmlarni yaratishda muhim rolni yana bir tushuncha- klipdir (Цлип, yoki Мовие цлип). Klip- bu simvolni mahsus turidir. U uziga hos mini- filьmdir, bu filьm uchun hususiy vakt diagrammasi va hususiy parametrlar (masalan, kadrlar almashshish chastotasi) urnatiladi. Klipdan kup marotaba foydalanish uchun filьmni boshka bir elementlari singari kutubhonaga joylashtirish mumkin. Klipni har bir ekzemplyari uchun uziga hos hususiy nom beriladi. Filьmni har bir elementi klipni ichida ham ishlatilishi mumkin. Ichma- ich joylashgan kliplar ham yaratish mumkin. Agar filьm ichidagi klipni aktivlashtirishni ba'zi kushimcha shartlarini berish uchun АцтионСцрипт tili vositalaridan foydalanish mumkin. Klipga interaktiv elementlarni(masalan, knopka) ham kushish mumkin.
Флаш-filьmlar yaratish ketma- ketligi
Ыиндоыс-dasturlarni kupchiligini ishga tushirganda ushbu dastur bilan ishlash uchun «zagotovka» (bush hujjat, blank) avtomatik ravishda yaratiladi. Masalan Ыорд muharririni oynasini ochilganda unda bush hujjat ochiladi, bu hujjatga siz matn kirtishingiz, grafika kushish , shrift kurinishi uzgartirish va boshk. Amalga oshirishingiz mumkin. Yangi hujjat uchun urnatilgan parametrlar(shrift razmeri va stili, maydon kengligi va boshk.) kullaniladi. Hujjatingiz sizga ma'kul bulgan kurinishda bulishi uchun parametrlarni kerakli kursatkichlariin urnatib kuyish talab kilinadi.
Флаш muharririda ham ish shu usulda tashkil etilgan. Флаш ishga tushirilganda avtomatik ravishda bulajak filьm uchun «zagotovka»(anikrok, uning birinchi sahnasi) yaratiladi. Agar lozim bulsa, muallif filьmning umumiy hossalariin uziga ma'kul bulgan kursatkichlarini urnatish mumkin, bu kursatkichlarga masalan, kadrlar almashish chastotasi, oynalar razmeri, fon rangi va boshkalar. Filьmning umumiy parametrlarini urnatilgandan sung filmni birinchi sahnasini yaratishga utsa ham buladi. Ob'ektlarni kay biri sahnada ishtirok etishni hal kilgandan sung, siz ketma-ketlikda har bir ob'ektni yangi kavatga joylashtirasiz. Kavat parametrlarini urnatish-bu filьmni yaratishni ma'suliyatli boskichidir. Filьmdagi kavatlar(yoki ularda joylashtirilgan ob'ektlar) bir- biri bilan aloka kilganda, navbatdagi kavat yaratilgandan sung avval yaratilganini tahrirlash lozim bulib koladi. Bu unchalik ham kiyin ish emas, Флаш muallifga avvalgi harakatlarini uzgartirish imkonini beradi. Filьmga kiritiladigan navbatdagi ob'ekt yo simvollar kutubhonasidan olinishi mumkin yoki yangitdan yaratilishi mumkin. Agar ob'ekt hozircha fakat hayolingizda yoki kogozda bulsa, Флаш chizish uchun muljallangan barcha instrumentlarga ega bulgan grafik muharrirga aylanadi. Shu bilan birga, yaratiladigan ob'ektni alohida komponentlari yoki tugatilgan tasvirlar boshka bir grafik frmatlardan import kilinishi mumkin.
Agar biror bir ob'ekt filьmda bir necha marotaba ishlatilsa, u holda ularni yangi simvol sifatida yaratish maksadga muvofikdir.
Флаш juda kulay interfeysga ega bulsa ham, Флаш-filьmlarni yaratish juda murakab ishdir. Shuning uchun filьm yaratishni har bir kadamidan sung natijani tekshirish lozim. Флаш filьmni alohida sahnasini ham butun filьmni tekshirish imkoniyatini beradi. Agar tekshirish muvafakkiyatli utgan bulsa, natijani diskda saklashni unutmang, chunki Флаш da avtomatik saklash funkciyasi mavjud emas.
Filьmni ustida ishlab bulingandan sung, u Ыеб-sahifani bir kismiga aylanishini esdan chikarmasalik kerak. Har bir sahifani eng asosiy kamchiligi nimada? Tugri, yuklanishni juda ham kup vakt mobaynida utishidadir. Bundan kelib chikib, Флаш yaratuvchilari siz filьmni yuklanish vaktini baholashingiz uchun imkoniyat yaratgandirlar. Ushbu ma'lumot filьmni har bir kadri uchun ham son ham grafik kurinishda olinish mumkin.
Флаш МX bilan ishlash asoslari
о Yordam beriFoydalanuvchi interfeysini tashkil etish <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx2.хтм>
§ Tahrirlash instrumentlari paneli <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx3.хтм>
§ Ish oblasti <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx4.хтм>
§ Montaj stoli <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx5.хтм>
§ Vakt diagrammasi <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx6.хтм>
§ Hususiyatlar inspektor <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx7.хтм>
о Foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx9.хтм>
§ Foydalanuvchi interfeysini sozlash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx10.хтм>
§ Instrumentlar paneliin tarkibini uzgartirish <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx11.хтм>
§ Klavishalar belgilash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx12.хтм>
§ Флаш МXni ish parametrlarini sozlash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx13.хтм>sh va urgatish vositalari
Флаш МX bilan ishlash asoslari
Agar siz Мацромедиа firmasining biror-bir dasturiy vositalari (masalan Дреамыеавер muharriri) bilan tanish bulsangiz Флашni interfeysini uzlashtirish unchalik murakkab bulmaydi. Agar Мацромедиа tomonidan yaratilgan instrumentlarni uzlashtirishni aynan Флаш МX dan boshlasangiz, u holda menyular tarkibi, ob'ektlar hususiyatlari paneli va boshk. sizga galati tuyulishi mumkin. Masalan, aksariyat Ыиндоыс- dasturlarda (ofis paketlari va boshk.) instrumentlar paneli tarkibini boshkarish buyruklari Виеы (Vid) menyusiga kiradi. Флаш da esa bu buyruklar Ыиндоы (Okno) menyusida joylashtirilgan. Tahrirlanayotgan ob'ektlar hususiyatlari paneli ham boshkacharok kurinishga ega. Lekin bu turdagi yangiliklar unchalik ham kiyinlik tugdirmaydi va bir nechta ish seanslaridan sung ular tabiiydek tuyuladi. Shunday kilib, Флаш МX muharririning ish joyi bilan yakinrokdan tanishib chikamiz
FOYDALANUVCHI INTЕRFЕYSINI TASHKIL ETISH
Muharrirni foydalanuvchi interfeysini tashkil etish umumiy holda barcha Ыиндоыс-dasturlar kabi standart kurinishga egadir, usha menyulra tuplami, usha asosiy buyruklar joylashtirilgan instrumentlar paneli va boshk. Notanish bulgan ba vakt diagrammaasidir, u ham bulsa hozirchaga Дреамыеавер bilan notanish bulganlar uchundir.
Muharrirni ilk marotaba ishga tushirilganda asosiy oyna ustidan kushimcha dialog oynasi- Ыелцоме (Hush kelibsiz) paydo buladi. Bu oyna sizga ish joyini uzinigiz hohishingiz buyicha sozlash imkonini beradi. Bu juda ham foydali funkciyadir (interfeysni sozlash buyicha masalalarni shu bobning «Foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari» kismida kurib utiladi).Shuning uchun hozirchaga Ыелцоме oynasini berkitib turing (keyinchalik uni Хелп menyusidagi Ыелцоме buyrugidan chakirilish mumkin).
Флаш МX ning asosiy oynasining muhim elementlari 3.1 rasmda kursatilgan
Tahrirlash instrumentlari paneli
Tahrirlash instrumentlari paneli ekranni chap kirgogida joylashgan. Unda grafik ob'ektlar yaratish va tahrirlash uchun muljallangan instrumentlar joylashtirilgan. Bu instrumentlarning aksariyati foydalanuvchiga grafik muharrirlar bilan ishlash jarayonidan tanishdir.
Kulaylik tugdirish uchun instrumentlar paneli turt kismga bulingan (3.2 rasm).
· Тоолс (Instrumentlar), bu kismda konkret instrumentni tanlash uchun knopkalar joylashtirilgan. Bu imnstrumentlar ikki kismga bulinali: tanlash va chizish instrumentlari.
· Виеы (Kurinish) da ish stolidagi tasvirni kurishni boshkarish vositalari joylashtirilgan. Виеы ikki knopkadan iborat:
о Ханд Тоол- bu knopka tanlanganda mahsus rejim yokiladi, bu rejimda sichkoncha yordamida ish oblastini turli yunalish buyicha siljitish mumkin.
о Зоом Тоол (Masshtab)- bu knopkaga bosilganda ish oblastidagi tasvirni tez masshtablash rejimi yokiladi. Bu rejim yokilganda Оптионс maydonida ikki kushimcha knopka paydo buladi, bu knopkalar masshtablash yunalishini(kattalashtirish yoki kichiklashtirish) uzgartirish imkonini beradi
· Цолорс (Ranglar)-bu erdagi knopkalar kontur va zalivka rangini bir-biridan alohida uzgartirish imkonini beradi. Ular asosan nimaga muljallanganliig «Rang bilan ishlash» bulimida kurib utiladi.
· Оптионс (Parametrlar)da tanlangna instrument uchun kushimcha parametrlarni urnatish elementlari joylashtirilgan. Kushimcha parametrlari bulmagan instrumentlar uchun Оптионс maydoni bush koladi.
Izoh
Флашni avvalgi versiyalarga nisbatan, chizish instrumentlarini ayrim parametrlarini urnatish hususiyatlar inspektori paneli yordamida ham amalga oshirish mumkin. Har bir instrumentni sozlashni uziga hos tomonlari kenyingi bobda kurib utiladi.
Agar zaruriyat tugilsa instrumentlar panelini oyna va chegaradan «uzish» va istalgan joyga joylashtirish mumkin.
Ish oblasti
Ish oblasti ekranni markaziy kismini egallaydi. Ish oblastida ob'ektlar tahrirlashni barcha operaciyalarni bajarish mumkin, lekin «kadr»ga fakat montaj stoli hududida joylashgin ob'ektlar(yoki ularni fragmentlari) tushadi. Shuning uchun savol paydo bulishi mumkin: ish oblastini boshka kismi nima uchun kerak. Javob ikkita:
· «kora» ishlarni («chernovaya» rabota) bajarish uchun ;
· ob'ektni kadrga bir tekisda kirib kelishni (yoki kadrdan chikib ketishi) effektiin realizaciya kilish. Bu hakida «Animaciyani yaratish» bobida kurib utiladi.
Ish oblastini yukorisida bu oblastga tegishli bulgan instrumentlar paneli joylashtirilgan. Bu panelda kuyidagi interfeys elementlari joylashgan (3.3 rasm, chapdan ungga):
· strelkali knopka, bu knopka butun sahnani tahrirlash rejimiga kaytish imkonini beradi. Bu knopka fakat agar siz alohida elementni tahrirlash rejimida bulsangiz ishlaydi ;
· tahrirlanayotgan sahna (yoki tahrirlanayotgan simvol joylashgan sahnani) nomi yozilgan matnli maydon; filьmlarin sahnalariga avtomatik ravishda Сцене nomi va sahna tartib nomeri beriladi;
· tahrirlanayotgan simvol nomi yozilgan matn maydoni. Agar simvol uz ichida boshka simvollardan tashkil topgan bulsa u holda ichma-ich joylashgan simvolni tahrirlashga utilsa panelda simvollar nomidan iborat zanjir yoziladi;
· sahnani tanlash knopkasi, bu knopka bosilganda filьm sahnalaridan iborat ruyhatli menyu ochiladi;
· simvolni tanlash knopkasi, bu knopka bosilganda filьm simvollaridan iborat ruyhatli menyu ochiladi. Simvollarni yaratish va tahrirlash hakida «Simvollarni yaratish va tahrirlash» bobida kurib utiladi;
· ish oblasti masshtabini tanlash ruyhati, bu ruyhatdagi kursatkichlarni uzgartirish mumkin.
Ish oblastini hohlagan joyida sichkonchani ung tugmasi bosilganda kontekst menyusi ochiladi, bu menyu ish oblastini va filьmni parametrlarini uzgartirish uchun asosiy buyruklardan iborat. Bunday buyruklar soni 20 tadan ortikrokdir. Hozircha ulardan bittasi- Сцене (Sahna) ga tuhtalib utamiz. Bu buyrukni tanlanganda nomi Сцене nomli panel paydo buladi, bu panel filьm sahnalari bilan ishlash uchun muljallangan(3.4 rasm).
Uning yordamida siz kuyidagilarni amalga oshirishingiz mumkin:
· filьmlar sahnalari ruyhatini kurish; sahnalarni ruyhatdagi joylashuvi ularni filьmda paydo bulishi ketma- ketligiga mosdir;
· filьmni hohlagan sahnasiga (bu sahnani ruyhatdan tanlab) utish;
· tanlangan sahnani nushasini olish, buning uchun panelni pastki kismidagi knopka bosiladi, nusha ruyhatga sahna- originaldan sung joylashtiriladi;
· yangi (bush) sahna kushish, sahna ruyhatda tanlangan sahnadan keyin joylashadi ;
· tanlangan sahnani uchirish;
Montaj stoli
Ish oblastini markaziy kismida montaj stoli (Стаге) joylashgan, uni keyinchalik kiski bulishi uchun fakat «stol» deb ataymiz. Stol razmeri va uning rangi filьmni namoyish vaktidagi «ekran» razmeri va rangiga tugri keladi. Yukorida aytib utilganidek filьm namoyish vaktida «ekran»da stol hududida joylashgan ob'ektlargina kurinadi.
Bir vaktda stolda fakat bir sahna joylashishi mumkin. Shu bilan birga stolni uzi ham ma'lum filьmga tegishlidir.Siz biror-bir filьmni (ya'ni, .фла kengaytmasiga ega bulgan faylni) tahrirlash uchun ochsangiz yoki yangi fayl yaratayotgan bulsangiz, Флаш oynasida ish stoli va u bilan boglik vakt diagrammasi paydo buladi. Agar tahrirlanadigan fayl bulmasa, stol ham kurinmaydi (3.5 rasm).
Va aksincha, agar siz ketma- ketlikda bir necha fayllarni ochsangiz, asosiy oyna chegarasida ochilgan fayllar soniga mos ish stollari va ular bilan boglik interfeys elementlari joylashtiriladi
Bu Флаш kuphujjatli interfeys-МДИ (Мулти Доцумент Интерфаце) tehnolgiyasidan foydalanishda izohlanadi. Bunday ish modeli bir asosiy oyna (3.5 rasm) ichida bir nechta fayllar- kushimcha oynalar tahrirlash uchun ochish imkoni borligini bildiradi. Masalan, 3.6 rasmda Флашni asosiy oynasida ikkita fayl ochilgan, ya'ni ikki har hil filьmlar ochilgandagi vaziyat kursatilgan. Shunga e'tibor bering-ki, filьmlar oynalari kichiklashtirilganda, ba'zi knopkalar konkret filьmga tegishli bulib kolganday instrumentlar paneli esa umumiy kolgandek kurinadi.
МДИ bir kancha kulayliklarni yaratadi, ulardan biri- bir filьmdan boshkasiga sichkoncha yordamida (ya'ni драг-анд-дроп-«olib ut va koldir» tehnikasini kullash) elementlarni kuchirib utishdir. Ob'ektni boshka bir filьmga kuchirib utilganda yoki nushasi olinganda, bu ob'ektni barcha hususiyatlari saklanib koladi. Masalan knopka kuchirilganda u bilan boglik amallar ham saklanadi. .
Maslahat
Ob'ektni bir filьmdan ikkinchisiga kuchirib utish uchun sichkoncha kursatkichini ob'ekt ustiga belgi kuyish etarli. Sichkoncha tugmasini bosib, kuyib yubormasdan ob'ektni boshka oynadagi kerakli joyga kuchirib olib uting. Ob'ektni boshka filьmga nushasini olish uchun yukoridaga amallarni <Цтрл> tugmachasini bosilgan holda amalga oshiriladi
Vakt diagrammasi
Ish oblastini yukori kismida vakt diagrammasi (Тимелине) paneli joylashgan. Ish stoli kabi vakt diagrammasi ham filьmning konkret bir sahnasiga tegishli buladi. Vakt diagrammasi sahnadagi kavatlar joylashuv tartibi, ob'ektlar holatini uzgarish ketma-ketligi, va boshka amallarni bajarish uchun muljallangan. Vakt diagrammasi animaciyani yaratishda va filьmni interaktiv elementlarini holatini tavsiflashda asosiy instrumentdir.
Vakt diagrammasi paneli juda murakkab strukturaga ega va juda kup boshkaruv elementlarini uz ichiga oladi. Bundan tashkari, vakt diagrammasiin tashki kurinishi urnatilgan parametrlarga karab juda keng diapazonda uzgarishi mumkin. Shunday bulsa ham, vakt diagrammasidan foydalanish bilimlari Флаш bilan ishlash samarasini oshiradi
Bu bulimda biz vakt diagrammasi paneliin fakat asosiy komponentlarini kurib utamiz
Keyingi bulimlarda diagramma bilan boglik savollar aniklashtiriladi va konkretlashtiriladi.
Shunday kilib, umumiy holda vakt diagrammasi panelida kuyidagi elementlar namoyon bulishi mumkin (3.7 rasm)::
· filьmni ayni vatdagi sahnasining kavatlarini ta'rifi; bu ta'rif uziga hos bir nechta ustunchalardan iborat jadval kurinishida buladi, bu ustunchalarda kavatlar nomi va ularni atributlari kursatiladi; vakt diagrammasini bu kismi «Animaciyalar yaratish» bulimda kurib utiladi.
· kadrlar shkalasidan iborat vakt diagrammasi, «ukish kallagi» va sahnani har bir kavati uchun vakt diagrammasi;
· vakt diagrammasida kadrlar namoyish etish formatini tanlash menyusi;
· vakt diagrammasi oynasini holat satri (stroka sostoyaniya), bu satrda filьmni bir necha parametrlari tugrisidagi ma'lumot va ish stolidagi animaciya kadrlarini boshkarish knopkalari buladi.
Vakt diagrammasini elementlarini kurib chikamiz:
Kadrlar shkalasidan boshlaymiz. Shkala sahnaning barcha kavatalri uchun umumiydir. Kadrlar shkalasida kadrlar numeraciyasi usish tartibida kursatilgan. Numeraciya kadami 5 ga teng (u kadrlarning barcha formatlarida uzgarmasdir).
Ukish kallagi (Плай хеад) uziga hos indikatordir, u animaciyani joriy (aktiv) kadrini kursatib turadi. Navbatdagi kadrni yaratilganda va filьmni namoyish etishda ukish kallagi vakt diagrammasi buylab avtomatik ravishda suriladi. Sichkoncha yordamida ukish kallagini fakat filьm yaratilshgandan sung surish mumkin. Sijitish ikki tomonga ham surish mumkin, shu bilan birga animaciyalashgan ob'ektlar holati ham uzgaradi.
Alohida kavatni vakt diagramasi kadrlar ketma- ketliigini grafik tasviri kurinishda buladi. Vakt diagrammasida kadrlar tasviridan juda kup ma'lumot olish mumkin. Masalan, kadrlar tasviridan kaysi kavatga animaciyani kay usuli kulanilaganligini bilish mumkin. Kuyida kavatning(anikrogi, unda joylashgan ob'ektlarning) vakt diagramasini turli formatlari kiski harakteristikasi keltirilgan.
Vakt diagrammasida kadrlar tasvirlash formatlari
Vakt diagrammasi tasviri
Izohlar
Kuchish тыеенед-animaciyasi uchun asosiy kadrlar (klyuchevыe kadrы) strelkali chizik bilan birlashtirilgan kora nuktalar bilan belgilanadi, nuktalar orasidagi masofa och-kuk fonda buladi (strelkali chizik barcha oralik kadrlarni almashtiradi).
Transformaciya тыеенед-animaciyasi uchun asosiy kadrlar strelkali chizik bilan birlashtirilgan kora nuktalar bilan belgilanadi, nuktalar orasidagi masofa och-zangor fonda buladi (strelkali chizik barcha oralik kadrlarni almashtiradi). Punktirli chizik ohirgi (yakunlovchi) kadr yukligini bildiradi. Kora nukta va undan keyin kulrang kadrlar ketma-ketligi bulgan yakka asosiy kadr ushbu asosiy kadrni uzgarmsiligini bildiradi va bu holda yakunlovchi kadr bush turtburchak bilan belgilanadi.
Kichik «a» harfi bu kadrga Ацтионс (Deystviya) paneli yordamida biror- bir amal berilganligini bildiradi. Kizil bayrokcha bu kadr belgi (metka) yoki izoh berilganligini bildiradi. Kora nuktalar bilan tasvirlangan Asosiy kadrlarning uzilmas ketma-ketligi kadrma-kadr animaciyani bildiradi.
Sarik belgicha bu kadr filьm kadrlari urtasida navigaciya kilish uchun ishlatiladigan nomlangan belgini uz ichiga olishini bildiradi, agar diagrammada joy etarli bulsa u holda sarik belgicha yonida uning nomi kurinib turadi.
Vakt diagrammasini kurinishi kadrlarni tanlangan formatiga ham boglik buladi. Bu formatlarni tanlash Фраме Виеы menyusi yordamida amalga oshiriladi. Bu menyu buyruklari vakt diagrammasining barcha kator (kavat) lariga taaluklidir. Menyu punktlari turtta guruhga bulingan (3.8 rasm)
Birinchi guruhdagi buyruklar kadr yacheykasi razmerini gorizontal yunalishda urnatilishini bildiradi, kuyidagi variantlar mavjud:
· Тинй (Juda mayda);
· Смалл (Mayda);
· Нормал (Oddiy);
· Медиум (Urta);
· Ларге (Yirik).
Ларге formatini tovush parametrlarini kurish uchun ishlatish maksadga muvofik. Ikkinchi guruhga yagona buyruk kiradi- Шорт (Kiska). Bu buyruk kadr yacheykasi razmerini vertikal yunalish buyicha kichiklashtirishni bildiradi. Bunday uzgarish vakt diagrammasining chap kismi formatiga taysi kiladi (bu kismda kaatlar ta'rifi joylashgan).
Uchinchi guruhga ham yagona buyruk kiritilgan- Тинтед Фрамес (Buyalgan kadrlar). Ushbu punkt tanlanganda animaciyani turli hillari uchun kadrlarning rangli indikaciyasi ishlatiladi(3.1 jadval).
Sunggi, turtinchi guruh ikki buyrukdan iborat:
· Превиеы (Avvaldan kurish-Predvaritelьnыy prosmotr)-bu buyruk kullanilganda vakt diagrammasida animaciyani asosiy kadrlarni kichik kurinishiin namoyon buladi. (3.10 rasm, yukorida);
· Превиеы Ин Цонтеxт (Predvaritelьnыy prosmotr v kontekste)- bu buyrukni agar har bir asosiy kadrda ikki va undan ortik ob'ektlar uzgarib tursa ishlatilishi maksadga muvofik, negaki bu buyruk vakt diagrammasida kadr yacheykasiga sahnani barcha joyini topshiriladi, leknn bu holda kadr tasviri Превиеы buyrugi ishlatilgandagindan ham kichikrok buladi (3.10 rasm, pastda)
Hususiyatlar inspektori
Ish oblastidan pastki kismda hususiyatlar inspektori paneli joylashgan (3.1 rasmga karang). Agar ish oblastida biro-bir ob'ekt tanlanmagan bulsa yoki ob'ektlar umuman bulmasa, u holda hussiytlar inmpektori fakat filьmning umumiy hosslarini kursatadi.Biro-yuir ob'ektni tanlanganda hususiyatlar inspektori formati avtomatik ravishda uzgaradai.
3.11 rasmda butun hujjat (filьm) uchun hususiyatlar inspektori formati kursatilgan
Bu holda hususiyatlar inspektori paneli kuyidagi elementlardan tashkil topgan buladi:
· Доцумент (Hujjat) matn maydoii, bu maydonda tahrirlanayotgan fayl nomi aks ettiriladi;
· Сизе (Razmer) knopkasi, bu knopka ish stolini(ya'ni, Флаш-filьmni kurishuchun «ekran» razmeri) joriy razmerini kursatadi. Bu knopka bosilganda kushimcha Доцумент Пропертиес (Hujjat hossalari) dialog oynasi ochiladi, uning yordamida ish stoli razmeriin uzgartirish va boshka kushimcha parametrarni urnatish mumkin (3.12 rasm);
· Публиш (Publikaciya) knopkasi, bu knopka bosilganda filьmni avval urnatilgan parametrlari bilan birga publikaciyasi (namoyishi) amalga oshiriladi. Filьmni publikaciyasi Флаш-filьmini ФЛА-formatidan СЫФ-formatiga konvertaciya kilishdan iboratdir, bundan tashkari avtomatik ravishda filьmdan iborat Ыеб-sahifa (ХТМЛ-fayl) yaratiladi. Knopkada publikaciyani asosiy parametrlaridan biri- Флаш-pleer versiyasi aks ettiriladi;
· Бацкгроунд (Fon) knopkasi, bu knopka bosilganda filьm foni (ya'ni, ish stoli rangi)ni tanash uchun rang palitrasi oynasi ochiladi;
· Фраме Рате (Kadrlar tezligi) matn maydoni. Bu maydon yordamida animaciyani kadrlari almashish chastotasini urnatilishi mumkin(chastota sekund/kadr- фраме пер сецонд, фпс bilan ulchanadi);;
· surok belgisi (?) tasviri tushirilgan knopka, ХТМЛ-hujjat formatidagi kontekst ma'lumotnomani (spravka) chakirish uun hizmat kiladi;
· yulduzcha tasviri tushirilgan knopka, bu knopka bosilganda Аццессибилитй (Dostupnostь) paneli ochiladi, bu panelь filьmning barcha elementlariga kushimcha parametrlar
(jismoniy imkoniyatlari chegaralangan insonlar uchun kulayliklar yaratishni)ni urnatish uchun hizmat kiladi. Masalan, zvuk urniga ekranda paydo buluvchi tegishli yozuvlar va boshk.
Izoh
Shuni ham aytib utish lozimki, hususiyatlar inspektori ham boshka panellar ham kontekst-boglangandir (zavisimыy) . Ya'ni ular yordamida boshka ob'ekt hakida ma'lumot olish uchun ularni yangitdan ochish shart emas- muharrir oynasida sizga kerakli ob'ektni tanlasangiz bas.
Флаш МX oynasinig boshka elementlari, shuningdek menyuning turli bulimalirga kiruchi buyruklar bilan siz filьm yaratishning etaplarini urganish mobaynida tanishasiz.
FOYDALANUVCHI ISHINI TASHKIL ETISH VOSITALARI
Флаш МX tarkibiga kiruvchi foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari ushbu dastur bilan ishlashni urganish vaktini kamaytirish uchun, shuningdek ishlash kulayligiin va ish unumdorliigin oshirishga muljallangandir. Birinchi maksadga etishish uchun rivojlangan yordam sistemasi, bu sistema bir necha shaklda tashkil etilgan:
· ХТМЛ formatidagi interaktiv ma'lumot sistemasi;
· ХТМЛ-sahifalar kurinishidagi interaktiv kitob;
· 10 kismli Флаш-filьm kurinishidagi interaktiv darslar;
· Ыеб orkali operativ tehnik ta'minot;
· Флаш-filьmlar misollari tuplami, bu misollar nafakat Флашning imkoniyatlarini kursatadi balki yangi filьmlar yaratish uchun prototip bulib ham hisoblanadi
Foydalanuvchining ish unumdorligi ish muhitining kanchalik kulay tashkil etilganligiga boglikdir. Флаш yaratuvchilarning barcha yaratgan kulayliklariga karamay, bari-bir hamma foydalanuvchilar talablarini kondirish kiyindir. Bunda foydalanuvchi tayyorgarlik darajasi, konkret filьmning uziga hos tomonlari va boshk. uz ta'sirini kursatadi. Shuning uchun Флаш yaratuvchilarn foydalanuvchilar muharrirning uzi uchun kulay bulgan kurinishini urnatish imkonini yaratishgan.
Foydalanuvchi interfeysini sozlash
Foydalanuvchi ish muhitini sozlashni ayrim aspektlar avvalgi bulimda aytib utilgan, boshkalari hali aytib utilmadi. Juda kup ishlatiluvchi parametrlarga kuyidagilar kiradi:
· ekranda joylashgan instrumentlar panellari tarkibi va formatini uzgartirish;
· ish stolidagi tasvirlarni namoyish etish masshtablarini uzgartirish;
· ish stolidagi tasvirlarni namoyish etish masshtablarini uzgartirish;
· klavishalar belgilash;.
Instrumentlar paneli tarkibini uzgartirish.
Birinchi bobda aytib utilganidek, ish muhiti konfiguraciyasini avtomatik tanlash imkoniyati - bu Флаш МX ning yangiliklaridan biridir. Kup hollarda bu imkoniyat juda ham foydalidir. Uch hil konfiguraciya nazarda tutilgan: dizayner(Десигнер) uchun, yaratuvchi(Девелопер-razrabotchik) uchun va universal konfiguraciya(Генерал). Agar siz har bir konfirguraciya uchun kiska harakteristikasini olmokchi bulsaniz Хелп menyusidan Ыелцоме (Hush kelibsiz) buyrugini tanlang. Bunda Флаш yordamida yaratilgan dialog oyna ekranda paydo buladi. U uchta punktdan tashkil topgan menyudan iborat, bu punktlar tegishli konfiguraciyani sozlashga muljallangan. Menyu punktiga sichkoncha kursorini olib borilsa oyna kurinishi uzgaradi (3.18 rasm). Menyu punktini tanlanganda siz kengrok ma'lumotga ega bulasiz.
Konfiguraciyani sozlash rejimiga utish uchun kuyidagilarni bajarish kerak:
1. Asosiy oynani Ыиндоы menyusida Панел Сетс (Panellar tuplami) buyrugini tanlang.
2. Ochilgan menyuda kerakli variantni tanlang, universal konfiguraciyaga Дефаулт Лаёут punkti tegishlidir; Десигнер va Девелопер variantlari uchun uchtadan modifikaciya nazarda tutilgan.
Kerakli konfiguraciya tanlangandan sung, ortikcha panellarni berkitish yoki etishmaydiganlarini yokish orkali korrektirlasa buladi. Barcha panellar ruyhati asosiy oynani Ыиндоы menyusida joylashtirilgan.
Panellarni uz hohishingiz buyicha joylashtirganingizdan sung, siz tanlangan konfiguraciyani keyingi ishseanslarida foydalanish uchun saklab kuyishingiz mumkin.Konfiguraciyani saklash uchun kuyidagilarni bajarish kerak: Ыиндоы menyusida Саве Панел Лаёут (Panel konfiguraciyasini saklash) buyrugini tanlang
Foydalanuvchi panellar konfiguraciyasi hakidagi ma'lumot Флаш МX\Фирст Руу\Панел Сетс papkasida siz bergan nom ostida saklanadi. Shuning uchun konfiguraciya nomi siz ishlayotgan sistemaning talablariga tugri kelishi kerak. Ohirgi bulib saklangan konfiguraciya Флаш МX ning keyingi ishga tushganida avtomatik ravishda yuklanadi
Barcha yaratilgan konfiguraciyalar Панел Сетс menyusiga kiritiladi. Shuning uchun, agar siz bir nechta konfiguraciya variantlarini yaratgan va saklagan bulsangiz, ularning birortasini tanlash uchun Панел Сетс menyusiga kirish lozim (3.20 rasm).
Klavishalar belgilash
Grafik foydalanuvchi interfeyslari keng tarkalishi bilan dasturlardagi amalga oshiriladigan funkciyalarni kupi «sichkoncha»li bajarilishga utib borilmokda. Lekin amaliyot shuni kursatmokdaki, ba'zi bir kup ishlatiladigan buyruklarni bajarish uchun «issik klavisha («goryachie klavishi» (Шортцут кейс yoki Хоткейс))»larni ishlatish kulayrokdir. Флаш МX da foydalanuvchiga shahsiy Хоткейс lar kombinaciyalarini belgilash imkoniyati yaratilgan. Bunday belgilash mahsus dialog oyna orkali amalga oshiriladi, bu oyna Эдит menyusi tarkibiga kiritilgan Кейбоард Шортцутс... buyrugi orkali chakiriladi. Bu oyna interfeysni kuyidagi elementlaridan tashkil topgan (3.21 rasm).
Цуррент Сет (joriy tuplam) ruyhati oldindan belgilangan Шортцутс lar kombinaciyasidan birini tanlash imkoninin beradi, bu kombinaciyalar kuyidagi grafik muharrirlarda ishlovchilar uchun tanishdir::
· Мацромедиа Фиреыоркс 4;
· Мацромедиа ФрееХанд 10;
· Адобе Иллустратор 10;
· Адобе Пхотошоп 6.
Bundan tashkari Мацромедиа Стандард va Флаш 5 raskladkasi variantlari nazarda tutilgan. Цоммандс (Buyruklar) ruyhati belgilash kaysi bir buyruklar tuplami uchun bajariladi, bunday tuplamlar turtta:
· Драыинг Мену Цоммандс (Chizish menyusi buyruklari);
· Драыинг Тоолс (Chizish instrumentlari);
· Тест Мовие Мену Цоммандс (Filьmni tekshirish menyusi buyruklari);
· Ацтионс Панел Цоммандс (АцтионСцрипт muharriri buyruklari)..
Tanlangan variantdan kuyida joylashgan ruyhatda namoyon buladigan buyruklar tuplami boglikdir. Agar Драыинг Мену Цоммандс varianti tanlangan bulsa, u holda ruyhatda Флаш asosiy oynasi menyusini barcha buyruklari (Филе, Эдит va boshk.) keltirilgan. Biror- bor menyuga utish uchun, menyuning chap kismida joylashgan «h» belgisini tanlash kerak
Buyruklar ruyhati tanlangan kategoriyaning buyruklar tuplami va joriy «issik» klavishalardan iborat. Десцриптион (opisanie) matn maydoni ruyhatda tanlangan buyruk uchun izohni ekranga chikarish uchun ishlatiladi. «+» va «-» simvollar bilan belgilangan Шортцутс knopkalari ruyhatdan tanlangan buyruk uchun «kaynok» tugmachalar kombinaciyasini urnatish yoki uchirish uchun muljallangan. Urnatilayotgan tugmachalar kombinaciyasi klaviaturadan kiritilishi va Пресс Кей (Klavishani bosing) matn maydonida chikarilishi kerak. Uzgartirishlar kuchga kirishi uchun ungrokda joylashgan Чанге (Uzgartirish) knopkasini bosish kerak. Bu erda muhim bir gapni aytib utish kerak. Кейбоард Шортцутс oynasida Шортцутс knopkalari, Пресс Кей maydoni va Чанге knopkasiga tegib bulmaydi. «Issik» klavishalarni joriy taksimlanishiga uzgartirishlar kiritish uchun ta'rif fayli(fayl opisaniya)ning nushasini yaratish kerak. Bu faylni nushani olish Кейбоард Шортцутс oynasining ung yukori burchagida joylashgan Дуплицате Сет (Tuplamni nushasini olish) tugmachasi yordamidaamalga oshiriladi (3.22 rasm). Bu tugmachani bosib siz kushimcha dialog oynasini kurasiz, bu oynaga ta'rif fayli nushasi nomini kiritish kerak Bunday fayl yaratilgandan sung Кейбоард Шортцутс oynasi endi unga tegishli buladi va bu oyna yukorida aytib utilgan «issik» klavishalar belgilash elementlari va Дуплицате Сет tugmachasi yonida joylashgan ikkita kushimcha tugmachadan iborat.
Shunday kilib, yangi «issik» klavishalar urnatish uchun kuyidagi amallarni bajarish kerak::
1. Цуррент Сет ruyhatidan oldindan urnatilgan «issik» klavishalar tuplamidan biror- birini tanlash.
2. Дуплицате Сет tugmachasi yordamida uni yangi faylga kuchirish.
3. Buyruklar ruyhatidan siz yangi «issik» klavishalar belgilamokchi bulgan buyrukni tanlang.
4. «+» simvoli bor tugmachani bosing, bunda pastrokda joylashgan maydonda <емптй> (bush) katori paydo buladi.
5. Klaviaturadan buyrukga belgilanadigan tugmachalar kombinaciyasini bosish.
Agar kiritilgan kombinaciya mavjudlari bilan konflikt kilmasa, u holda Пресс Кей maydonidagi <емптй> katori kiritilgan kombinaciya bilan almashtiriladi, bu holda uzgartirishlar kuchga kirishi uchun Чанге tugmachasini bosish kerak, agar siz kiritgan kombinaciya mavjud bulsa u holda Пресс Кей maydonidan pastrokda ogohlantiruvchi ma'lumot chikadi, bu vaziyatda siz boshka kombinaciyani urnatishingiz mumkin.
Флаш МX ish parametrlarini sozlash
Ish muhiti parametrlari bilan bir katorda foydalanuvchi muharrirni boshka ish parametrlarini ham urnatishi mumkin. Bunday ish mahsus dialog oynasi yordamida amalga oshiriladi, bu oyna asosiy oynani Эдит menyusi tarkibiga kiruvchi Преференцес (Parametrlarni urnatish) buyrugi tanlanganda paydo buladi.
Преференцес oynasi beshta bulimdan iborat: Генерал (Umumiy parametrlar), Эдитинг (Tahrirlash parametrlari), Цлипбоард (Almashinish buferi parametrlari), Ыарнингс (Ogohlantirish) va АцтионСцрипт Эдитор (АцтионСцрипт muharriri parametralari)..
Флаш МX bilan ishlashni birinchi boskichlarida Генерал va Цлипбоард lar hakida tasurotga ega bulsangiz etadi. Boshkalari keyingi boblarda kurib utiladi.
Генерал bulimi kuyidagi elementlardan iborat (3.23 rasm):
· Ундо Левелс matn maydoni; bu maydonda tahrirlash operaciyalari soni urnatiladi, bu operaciyalarini natijasini Ундо buyrugi yordamida bekor kilsa buladi; son butun bulishi va kiymati 0 dan 200 gacha bulgan oralikda yotishi kerak;
· Принтинг Оптионс bayrokchasi: Дисабле ПостСцрипт (Pechatь parametrlari: ПостСцриптni ta'kiklash); bu bayrokchani agar sizning printer ПостСцрипт formatidagi fayllarni pechatlashni kullamasa urnatish maksadga muvofik;
· Селецтион Оптионс bayrokchasi: Шифт Селецт (Tanlash parametrlari: Шифт yordamida tanlash);
Agar bu bayrokcha urnatilgan bulsa bir nechta ob'ektlarni tanlash Ыиндоыс dagi kabi standart usulda amalga oshiriladi.
.
3.23.Rasm Преференцес oynasining Генерал bulimi
· Шоы Тоолтипс (Yordamchi ma'lumotni kursatish) bayrokchasi; agar u urnatilgan bulsa sichkonchani interfeys elementidan biror-birini ustiga olib borilsa, yordamchi ma'lumotni kurish mumkin;
· Тимелине Оптионс: Дисабле Тимелине Доцкинг (Тимелине ni ulashni ta'kiklash) bayrokchasi;
Agar bayrokcha urnatilgan bulsa u holda vakt diagrammasi «kuchib» yuruvchi kurinishda buladi;
· Flajok Спан Басед Селецтион (Vыbor ob'edinennыh kadrov) obespechivaet vozmojnostь vыbora kadrov na vremennoy diagramme «v stile Флаш 5»; eto oznachaet, chto v takom rejime щelchok na lyubom kadre posledovatelьnosti privodit k vыboru (vыdeleniyu) vsey posledovatelьnosti kadrov mejdu dvumya klyuchevыmi kadrami; Флаш МX pо umolchaniyu ispolьzuet drugoy rejim - фраме-басед селецтион, pri kotorom obespechivaetsya individualьnыy vыbor kadra;
· Намед Анчор он Сцене (Sahnani nomli belgisi) bayrokchasi; agar u kuyilgan bulsa, bu holda Флаш avtomatik tarzda har bir sahnani birinchi kalit kadriga nomli belgi belgilaydi;
· Хигхлихт Цолор (Tanlash rangi) bir juft pereklyuchatellar joriy kavatni tashki konturini vizual belgilash uchun rang shemasining ikkita variantdan birini tanlash imkoniyati mavjud:
о Усе Тхис Цолор (Ushbu rangdan foydalanish),pereklyuchatellni ung tomonida joylashgan knopka yordamida ochiladigan palitra oynasidan bu rangni tanlanadi;
о Усе Лаер Цолор (Kavat rangidan foydalanish) - kavatni tashki konturining rangi kavat
rangi bilan bir hil buladi;
· Фонт Маппинг Дефаулт (Shrift shemasi) ruyhati kompьyuterda urnatilgan shriftlardan birini tanlash imkoniyati, bu shrift filьmdagi shriftni urniga ishlatiladi.
Цлипбоард yorligi almashinish buferiga joylashtiriladigan ob'ektlardan nusha olinish parametrlarini urnatadi. Foydalanuvchi uch hil tapdagi obьektlar uchun kerakli parametrlarni urnatishi mumkin(3.24 rasm):
· Флаш-filьmga import kilinayotgan rastrli tasvirlar (Битмапс), ular uchun kuyidagi parametrlar urnatilishi mumkin:
о rang chukurligi- glubina cveta (Цолор Дептх);
о razreshenie (Ресолутион);
о maksimal razmer (Сизе лимит);
о tekkislash(sglajivanie) zarurligi (Смоотх);
· ЫМФ (Ыиндоыс Метафиле) vektor formatidan import kilinayotgan gradientli rang utishlardan iborat zalivkalar (Градиент), ular uchun tegishli tasvir sifatini (Куалитй)ni urnatish mumkin; tasvir sifati kanchalik yukori bulsa import operaciyasi shunchalik kup vaktni oladi va aksincha Флаш МX ni «ichida» ishlanayotganda gradientli zalivkalardan nusha olinayotganda ushbu parametr ta'sir etmaydi.
· Флаш-filьm ga import kilinayotgan ФрееХанд formatidagi matn kismlarini; agar Маинтаин Теxт ас Блоцк(matnni blok kurinishida saklash) bayrokchasi urnatilgan bulsa, u holda import kilinayotgan faylni tahrirlash imkoni mavjud buladi.
3.24.Rasm Флаш parametrlarini urnatish oynasining Цлипбоард bulimi
Endi ish stoli va ish oblastini uzgartirish buyruklarini kurib utamiz. Bu buyruklarni kupchiligini Флаш tuzuvchilari Виеы (Kurinish) menyusiga kiritilgan:
Зоом Ин (Kattalashtirish), Зоом Оут (Kichiklashtirish), Магнифицатион (Tasvir razmerini katallashtirish) buyruklari ish stolidagi (shu bilan birga ish oblastini ham) tasvirlar razmerini uzagartirish uchun ishlatiladi;
Ыорк Ареа (Ish oblasti); agar ushbu buyruk tanlangan bulsa ish oblasti atrofidagi hudud ham interaktiv buladi va ish stoli kismi sifatida ishlatilishi mumkin; hususan bu erda chizish, u erga kalit animaciya kadrlarini yaratishda simvollarni kuchirib utish mumkin va boshk.; ish oblastida ob'ektlarni joylashtirish misoli 3.25 rasmda kursatilgan; bu rejim boshlangich va yakunlovchi kalit kadrlar ish stoli tashkarida joylashtish kerak bulsa ishlatiladi; bundan tashkari bu rejimni urnatish Ханд instrumentini ishlatishda ham kerak buladi;
Рулерс (Lineyka), Грид (Tur-setka), Гуиде (Yunaltiruvchi)- ish stoli va ish oblastini belgilash vositalari tegishlilarini yokish yoki uchirish uchun ishlatiladi; 3.26 rasmda lineyka va turni yokib kuyilganda ish stoli kurinishi keltirilgan.
3.25.Rasm Interaktiv ish oblastini ishlatishda ob'ektlarni joylashtirishda ruhsat etilgan hudud.
Yordam berish va urgatish vositalari
Bu toifadagi vositalarni barchasi asosiy oynaning Хелп menyusidagi tegishli buyruklar orkali ishlatiladi. Ularga kuyidagilar kiradi:
3.26 Rasm Lineykalar ishlatilganda va tur(setka)yokib kuyilgandagi ish stolining kurinishi
· Лессонс (Darslar)- interaktiv darslarni ishlatish imkoniyatini yaratuvchi Флаш-dasturni chakirish, bu darslar asosiy operaciyalarni ishlatish tehnikasi hakida ma'lumot beradi;
· Туториал (Darslik)- ХТМЛ formatidagi kullanmani chakirish, yakunlangan Флаш-filьmni yaratish procedurasini tasvirlaydi;
· Усинг Флаш (Флашni ishlatish) - ХТМЛ formatidagi kup sahifali spravochnikni chakirish, bu spravochnikda Флаш МX bilan ishlash hakida tulik ma'lumot keltirilgan;
· АцтионСцрипт Дицтионарй (АцтионСцрипт dan slovarь)- АцтионСцрипт tili funkciyalari va sintaksisi hakidagi ma'lumotdan iborat ХТМЛ formatidagi spravochnikni chakirish;
· Самплес (Misollar)- Флаш МX imkoniyatlarini namoyon etuvchi, kiyinligi turli darajada bulgan misollardan iborat katalogni ochadi; barcha misollar ikki format (ФЛА va СЫФ)da keltirilgan, birinchilarini Флаш МX yordamida, ikkinchilarini esa avtonom Флаш-pleer yordamida kurish mumkin;
· Флаш Суппорт Центер (Флаш foydalanuvchilarni kullab- kuvvatlash markazi)- Флашga bagishlangan Ыеб-saytga utish..
3.27 rasmda interaktiv darslarga utish imkonini beruvchi Флаш-dastur formati keltirilgan.
3.27.Rasm Interaktiv darslarga utish imkonini beruvchi Флаш-dastur formati keltirilgan
Ular yordamida kuyidagi mavzular buyicha ma'lumotlar va kunikmalarni olishingiz mumkin::
· Геттинг Стартед ыитх Флаш- tehnologiya hakida umumiy ma'lumotlar va Флаш ning asosiy imkoniyatlari; ;
· Иллустратинг ин Флаш- grafik tasvirlarni yaratish;;
· Аддинг анд Эдитинг Теxт- matnni yaratish va tahrirlash;
· Цреатинг анд Эдитинг Сймболс- simvollarni yaratish va tahrirlash;
· Ундерстандинг Лаерс- kavatlar tehnologiyasini ishlatish;
· Цреатинг Тыеенед Аниматион- avtomatik (тыеенед) animaciyani yaratish tehnologiyasiga kirish;
· Цреатинг Буттонс- interaktiv knopkalarni yaratish
· Yukorida sanab utilganlardan tashkari, darslar tarkibiga yana uchta mavzu kiradi- Фор Дирецтор Усерс, Фор ФрееХанд & Иллустратор Усерс va Фор Фиреыоркс & Пхотошоп Усерс, bu mavzular tegishli dasturlar bilan tanish bulgan foydalanuvchilar uchun ma'lumotlar.
Shuni aytib utish kerakki, Флаш МX yaratuvchilari bu dasturni urganishni interaktiv darslarni urganishdan boshlashni tavsiya etishadi. Lekin, amaliyot shuni kursatadiki, muharrir imkoniyati hakidagi tulik va keng ma'lumotlar hamda u bilan ishlash uziga hos tomonlari elektron darslikda keltirilgan
3-BOB. Флаш МX bilan ishlash asoslari
о Yordam beriFoydalanuvchi interfeysini tashkil etish <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx2.хтм>
§ Tahrirlash instrumentlari paneli <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx3.хтм>
§ Ish oblasti <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx4.хтм>
§ Montaj stoli <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx5.хтм>
§ Vakt diagrammasi <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx6.хтм>
§ Hususiyatlar inspektor <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx7.хтм>
о Foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx9.хтм>
§ Foydalanuvchi interfeysini sozlash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx10.хтм>
§ Instrumentlar paneliin tarkibini uzgartirish <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx11.хтм>
§ Klavishalar belgilash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx12.хтм>
§ Флаш МXni ish parametrlarini sozlash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx13.хтм>sh va urgatish vositalari
Флаш МX bilan ishlash asoslari
Agar siz Мацромедиа firmasining biror-bir dasturiy vositalari (masalan Дреамыеавер muharriri) bilan tanish bulsangiz Флашni interfeysini uzlashtirish unchalik murakkab bulmaydi. Agar Мацромедиа tomonidan yaratilgan instrumentlarni uzlashtirishni aynan Флаш МX dan boshlasangiz, u holda menyular tarkibi, ob'ektlar hususiyatlari paneli va boshk. sizga galati tuyulishi mumkin. Masalan, aksariyat Ыиндоыс- dasturlarda (ofis paketlari va boshk.) instrumentlar paneli tarkibini boshkarish buyruklari Виеы (Vid) menyusiga kiradi. Флаш da esa bu buyruklar Ыиндоы (Okno) menyusida joylashtirilgan. Tahrirlanayotgan ob'ektlar hususiyatlari paneli ham boshkacharok kurinishga ega. Lekin bu turdagi yangiliklar unchalik ham kiyinlik tugdirmaydi va bir nechta ish seanslaridan sung ular tabiiydek tuyuladi.
Shunday kilib, Флаш МX muharririning ish joyi bilan yakinrokdan tanishib chikamiz
FOYDALANUVCHI INTЕRFЕYSINI TASHKIL ETISH
Muharrirni foydalanuvchi interfeysini tashkil etish umumiy holda barcha Ыиндоыс-dasturlar kabi standart kurinishga egadir, usha menyulra tuplami, usha asosiy buyruklar joylashtirilgan instrumentlar paneli va boshk. Notanish bulgan ba vakt diagrammaasidir, u ham bulsa hozirchaga Дреамыеавер bilan notanish bulganlar uchundir.
Muharrirni ilk marotaba ishga tushirilganda asosiy oyna ustidan kushimcha dialog oynasi- Ыелцоме (Hush kelibsiz) paydo buladi. Bu oyna sizga ish joyini uzinigiz hohishingiz buyicha sozlash imkonini beradi. Bu juda ham foydali funkciyadir (interfeysni sozlash buyicha masalalarni shu bobning «Foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari» kismida kurib utiladi).Shuning uchun hozirchaga Ыелцоме oynasini berkitib turing (keyinchalik uni Хелп menyusidagi Ыелцоме buyrugidan chakirilish mumkin).
Флаш МX ning asosiy oynasining muhim elementlari 3.1 rasmda kursatilgan
3.1.Rasm Флаш МXni asosiy oynasini strukturasi
Tahrirlash instrumentlari paneli
Tahrirlash instrumentlari paneli ekranni chap kirgogida joylashgan. Unda grafik ob'ektlar yaratish va tahrirlash uchun muljallangan instrumentlar joylashtirilgan. Bu instrumentlarning aksariyati foydalanuvchiga grafik muharrirlar bilan ishlash jarayonidan tanishdir.
Kulaylik tugdirish uchun instrumentlar paneli turt kismga bulingan (3.2 rasm).
· Тоолс (Instrumentlar), bu kismda konkret instrumentni tanlash uchun knopkalar joylashtirilgan. Bu imnstrumentlar ikki kismga bulinali: tanlash va chizish instrumentlari.
· Виеы (Kurinish) da ish stolidagi tasvirni kurishni boshkarish vositalari joylashtirilgan. Виеы ikki knopkadan iborat:
о Ханд Тоол- bu knopka tanlanganda mahsus rejim yokiladi, bu rejimda sichkoncha yordamida ish oblastini turli yunalish buyicha siljitish mumkin.
о Зоом Тоол (Masshtab)- bu knopkaga bosilganda ish oblastidagi tasvirni tez masshtablash rejimi yokiladi. Bu rejim yokilganda Оптионс maydonida ikki kushimcha knopka paydo buladi, bu knopkalar masshtablash yunalishini(kattalashtirish yoki kichiklashtirish) uzgartirish imkonini beradi
· Цолорс (Ranglar)-bu erdagi knopkalar kontur va zalivka rangini bir-biridan alohida uzgartirish imkonini beradi.Ular asosan nimaga muljallanganliig «Rang bilan ishlash» bulimida kurib utiladi.
· Оптионс (Parametrlar)da tanlangna instrument uchun kushimcha parametrlarni urnatish elementlari joylashtirilgan. Kushimcha parametrlari bulmagan instrumentlar uchun Оптионс maydoni bush koladi.
Izoh
Флашni avvalgi versiyalarga nisbatan, chizish instrumentlarini ayrim parametrlarini urnatish hususiyatlar inspektori paneli yordamida ham amalga oshirish mumkin. Har bir instrumentni sozlashni uziga hos tomonlari kenyingi bobda kurib utiladi.
3.2.Rasm Tahrirlash instrumentlari paneli
Agar zaruriyat tugilsa instrumentlar panelini oyna va chegaradan «uzish» va istalgan joyga joylashtirish mumkin.
Ish oblasti
Ish oblasti ekranni markaziy kismini egallaydi. Ish oblastida ob'ektlar tahrirlashni barcha operaciyalarni bajarish mumkin, lekin «kadr»ga fakat montaj stoli hududida joylashgin ob'ektlar(yoki ularni fragmentlari) tushadi. Shuning uchun savol paydo bulishi mumkin: ish oblastini boshka kismi nima uchun kerak. Javob ikkita:
· «kora» ishlarni («chernovaya» rabota) bajarish uchun ;
· ob'ektni kadrga bir tekisda kirib kelishni (yoki kadrdan chikib ketishi) effektiin realizaciya kilish. Bu hakida «Animaciyani yaratish» bobida kurib utiladi.
Ish oblastini yukorisida bu oblastga tegishli bulgan instrumentlar paneli joylashtirilgan. Bu panelda kuyidagi interfeys elementlari joylashgan (3.3 rasm, chapdan ungga):
· strelkali knopka, bu knopka butun sahnani tahrirlash rejimiga kaytish imkonini beradi. Bu knopka fakat agar siz alohida elementni tahrirlash rejimida bulsangiz ishlaydi ;
· tahrirlanayotgan sahna (yoki tahrirlanayotgan simvol joylashgan sahnani) nomi yozilgan matnli maydon; filьmlarin sahnalariga avtomatik ravishda Сцене nomi va sahna tartib nomeri beriladi;
· tahrirlanayotgan simvol nomi yozilgan matn maydoni. Agar simvol uz ichida boshka simvollardan tashkil topgan bulsa u holda ichma-ich joylashgan simvolni tahrirlashga utilsa panelda simvollar nomidan iborat zanjir yoziladi;
· sahnani tanlash knopkasi, bu knopka bosilganda filьm sahnalaridan iborat ruyhatli menyu ochiladi;
· simvolni tanlash knopkasi, bu knopka bosilganda filьm simvollaridan iborat ruyhatli menyu ochiladi. Simvollarni yaratish va tahrirlash hakida «Simvollarni yaratish va tahrirlash» bobida kurib utiladi;
· ish oblasti masshtabini tanlash ruyhati, bu ruyhatdagi kursatkichlarni uzgartirish mumkin.
3.3.Rasm Ish oblasti instrumentlari paneli
Ish oblastini hohlagan joyida sichkonchani ung tugmasi bosilganda kontekst menyusi ochiladi, bu menyu ish oblastini va filьmni parametrlarini uzgartirish uchun asosiy buyruklardan iborat. Bunday buyruklar soni 20 tadan ortikrokdir. Hozircha ulardan bittasi- Сцене (Sahna) ga tuhtalib utamiz. Bu buyrukni tanlanganda nomi Сцене nomli panel paydo buladi, bu panel filьm sahnalari bilan ishlash uchun muljallangan(3.4 rasm).
3.4.Rasm Сцене paneli
Uning yordamida siz kuyidagilarni amalga oshirishingiz mumkin:
· filьmlar sahnalari ruyhatini kurish; sahnalarni ruyhatdagi joylashuvi ularni filьmda paydo bulishi ketma- ketligiga mosdir;
· filьmni hohlagan sahnasiga (bu sahnani ruyhatdan tanlab) utish;
· tanlangan sahnani nushasini olish, buning uchun panelni pastki kismidagi knopka bosiladi, nusha ruyhatga sahna- originaldan sung joylashtiriladi;
· yangi (bush) sahna kushish, sahna ruyhatda tanlangan sahnadan keyin joylashadi ;
· tanlangan sahnani uchirish;
Montaj stoli
Ish oblastini markaziy kismida montaj stoli (Стаге) joylashgan, uni keyinchalik kiski bulishi uchun fakat «stol» deb ataymiz. Stol razmeri va uning rangi filьmni namoyish vaktidagi «ekran» razmeri va rangiga tugri keladi. Yukorida aytib utilganidek filьm namoyish vaktida «ekran»da stol hududida joylashgan ob'ektlargina kurinadi.
Bir vaktda stolda fakat bir sahna joylashishi mumkin. Shu bilan birga stolni uzi ham ma'lum filьmga tegishlidir.Siz biror-bir filьmni (ya'ni, .фла kengaytmasiga ega bulgan faylni) tahrirlash uchun ochsangiz yoki yangi fayl yaratayotgan bulsangiz, Флаш oynasida ish stoli va u bilan boglik vakt diagrammasi paydo buladi. Agar tahrirlanadigan fayl bulmasa, stol ham kurinmaydi (3.5 rasm).
3.5.Rasm Filьm bulmasa ish stoli ham bulmaydi
Va aksincha, agar siz ketma- ketlikda bir
Bu Флаш kuphujjatli interfeys-МДИ (Мулти Доцумент Интерфаце) tehnolgiyasidan foydalanishda izohlanadi. Bunday ish modeli bir asosiy oyna (3.5 rasm) ichida bir nechta fayllar- kushimcha oynalar tahrirlash uchun ochish imkoni borligini bildiradi. Masalan, 3.6 rasmda Флашni asosiy oynasida ikkita fayl ochilgan, ya'ni ikki har hil filьmlar ochilgandagi vaziyat kursatilgan. Shunga e'tibor bering-ki, filьmlar oynalari kichiklashtirilganda, ba'zi knopkalar konkret filьmga tegishli bulib kolganday instrumentlar paneli esa umumiy kolgandek kurinadi.
МДИ bir kancha kulayliklarni yaratadi, ulardan biri- bir filьmdan boshkasiga sichkoncha yordamida (ya'ni драг-анд-дроп-«olib ut va koldir» tehnikasini kullash) elementlarni kuchirib utishdir. Ob'ektni boshka bir filьmga kuchirib utilganda yoki nushasi olinganda, bu ob'ektni barcha hususiyatlari saklanib koladi. Masalan knopka kuchirilganda u bilan boglik amallar ham saklanadi. .
Maslahat
Ob'ektni bir filьmdan ikkinchisiga kuchirib utish uchun sichkoncha kursatkichini ob'ekt ustiga belgi kuyish etarli. Sichkoncha tugmasini bosib, kuyib yubormasdan ob'ektni boshka oynadagi kerakli joyga kuchirib olib uting. Ob'ektni boshka filьmga nushasini olish uchun yukoridaga amallarni <Цтрл> tugmachasini bosilgan holda amalga oshiriladi
Vakt diagrammasi
Ish oblastini yukori kismida vakt diagrammasi (Тимелине) paneli joylashgan. Ish stoli kabi vakt diagrammasi ham filьmning konkret bir sahnasiga tegishli buladi. Vakt diagrammasi sahnadagi kavatlar joylashuv tartibi, ob'ektlar holatini uzgarish ketma-ketligi, va boshka amallarni bajarish uchun muljallangan. Vakt diagrammasi animaciyani yaratishda va filьmni interaktiv elementlarini holatini tavsiflashda asosiy instrumentdir.
Vakt diagrammasi paneli juda murakkab strukturaga ega va juda kup boshkaruv elementlarini uz ichiga oladi. Bundan tashkari, vakt diagrammasiin tashki kurinishi urnatilgan parametrlarga karab juda keng diapazonda uzgarishi mumkin. Shunday bulsa ham, vakt diagrammasidan foydalanish bilimlari Флаш bilan ishlash samarasini oshiradi
Bu bulimda biz vakt diagrammasi paneliin fakat asosiy komponentlarini kurib utamiz
Keyingi bulimlarda diagramma bilan boglik savollar aniklashtiriladi va konkretlashtiriladi.
Shunday kilib, umumiy holda vakt diagrammasi panelida kuyidagi elementlar namoyon bulishi mumkin (3.7 rasm)::
· filьmni ayni vatdagi sahnasining kavatlarini ta'rifi; bu ta'rif uziga hos bir nechta ustunchalardan iborat jadval kurinishida buladi, bu ustunchalarda kavatlar nomi va ularni atributlari kursatiladi; vakt diagrammasini bu kismi «Animaciyalar yaratish» bulimda kurib utiladi.
· kadrlar shkalasidan iborat vakt diagrammasi, «ukish kallagi» va sahnani har bir kavati uchun vakt diagrammasi;
· vakt diagrammasida kadrlar namoyish etish formatini tanlash menyusi;
· vakt diagrammasi oynasini holat satri (stroka sostoyaniya), bu satrda filьmni bir necha parametrlari tugrisidagi ma'lumot va ish stolidagi animaciya kadrlarini boshkarish knopkalari buladi.
Vakt diagrammasini elementlarini kurib chikamiz:
Kadrlar shkalasidan boshlaymiz. Shkala sahnaning barcha kavatalri uchun umumiydir. Kadrlar shkalasida kadrlar numeraciyasi usish tartibida kursatilgan. Numeraciya kadami 5 ga teng (u kadrlarning barcha formatlarida uzgarmasdir).
Ukish kallagi (Плай хеад) uziga hos indikatordir, u animaciyani joriy (aktiv) kadrini kursatib turadi. Navbatdagi kadrni yaratilganda va filьmni namoyish etishda ukish kallagi vakt diagrammasi buylab avtomatik ravishda suriladi. Sichkoncha yordamida ukish kallagini fakat filьm yaratilshgandan sung surish mumkin. Sijitish ikki tomonga ham surish mumkin, shu bilan birga animaciyalashgan ob'ektlar holati ham uzgaradi.
Alohida kavatni vakt diagramasi kadrlar ketma- ketliigini grafik tasviri kurinishda buladi. Vakt diagrammasida kadrlar tasviridan juda kup ma'lumot olish mumkin. Masalan, kadrlar tasviridan kaysi kavatga animaciyani kay usuli kulanilaganligini bilish mumkin. Kuyida kavatning(anikrogi, unda joylashgan ob'ektlarning) vakt diagramasini turli formatlari kiski harakteristikasi keltirilgan.
Vakt diagrammasida kadrlar tasvirlash formatlari
Vakt diagrammasi tasviri
Izohlar
Kuchish тыеенед-animaciyasi uchun asosiy kadrlar (klyuchevыe kadrы) strelkali chizik bilan birlashtirilgan kora nuktalar bilan belgilanadi, nuktalar orasidagi masofa och-kuk fonda buladi (strelkali chizik barcha oralik kadrlarni almashtiradi).
Transformaciya тыеенед-animaciyasi uchun asosiy kadrlar strelkali chizik bilan birlashtirilgan kora nuktalar bilan belgilanadi, nuktalar orasidagi masofa och-zangor fonda buladi (strelkali chizik barcha oralik kadrlarni almashtiradi). Punktirli chizik ohirgi (yakunlovchi) kadr yukligini bildiradi. Kora nukta va undan keyin kulrang kadrlar ketma-ketligi bulgan yakka asosiy kadr ushbu asosiy kadrni uzgarmsiligini bildiradi va bu holda yakunlovchi kadr bush turtburchak bilan belgilanadi.
Kichik «a» harfi bu kadrga Ацтионс (Deystviya) paneli yordamida biror- bir amal berilganligini bildiradi. Kizil bayrokcha bu kadr belgi (metka) yoki izoh berilganligini bildiradi. Kora nuktalar bilan tasvirlangan Asosiy kadrlarning uzilmas ketma-ketligi kadrma-kadr animaciyani bildiradi.
Sarik belgicha bu kadr filьm kadrlari urtasida navigaciya kilish uchun ishlatiladigan nomlangan belgini uz ichiga olishini bildiradi, agar diagrammada joy etarli bulsa u holda sarik belgicha yonida uning nomi kurinib turadi.
Vakt diagrammasini kurinishi kadrlarni tanlangan formatiga ham boglik buladi. Bu formatlarni tanlash Фраме Виеы menyusi yordamida amalga oshiriladi. Bu menyu buyruklari vakt diagrammasining barcha kator (kavat) lariga taaluklidir. Menyu punktlari turtta guruhga bulingan (3.8 rasm)
Birinchi guruhdagi buyruklar kadr yacheykasi razmerini gorizontal yunalishda urnatilishini bildiradi, kuyidagi variantlar mavjud:
· Тинй (Juda mayda);
· Смалл (Mayda);
· Нормал (Oddiy);
· Медиум (Urta);
· Ларге (Yirik).
Ларге formatini tovush parametrlarini kurish uchun ishlatish maksadga muvofik. Ikkinchi guruhga yagona buyruk kiradi- Шорт (Kiska). Bu buyruk kadr yacheykasi razmerini vertikal yunalish buyicha kichiklashtirishni bildiradi. Bunday uzgarish vakt diagrammasining chap kismi formatiga taysi kiladi (bu kismda kaatlar ta'rifi joylashgan).
Uchinchi guruhga ham yagona buyruk kiritilgan- Тинтед Фрамес (Buyalgan kadrlar). Ushbu punkt tanlanganda animaciyani turli hillari uchun kadrlarning rangli indikaciyasi ishlatiladi(3.1 jadval).
Sunggi, turtinchi guruh ikki buyrukdan iborat:
· Превиеы (Avvaldan kurish-Predvaritelьnыy prosmotr)-bu buyruk kullanilganda vakt diagrammasida animaciyani asosiy kadrlarni kichik kurinishiin namoyon buladi. (3.10 rasm, yukorida);
· Превиеы Ин Цонтеxт (Predvaritelьnыy prosmotr v kontekste)- bu buyrukni agar har bir asosiy kadrda ikki va undan ortik ob'ektlar uzgarib tursa ishlatilishi maksadga muvofik, negaki bu buyruk vakt diagrammasida kadr yacheykasiga sahnani barcha joyini topshiriladi, leknn bu holda kadr tasviri Превиеы buyrugi ishlatilgandagindan ham kichikrok buladi (3.10 rasm, pastda)
Hususiyatlar inspektori
Ish oblastidan pastki kismda hususiyatlar inspektori paneli joylashgan (3.1 rasmga karang). Agar ish oblastida biro-bir ob'ekt tanlanmagan bulsa yoki ob'ektlar umuman bulmasa, u holda hussiytlar inmpektori fakat filьmning umumiy hosslarini kursatadi.Biro-yuir ob'ektni tanlanganda hususiyatlar inspektori formati avtomatik ravishda uzgaradai.
3.11 rasmda butun hujjat (filьm) uchun hususiyatlar inspektori formati kursatilgan
Bu holda hususiyatlar inspektori paneli kuyidagi elementlardan tashkil topgan buladi:
· Доцумент (Hujjat) matn maydoii, bu maydonda tahrirlanayotgan fayl nomi aks ettiriladi;
· Сизе (Razmer) knopkasi, bu knopka ish stolini(ya'ni, Флаш-filьmni kurishuchun «ekran» razmeri) joriy razmerini kursatadi. Bu knopka bosilganda kushimcha Доцумент Пропертиес (Hujjat hossalari) dialog oynasi ochiladi, uning yordamida ish stoli razmeriin uzgartirish va boshka kushimcha parametrarni urnatish mumkin (3.12 rasm);
· Публиш (Publikaciya) knopkasi, bu knopka bosilganda filьmni avval urnatilgan parametrlari bilan birga publikaciyasi (namoyishi) amalga oshiriladi. Filьmni publikaciyasi Флаш-filьmini ФЛА-formatidan СЫФ-formatiga konvertaciya kilishdan iboratdir, bundan tashkari avtomatik ravishda filьmdan iborat Ыеб-sahifa (ХТМЛ-fayl) yaratiladi. Knopkada publikaciyani asosiy parametrlaridan biri- Флаш-pleer versiyasi aks ettiriladi;
· Бацкгроунд (Fon) knopkasi, bu knopka bosilganda filьm foni (ya'ni, ish stoli rangi)ni tanash uchun rang palitrasi oynasi ochiladi;
· Фраме Рате (Kadrlar tezligi) matn maydoni. Bu maydon yordamida animaciyani kadrlari almashish chastotasini urnatilishi mumkin(chastota sekund/kadr- фраме пер сецонд, фпс bilan ulchanadi);;
· surok belgisi (?) tasviri tushirilgan knopka, ХТМЛ-hujjat formatidagi kontekst ma'lumotnomani (spravka) chakirish uun hizmat kiladi;
· yulduzcha tasviri tushirilgan knopka, bu knopka bosilganda Аццессибилитй (Dostupnostь) paneli ochiladi, bu panelь filьmning barcha elementlariga kushimcha parametrlar
(jismoniy imkoniyatlari chegaralangan insonlar uchun kulayliklar yaratishni)ni urnatish uchun hizmat kiladi. Masalan, zvuk urniga ekranda paydo buluvchi tegishli yozuvlar va boshk.
Izoh
Shuni ham aytib utish lozimki, hususiyatlar inspektori ham boshka panellar ham kontekst-boglangandir (zavisimыy) . Ya'ni ular yordamida boshka ob'ekt hakida ma'lumot olish uchun ularni yangitdan ochish shart emas- muharrir oynasida sizga kerakli ob'ektni tanlasangiz bas.
Флаш МX oynasinig boshka elementlari, shuningdek menyuning turli bulimalirga kiruchi buyruklar bilan siz filьm yaratishning etaplarini urganish mobaynida tanishasiz.
FOYDALANUVCHI ISHINI TASHKIL ETISH VOSITALARI
Флаш МX tarkibiga kiruvchi foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari ushbu dastur bilan ishlashni urganish vaktini kamaytirish uchun, shuningdek ishlash kulayligiin va ish unumdorliigin oshirishga muljallangandir. Birinchi maksadga etishish uchun rivojlangan yordam sistemasi, bu sistema bir necha shaklda tashkil etilgan:
· ХТМЛ formatidagi interaktiv ma'lumot sistemasi;
· ХТМЛ-sahifalar kurinishidagi interaktiv kitob;
· 10 kismli Флаш-filьm kurinishidagi interaktiv darslar;
· Ыеб orkali operativ tehnik ta'minot;
· Флаш-filьmlar misollari tuplami, bu misollar nafakat Флашning imkoniyatlarini kursatadi balki yangi filьmlar yaratish uchun prototip bulib ham hisoblanadi
Foydalanuvchining ish unumdorligi ish muhitining kanchalik kulay tashkil etilganligiga boglikdir. Флаш yaratuvchilarning barcha yaratgan kulayliklariga karamay, bari-bir hamma foydalanuvchilar talablarini kondirish kiyindir. Bunda foydalanuvchi tayyorgarlik darajasi, konkret filьmning uziga hos tomonlari va boshk. uz ta'sirini kursatadi. Shuning uchun Флаш yaratuvchilarn foydalanuvchilar muharrirning uzi uchun kulay bulgan kurinishini urnatish imkonini yaratishgan.
Foydalanuvchi interfeysini sozlash
Foydalanuvchi ish muhitini sozlashni ayrim aspektlar avvalgi bulimda aytib utilgan, boshkalari hali aytib utilmadi. Juda kup ishlatiluvchi parametrlarga kuyidagilar kiradi:
· ekranda joylashgan instrumentlar panellari tarkibi va formatini uzgartirish;
· ish stolidagi tasvirlarni namoyish etish masshtablarini uzgartirish;
· ish stolidagi tasvirlarni namoyish etish masshtablarini uzgartirish;
· klavishalar belgilash;.
Instrumentlar paneli tarkibini uzgartirish.
Birinchi bobda aytib utilganidek, ish muhiti konfiguraciyasini avtomatik tanlash imkoniyati - bu Флаш МX ning yangiliklaridan biridir. Kup hollarda bu imkoniyat juda ham foydalidir. Uch hil konfiguraciya nazarda tutilgan: dizayner(Десигнер) uchun, yaratuvchi(Девелопер-razrabotchik) uchun va universal konfiguraciya(Генерал). Agar siz har bir konfirguraciya uchun kiska harakteristikasini olmokchi bulsaniz Хелп menyusidan Ыелцоме (Hush kelibsiz) buyrugini tanlang. Bunda Флаш yordamida yaratilgan dialog oyna ekranda paydo buladi. U uchta punktdan tashkil topgan menyudan iborat, bu punktlar tegishli konfiguraciyani sozlashga muljallangan. Menyu punktiga sichkoncha kursorini olib borilsa oyna kurinishi uzgaradi (3.18 rasm). Menyu punktini tanlanganda siz kengrok ma'lumotga ega bulasiz.
Konfiguraciyani sozlash rejimiga utish uchun kuyidagilarni bajarish kerak:
1. Asosiy oynani Ыиндоы menyusida Панел Сетс (Panellar tuplami) buyrugini tanlang.
2. Ochilgan menyuda kerakli variantni tanlang, universal konfiguraciyaga Дефаулт Лаёут punkti tegishlidir; Десигнер va Девелопер variantlari uchun uchtadan modifikaciya nazarda tutilgan.
Kerakli konfiguraciya tanlangandan sung, ortikcha panellarni berkitish yoki etishmaydiganlarini yokish orkali korrektirlasa buladi. Barcha panellar ruyhati asosiy oynani Ыиндоы menyusida joylashtirilgan.
Panellarni uz hohishingiz buyicha joylashtirganingizdan sung, siz tanlangan konfiguraciyani keyingi ishseanslarida foydalanish uchun saklab kuyishingiz mumkin.Konfiguraciyani saklash uchun kuyidagilarni bajarish kerak: Ыиндоы menyusida Саве Панел Лаёут (Panel konfiguraciyasini saklash) buyrugini tanlang
Foydalanuvchi panellar konfiguraciyasi hakidagi ma'lumot Флаш МX\Фирст Руу\Панел Сетс papkasida siz bergan nom ostida saklanadi. Shuning uchun konfiguraciya nomi siz ishlayotgan sistemaning talablariga tugri kelishi kerak. Ohirgi bulib saklangan konfiguraciya Флаш МX ning keyingi ishga tushganida avtomatik ravishda yuklanadi
Barcha yaratilgan konfiguraciyalar Панел Сетс menyusiga kiritiladi. Shuning uchun, agar siz bir nechta konfiguraciya variantlarini yaratgan va saklagan bulsangiz, ularning birortasini tanlash uchun Панел Сетс menyusiga kirish lozim (3.20 rasm).
Klavishalar belgilash
Grafik foydalanuvchi interfeyslari keng tarkalishi bilan dasturlardagi amalga oshiriladigan funkciyalarni kupi «sichkoncha»li bajarilishga utib borilmokda. Lekin amaliyot shuni kursatmokdaki, ba'zi bir kup ishlatiladigan buyruklarni bajarish uchun «issik klavisha («goryachie klavishi» (Шортцут кейс yoki Хоткейс))»larni ishlatish kulayrokdir. Флаш МX da foydalanuvchiga shahsiy Хоткейс lar kombinaciyalarini belgilash imkoniyati yaratilgan. Bunday belgilash mahsus dialog oyna orkali amalga oshiriladi, bu oyna Эдит menyusi tarkibiga kiritilgan Кейбоард Шортцутс... buyrugi orkali chakiriladi. Bu oyna interfeysni kuyidagi elementlaridan tashkil topgan (3.21 rasm).
Цуррент Сет (joriy tuplam) ruyhati oldindan belgilangan Шортцутс lar kombinaciyasidan birini tanlash imkoninin beradi, bu kombinaciyalar kuyidagi grafik muharrirlarda ishlovchilar uchun tanishdir::
· Мацромедиа Фиреыоркс 4;
· Мацромедиа ФрееХанд 10;
· Адобе Иллустратор 10;
· Адобе Пхотошоп 6.
Bundan tashkari Мацромедиа Стандард va Флаш 5 raskladkasi variantlari nazarda tutilgan. Цоммандс (Buyruklar) ruyhati belgilash kaysi bir buyruklar tuplami uchun bajariladi, bunday tuplamlar turtta:
· Драыинг Мену Цоммандс (Chizish menyusi buyruklari);
· Драыинг Тоолс (Chizish instrumentlari);
· Тест Мовие Мену Цоммандс (Filьmni tekshirish menyusi buyruklari);
· Ацтионс Панел Цоммандс (АцтионСцрипт muharriri buyruklari)..
Tanlangan variantdan kuyida joylashgan ruyhatda namoyon buladigan buyruklar tuplami boglikdir. Agar Драыинг Мену Цоммандс varianti tanlangan bulsa, u holda ruyhatda Флаш asosiy oynasi menyusini barcha buyruklari (Филе, Эдит va boshk.) keltirilgan. Biror- bor menyuga utish uchun, menyuning chap kismida joylashgan «h» belgisini tanlash kerak
Buyruklar ruyhati tanlangan kategoriyaning buyruklar tuplami va joriy «issik» klavishalardan iborat. Десцриптион (opisanie) matn maydoni ruyhatda tanlangan buyruk uchun izohni ekranga chikarish uchun ishlatiladi. «+» va «-» simvollar bilan belgilangan Шортцутс knopkalari ruyhatdan tanlangan buyruk uchun «kaynok» tugmachalar kombinaciyasini urnatish yoki uchirish uchun muljallangan. Urnatilayotgan tugmachalar kombinaciyasi klaviaturadan kiritilishi va Пресс Кей (Klavishani bosing) matn maydonida chikarilishi kerak. Uzgartirishlar kuchga kirishi uchun ungrokda joylashgan Чанге (Uzgartirish) knopkasini bosish kerak. Bu erda muhim bir gapni aytib utish kerak. Кейбоард Шортцутс oynasida Шортцутс knopkalari, Пресс Кей maydoni va Чанге knopkasiga tegib bulmaydi. «Issik» klavishalarni joriy taksimlanishiga uzgartirishlar kiritish uchun ta'rif fayli(fayl opisaniya)ning nushasini yaratish kerak. Bu faylni nushani olish Кейбоард Шортцутс oynasining ung yukori burchagida joylashgan Дуплицате Сет (Tuplamni nushasini olish) tugmachasi yordamidaamalga oshiriladi (3.22 rasm). Bu tugmachani bosib siz kushimcha dialog oynasini kurasiz, bu oynaga ta'rif fayli nushasi nomini kiritish kerak Bunday fayl yaratilgandan sung Кейбоард Шортцутс oynasi endi unga tegishli buladi va bu oyna yukorida aytib utilgan «issik» klavishalar belgilash elementlari va Дуплицате Сет tugmachasi yonida joylashgan ikkita kushimcha tugmachadan iborat.
Shunday kilib, yangi «issik» klavishalar urnatish uchun kuyidagi amallarni bajarish kerak::
1. Цуррент Сет ruyhatidan oldindan urnatilgan «issik» klavishalar tuplamidan biror- birini tanlash.
2. Дуплицате Сет tugmachasi yordamida uni yangi faylga kuchirish.
3. Buyruklar ruyhatidan siz yangi «issik» klavishalar belgilamokchi bulgan buyrukni tanlang.
4. «+» simvoli bor tugmachani bosing, bunda pastrokda joylashgan maydonda <емптй> (bush) katori paydo buladi.
5. Klaviaturadan buyrukga belgilanadigan tugmachalar kombinaciyasini bosish.
Agar kiritilgan kombinaciya mavjudlari bilan konflikt kilmasa, u holda Пресс Кей maydonidagi <емптй> katori kiritilgan kombinaciya bilan almashtiriladi, bu holda uzgartirishlar kuchga kirishi uchun Чанге tugmachasini bosish kerak, agar siz kiritgan kombinaciya mavjud bulsa u holda Пресс Кей maydonidan pastrokda ogohlantiruvchi ma'lumot chikadi, bu vaziyatda siz boshka kombinaciyani urnatishingiz mumkin.
Флаш МX ish parametrlarini sozlash
Ish muhiti parametrlari bilan bir katorda foydalanuvchi muharrirni boshka ish parametrlarini ham urnatishi mumkin. Bunday ish mahsus dialog oynasi yordamida amalga oshiriladi, bu oyna asosiy oynani Эдит menyusi tarkibiga kiruvchi Преференцес (Parametrlarni urnatish) buyrugi tanlanganda paydo buladi.
Преференцес oynasi beshta bulimdan iborat: Генерал (Umumiy parametrlar), Эдитинг (Tahrirlash parametrlari), Цлипбоард (Almashinish buferi parametrlari), Ыарнингс (Ogohlantirish) va АцтионСцрипт Эдитор (АцтионСцрипт muharriri parametralari)..
Флаш МX bilan ishlashni birinchi boskichlarida Генерал va Цлипбоард lar hakida tasurotga ega bulsangiz etadi. Boshkalari keyingi boblarda kurib utiladi.
Генерал bulimi kuyidagi elementlardan iborat (3.23 rasm):
· Ундо Левелс matn maydoni; bu maydonda tahrirlash operaciyalari soni urnatiladi, bu operaciyalarini natijasini Ундо buyrugi yordamida bekor kilsa buladi; son butun bulishi va kiymati 0 dan 200 gacha bulgan oralikda yotishi kerak;
· Принтинг Оптионс bayrokchasi: Дисабле ПостСцрипт (Pechatь parametrlari: ПостСцриптni ta'kiklash); bu bayrokchani agar sizning printer ПостСцрипт formatidagi fayllarni pechatlashni kullamasa urnatish maksadga muvofik;
· Селецтион Оптионс bayrokchasi: Шифт Селецт (Tanlash parametrlari: Шифт yordamida tanlash);
Agar bu bayrokcha urnatilgan bulsa bir nechta ob'ektlarni tanlash Ыиндоыс dagi kabi standart usulda amalga oshiriladi.
.
3.23.Rasm Преференцес oynasining Генерал bulimi
· Шоы Тоолтипс (Yordamchi ma'lumotni kursatish) bayrokchasi; agar u urnatilgan bulsa sichkonchani interfeys elementidan biror-birini ustiga olib borilsa, yordamchi ma'lumotni kurish mumkin;
· Тимелине Оптионс: Дисабле Тимелине Доцкинг (Тимелине ni ulashni ta'kiklash) bayrokchasi;
Agar bayrokcha urnatilgan bulsa u holda vakt diagrammasi «kuchib» yuruvchi kurinishda buladi;
· Flajok Спан Басед Селецтион (Vыbor ob'edinennыh kadrov) obespechivaet vozmojnostь vыbora kadrov na vremennoy diagramme «v stile Флаш 5»; eto oznachaet, chto v takom rejime щelchok na lyubom kadre posledovatelьnosti privodit k vыboru (vыdeleniyu) vsey posledovatelьnosti kadrov mejdu dvumya klyuchevыmi kadrami; Флаш МX pо umolchaniyu ispolьzuet drugoy rejim - фраме-басед селецтион, pri kotorom obespechivaetsya individualьnыy vыbor kadra;
· Намед Анчор он Сцене (Sahnani nomli belgisi) bayrokchasi; agar u kuyilgan bulsa, bu holda Флаш avtomatik tarzda har bir sahnani birinchi kalit kadriga nomli belgi belgilaydi;
· Хигхлихт Цолор (Tanlash rangi) bir juft pereklyuchatellar joriy kavatni tashki konturini vizual belgilash uchun rang shemasining ikkita variantdan birini tanlash imkoniyati mavjud:
о Усе Тхис Цолор (Ushbu rangdan foydalanish),pereklyuchatellni ung tomonida joylashgan knopka yordamida ochiladigan palitra oynasidan bu rangni tanlanadi;
о Усе Лаер Цолор (Kavat rangidan foydalanish) - kavatni tashki konturining rangi kavat
rangi bilan bir hil buladi;
· Фонт Маппинг Дефаулт (Shrift shemasi) ruyhati kompьyuterda urnatilgan shriftlardan birini tanlash imkoniyati, bu shrift filьmdagi shriftni urniga ishlatiladi.
Цлипбоард yorligi almashinish buferiga joylashtiriladigan ob'ektlardan nusha olinish parametrlarini urnatadi. Foydalanuvchi uch hil tapdagi obьektlar uchun kerakli parametrlarni urnatishi mumkin(3.24 rasm):
· Флаш-filьmga import kilinayotgan rastrli tasvirlar (Битмапс), ular uchun kuyidagi parametrlar urnatilishi mumkin:
о rang chukurligi- glubina cveta (Цолор Дептх);
о razreshenie (Ресолутион);
о maksimal razmer (Сизе лимит);
о tekkislash(sglajivanie) zarurligi (Смоотх);
· ЫМФ (Ыиндоыс Метафиле) vektor formatidan import kilinayotgan gradientli rang utishlardan iborat zalivkalar (Градиент), ular uchun tegishli tasvir sifatini (Куалитй)ni urnatish mumkin; tasvir sifati kanchalik yukori bulsa import operaciyasi shunchalik kup vaktni oladi va aksincha Флаш МX ni «ichida» ishlanayotganda gradientli zalivkalardan nusha olinayotganda ushbu parametr ta'sir etmaydi.
· Флаш-filьm ga import kilinayotgan ФрееХанд formatidagi matn kismlarini; agar Маинтаин Теxт ас Блоцк(matnni blok kurinishida saklash) bayrokchasi urnatilgan bulsa, u holda import kilinayotgan faylni tahrirlash imkoni mavjud buladi.
3.24.Rasm Флаш parametrlarini urnatish oynasining Цлипбоард bulimi
Endi ish stoli va ish oblastini uzgartirish buyruklarini kurib utamiz. Bu buyruklarni kupchiligini Флаш tuzuvchilari Виеы (Kurinish) menyusiga kiritilgan:
Зоом Ин (Kattalashtirish), Зоом Оут (Kichiklashtirish), Магнифицатион (Tasvir razmerini katallashtirish) buyruklari ish stolidagi (shu bilan birga ish oblastini ham) tasvirlar razmerini uzagartirish uchun ishlatiladi;
Ыорк Ареа (Ish oblasti); agar ushbu buyruk tanlangan bulsa ish oblasti atrofidagi hudud ham interaktiv buladi va ish stoli kismi sifatida ishlatilishi mumkin; hususan bu erda chizish, u erga kalit animaciya kadrlarini yaratishda simvollarni kuchirib utish mumkin va boshk.; ish oblastida ob'ektlarni joylashtirish misoli 3.25 rasmda kursatilgan; bu rejim boshlangich va yakunlovchi kalit kadrlar ish stoli tashkarida joylashtish kerak bulsa ishlatiladi; bundan tashkari bu rejimni urnatish Ханд instrumentini ishlatishda ham kerak buladi;
Рулерс (Lineyka), Грид (Tur-setka), Гуиде (Yunaltiruvchi)- ish stoli va ish oblastini belgilash vositalari tegishlilarini yokish yoki uchirish uchun ishlatiladi; 3.26 rasmda lineyka va turni yokib kuyilganda ish stoli kurinishi keltirilgan.
3.25.Rasm Interaktiv ish oblastini ishlatishda ob'ektlarni joylashtirishda ruhsat etilgan hudud.
Yordam berish va urgatish vositalari
Bu toifadagi vositalarni barchasi asosiy oynaning Хелп menyusidagi tegishli buyruklar orkali ishlatiladi. Ularga kuyidagilar kiradi:
3.26 Rasm Lineykalar ishlatilganda va tur(setka)yokib kuyilgandagi ish stolining kurinishi
· Лессонс (Darslar)- interaktiv darslarni ishlatish imkoniyatini yaratuvchi Флаш-dasturni chakirish, bu darslar asosiy operaciyalarni ishlatish tehnikasi hakida ma'lumot beradi;
· Туториал (Darslik)- ХТМЛ formatidagi kullanmani chakirish, yakunlangan Флаш-filьmni yaratish procedurasini tasvirlaydi;
· Усинг Флаш (Флашni ishlatish) - ХТМЛ formatidagi kup sahifali spravochnikni chakirish, bu spravochnikda Флаш МX bilan ishlash hakida tulik ma'lumot keltirilgan;
· АцтионСцрипт Дицтионарй (АцтионСцрипт dan slovarь)- АцтионСцрипт tili funkciyalari va sintaksisi hakidagi ma'lumotdan iborat ХТМЛ formatidagi spravochnikni chakirish;
· Самплес (Misollar)- Флаш МX imkoniyatlarini namoyon etuvchi, kiyinligi turli darajada bulgan misollardan iborat katalogni ochadi; barcha misollar ikki format (ФЛА va СЫФ)da keltirilgan, birinchilarini Флаш МX yordamida, ikkinchilarini esa avtonom Флаш-pleer yordamida kurish mumkin;
· Флаш Суппорт Центер (Флаш foydalanuvchilarni kullab- kuvvatlash markazi)- Флашga bagishlangan Ыеб-saytga utish..
3.27 rasmda interaktiv darslarga utish imkonini beruvchi Флаш-dastur formati keltirilgan.
3.27.Rasm Interaktiv darslarga utish imkonini beruvchi Флаш-dastur formati keltirilgan
Ular yordamida kuyidagi mavzular buyicha ma'lumotlar va kunikmalarni olishingiz mumkin::
· Геттинг Стартед ыитх Флаш- tehnologiya hakida umumiy ma'lumotlar va Флаш ning asosiy imkoniyatlari; ;
· Иллустратинг ин Флаш- grafik tasvirlarni yaratish;;
· Аддинг анд Эдитинг Теxт- matnni yaratish va tahrirlash;
· Цреатинг анд Эдитинг Сймболс- simvollarni yaratish va tahrirlash;
· Ундерстандинг Лаерс- kavatlar tehnologiyasini ishlatish;
· Цреатинг Тыеенед Аниматион- avtomatik (тыеенед) animaciyani yaratish tehnologiyasiga kirish;
· Цреатинг Буттонс- interaktiv knopkalarni yaratish
· Yukorida sanab utilganlardan tashkari, darslar tarkibiga yana uchta mavzu kiradi- Фор Дирецтор Усерс, Фор ФрееХанд & Иллустратор Усерс va Фор Фиреыоркс & Пхотошоп Усерс, bu mavzular tegishli dasturlar bilan tanish bulgan foydalanuvchilar uchun ma'lumotlar.
Shuni aytib utish kerakki, Флаш МX yaratuvchilari bu dasturni urganishni interaktiv darslarni urganishdan boshlashni tavsiya etishadi. Lekin, amaliyot shuni kursatadiki, muharrir imkoniyati hakidagi tulik va keng ma'lumotlar hamda u bilan ishlash uziga hos tomonlari elektron darslikda keltirilgan
3-BOB. Флаш МX bilan ishlash asoslari
о Yordam beriFoydalanuvchi interfeysini tashkil etish <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx2.хтм>
§ Tahrirlash instrumentlari paneli <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx3.хтм>
§ Ish oblasti <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx4.хтм>
§ Montaj stoli <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx5.хтм>
§ Vakt diagrammasi <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx6.хтм>
§ Hususiyatlar inspektor <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx7.хтм>
о Foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx9.хтм>
§ Foydalanuvchi interfeysini sozlash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx10.хтм>
§ Instrumentlar paneliin tarkibini uzgartirish <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx11.хтм>
§ Klavishalar belgilash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx12.хтм>
§ Флаш МXni ish parametrlarini sozlash <Ц:Програм ФилесБорландДелпхи6Бинсйстем2-блокФлашМX3-бобИндеx13.хтм>sh va urgatish vositalari
Флаш МX bilan ishlash asoslari
Agar siz Мацромедиа firmasining biror-bir dasturiy vositalari (masalan Дреамыеавер muharriri) bilan tanish bulsangiz Флашni interfeysini uzlashtirish unchalik murakkab bulmaydi. Agar Мацромедиа tomonidan yaratilgan instrumentlarni uzlashtirishni aynan Флаш МX dan boshlasangiz, u holda menyular tarkibi, ob'ektlar hususiyatlari paneli va boshk. sizga galati tuyulishi mumkin. Masalan, aksariyat Ыиндоыс- dasturlarda (ofis paketlari va boshk.) instrumentlar paneli tarkibini boshkarish buyruklari Виеы (Vid) menyusiga kiradi. Флаш da esa bu buyruklar Ыиндоы (Okno) menyusida joylashtirilgan. Tahrirlanayotgan ob'ektlar hususiyatlari paneli ham boshkacharok kurinishga ega. Lekin bu turdagi yangiliklar unchalik ham kiyinlik tugdirmaydi va bir nechta ish seanslaridan sung ular tabiiydek tuyuladi.
Shunday kilib, Флаш МX muharririning ish joyi bilan yakinrokdan tanishib chikamiz
FOYDALANUVCHI INTЕRFЕYSINI TASHKIL ETISH
Muharrirni foydalanuvchi interfeysini tashkil etish umumiy holda barcha Ыиндоыс-dasturlar kabi standart kurinishga egadir, usha menyulra tuplami, usha asosiy buyruklar joylashtirilgan instrumentlar paneli va boshk. Notanish bulgan ba vakt diagrammaasidir, u ham bulsa hozirchaga Дреамыеавер bilan notanish bulganlar uchundir.
Muharrirni ilk marotaba ishga tushirilganda asosiy oyna ustidan kushimcha dialog oynasi- Ыелцоме (Hush kelibsiz) paydo buladi. Bu oyna sizga ish joyini uzinigiz hohishingiz buyicha sozlash imkonini beradi. Bu juda ham foydali funkciyadir (interfeysni sozlash buyicha masalalarni shu bobning «Foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari» kismida kurib utiladi).Shuning uchun hozirchaga Ыелцоме oynasini berkitib turing (keyinchalik uni Хелп menyusidagi Ыелцоме buyrugidan chakirilish mumkin).
Флаш МX ning asosiy oynasining muhim elementlari 3.1 rasmda kursatilgan
3.1.Rasm Флаш МXni asosiy oynasini strukturasi
Tahrirlash instrumentlari paneli
Tahrirlash instrumentlari paneli ekranni chap kirgogida joylashgan. Unda grafik ob'ektlar yaratish va tahrirlash uchun muljallangan instrumentlar joylashtirilgan. Bu instrumentlarning aksariyati foydalanuvchiga grafik muharrirlar bilan ishlash jarayonidan tanishdir.
Kulaylik tugdirish uchun instrumentlar paneli turt kismga bulingan (3.2 rasm).
· Тоолс (Instrumentlar), bu kismda konkret instrumentni tanlash uchun knopkalar joylashtirilgan. Bu imnstrumentlar ikki kismga bulinali: tanlash va chizish instrumentlari.
· Виеы (Kurinish) da ish stolidagi tasvirni kurishni boshkarish vositalari joylashtirilgan. Виеы ikki knopkadan iborat:
о Ханд Тоол- bu knopka tanlanganda mahsus rejim yokiladi, bu rejimda sichkoncha yordamida ish oblastini turli yunalish buyicha siljitish mumkin.
о Зоом Тоол (Masshtab)- bu knopkaga bosilganda ish oblastidagi tasvirni tez masshtablash rejimi yokiladi. Bu rejim yokilganda Оптионс maydonida ikki kushimcha knopka paydo buladi, bu knopkalar masshtablash yunalishini(kattalashtirish yoki kichiklashtirish) uzgartirish imkonini beradi
· Цолорс (Ranglar)-bu erdagi knopkalar kontur va zalivka rangini bir-biridan alohida uzgartirish imkonini beradi.Ular asosan nimaga muljallanganliig «Rang bilan ishlash» bulimida kurib utiladi.
· Оптионс (Parametrlar)da tanlangna instrument uchun kushimcha parametrlarni urnatish elementlari joylashtirilgan. Kushimcha parametrlari bulmagan instrumentlar uchun Оптионс maydoni bush koladi.
Izoh
Флашni avvalgi versiyalarga nisbatan, chizish instrumentlarini ayrim parametrlarini urnatish hususiyatlar inspektori paneli yordamida ham amalga oshirish mumkin. Har bir instrumentni sozlashni uziga hos tomonlari kenyingi bobda kurib utiladi.
3.2.Rasm Tahrirlash instrumentlari paneli
Agar zaruriyat tugilsa instrumentlar panelini oyna va chegaradan «uzish» va istalgan joyga joylashtirish mumkin.
Ish oblasti
Ish oblasti ekranni markaziy kismini egallaydi. Ish oblastida ob'ektlar tahrirlashni barcha operaciyalarni bajarish mumkin, lekin «kadr»ga fakat montaj stoli hududida joylashgin ob'ektlar(yoki ularni fragmentlari) tushadi. Shuning uchun savol paydo bulishi mumkin: ish oblastini boshka kismi nima uchun kerak. Javob ikkita:
· «kora» ishlarni («chernovaya» rabota) bajarish uchun ;
· ob'ektni kadrga bir tekisda kirib kelishni (yoki kadrdan chikib ketishi) effektiin realizaciya kilish. Bu hakida «Animaciyani yaratish» bobida kurib utiladi.
Ish oblastini yukorisida bu oblastga tegishli bulgan instrumentlar paneli joylashtirilgan. Bu panelda kuyidagi interfeys elementlari joylashgan (3.3 rasm, chapdan ungga):
· strelkali knopka, bu knopka butun sahnani tahrirlash rejimiga kaytish imkonini beradi. Bu knopka fakat agar siz alohida elementni tahrirlash rejimida bulsangiz ishlaydi ;
· tahrirlanayotgan sahna (yoki tahrirlanayotgan simvol joylashgan sahnani) nomi yozilgan matnli maydon; filьmlarin sahnalariga avtomatik ravishda Сцене nomi va sahna tartib nomeri beriladi;
· tahrirlanayotgan simvol nomi yozilgan matn maydoni. Agar simvol uz ichida boshka simvollardan tashkil topgan bulsa u holda ichma-ich joylashgan simvolni tahrirlashga utilsa panelda simvollar nomidan iborat zanjir yoziladi;
· sahnani tanlash knopkasi, bu knopka bosilganda filьm sahnalaridan iborat ruyhatli menyu ochiladi;
· simvolni tanlash knopkasi, bu knopka bosilganda filьm simvollaridan iborat ruyhatli menyu ochiladi. Simvollarni yaratish va tahrirlash hakida «Simvollarni yaratish va tahrirlash» bobida kurib utiladi;
· ish oblasti masshtabini tanlash ruyhati, bu ruyhatdagi kursatkichlarni uzgartirish mumkin.
3.3.Rasm Ish oblasti instrumentlari paneli
Ish oblastini hohlagan joyida sichkonchani ung tugmasi bosilganda kontekst menyusi ochiladi, bu menyu ish oblastini va filьmni parametrlarini uzgartirish uchun asosiy buyruklardan iborat. Bunday buyruklar soni 20 tadan ortikrokdir. Hozircha ulardan bittasi- Сцене (Sahna) ga tuhtalib utamiz. Bu buyrukni tanlanganda nomi Сцене nomli panel paydo buladi, bu panel filьm sahnalari bilan ishlash uchun muljallangan(3.4 rasm).
3.4.Rasm Сцене paneli
Uning yordamida siz kuyidagilarni amalga oshirishingiz mumkin:
· filьmlar sahnalari ruyhatini kurish; sahnalarni ruyhatdagi joylashuvi ularni filьmda paydo bulishi ketma- ketligiga mosdir;
· filьmni hohlagan sahnasiga (bu sahnani ruyhatdan tanlab) utish;
· tanlangan sahnani nushasini olish, buning uchun panelni pastki kismidagi knopka bosiladi, nusha ruyhatga sahna- originaldan sung joylashtiriladi;
· yangi (bush) sahna kushish, sahna ruyhatda tanlangan sahnadan keyin joylashadi ;
· tanlangan sahnani uchirish;
Montaj stoli
Ish oblastini markaziy kismida montaj stoli (Стаге) joylashgan, uni keyinchalik kiski bulishi uchun fakat «stol» deb ataymiz. Stol razmeri va uning rangi filьmni namoyish vaktidagi «ekran» razmeri va rangiga tugri keladi. Yukorida aytib utilganidek filьm namoyish vaktida «ekran»da stol hududida joylashgan ob'ektlargina kurinadi.
Bir vaktda stolda fakat bir sahna joylashishi mumkin. Shu bilan birga stolni uzi ham ma'lum filьmga tegishlidir.Siz biror-bir filьmni (ya'ni, .фла kengaytmasiga ega bulgan faylni) tahrirlash uchun ochsangiz yoki yangi fayl yaratayotgan bulsangiz, Флаш oynasida ish stoli va u bilan boglik vakt diagrammasi paydo buladi. Agar tahrirlanadigan fayl bulmasa, stol ham kurinmaydi (3.5 rasm).
3.5.Rasm Filьm bulmasa ish stoli ham bulmaydi
Va aksincha, agar siz ketma- ketlikda bir necha fayllarni ochsangiz, asosiy oyna chegarasida ochilgan fayllar soniga mos ish stollari va ular bilan boglik interfeys elementlari joylashtiriladi
Bu Флаш kuphujjatli interfeys-МДИ (Мулти Доцумент Интерфаце) tehnolgiyasidan foydalanishda izohlanadi. Bunday ish modeli bir asosiy oyna (3.5 rasm) ichida bir nechta fayllar- kushimcha oynalar tahrirlash uchun ochish imkoni borligini bildiradi. Masalan, 3.6 rasmda Флашni asosiy oynasida ikkita fayl ochilgan, ya'ni ikki har hil filьmlar ochilgandagi vaziyat kursatilgan. Shunga e'tibor bering-ki, filьmlar oynalari kichiklashtirilganda, ba'zi knopkalar konkret filьmga tegishli bulib kolganday instrumentlar paneli esa umumiy kolgandek kurinadi.
3.6.Rasm Ikki filьm bilan bir vaktda ishlash
МДИ bir kancha kulayliklarni yaratadi, ulardan biri- bir filьmdan boshkasiga sichkoncha yordamida (ya'ni драг-анд-дроп-«olib ut va koldir» tehnikasini kullash) elementlarni kuchirib utishdir. Ob'ektni boshka bir filьmga kuchirib utilganda yoki nushasi olinganda, bu ob'ektni barcha hususiyatlari saklanib koladi. Masalan knopka kuchirilganda u bilan boglik amallar ham saklanadi. .
Maslahat
Ob'ektni bir filьmdan ikkinchisiga kuchirib utish uchun sichkoncha kursatkichini ob'ekt ustiga belgi kuyish etarli .Sichkoncha tugmasini bosib, kuyib yubormasdan ob'ektni boshka oynadagi kerakli joyga kuchirib olib uting.
Ob'ektni boshka filьmga nushasini olish uchun yukoridaga amallarni <Цтрл> tugmachasini bosilgan holda amalga oshiriladi
Vakt diagrammasi
Ish oblastini yukori kismida vakt diagrammasi (Тимелине) paneli joylashgan. Ish stoli kabi vakt diagrammasi ham filьmning konkret bir sahnasiga tegishli buladi. Vakt diagrammasi sahnadagi kavatlar joylashuv tartibi, ob'ektlar holatini uzgarish ketma-ketligi, va boshka amallarni bajarish uchun muljallangan. Vakt diagrammasi animaciyani yaratishda va filьmni interaktiv elementlarini holatini tavsiflashda asosiy instrumentdir.
Vakt diagrammasi paneli juda murakkab strukturaga ega va juda kup boshkaruv elementlarini uz ichiga oladi. Bundan tashkari, vakt diagrammasiin tashki kurinishi urnatilgan parametrlarga karab juda keng diapazonda uzgarishi mumkin. Shunday bulsa ham, vakt diagrammasidan foydalanish bilimlari Флаш bilan ishlash samarasini oshiradi
Bu bulimda biz vakt diagrammasi paneliin fakat asosiy komponentlarini kurib utamiz
Keyingi bulimlarda diagramma bilan boglik savollar aniklashtiriladi va konkretlashtiriladi.
Shunday kilib, umumiy holda vakt diagrammasi panelida kuyidagi elementlar namoyon bulishi mumkin (3.7 rasm)::
· filьmni ayni vatdagi sahnasining kavatlarini ta'rifi; bu ta'rif uziga hos bir nechta ustunchalardan iborat jadval kurinishida buladi, bu ustunchalarda kavatlar nomi va ularni atributlari kursatiladi; vakt diagrammasini bu kismi «Animaciyalar yaratish» bulimda kurib utiladi.
· kadrlar shkalasidan iborat vakt diagrammasi, «ukish kallagi» va sahnani har bir kavati uchun vakt diagrammasi;
· vakt diagrammasida kadrlar namoyish etish formatini tanlash menyusi;
· vakt diagrammasi oynasini holat satri (stroka sostoyaniya), bu satrda filьmni bir necha parametrlari tugrisidagi ma'lumot va ish stolidagi animaciya kadrlarini boshkarish knopkalari buladi.
3.7.Rasm Vakt diagrammasi paneli
Vakt diagrammasini elementlarini kurib chikamiz:
Kadrlar shkalasidan boshlaymiz. Shkala sahnaning barcha kavatalri uchun umumiydir. Kadrlar shkalasida kadrlar numeraciyasi usish tartibida kursatilgan. Numeraciya kadami 5 ga teng (u kadrlarning barcha formatlarida uzgarmasdir).
Ukish kallagi (Плай хеад) uziga hos indikatordir, u animaciyani joriy (aktiv) kadrini kursatib turadi. Navbatdagi kadrni yaratilganda va filьmni namoyish etishda ukish kallagi vakt diagrammasi buylab avtomatik ravishda suriladi. Sichkoncha yordamida ukish kallagini fakat filьm yaratilshgandan sung surish mumkin. Sijitish ikki tomonga ham surish mumkin, shu bilan birga animaciyalashgan ob'ektlar holati ham uzgaradi.
Alohida kavatni vakt diagramasi kadrlar ketma- ketliigini grafik tasviri kurinishda buladi. Vakt diagrammasida kadrlar tasviridan juda kup ma'lumot olish mumkin. Masalan, kadrlar tasviridan kaysi kavatga animaciyani kay usuli kulanilaganligini bilish mumkin. Kuyida kavatning(anikrogi, unda joylashgan ob'ektlarning) vakt diagramasini turli formatlari kiski harakteristikasi keltirilgan.
Vakt diagrammasida kadrlar tasvirlash formatlari
Vakt diagrammasi tasviri
Izohlar
kuchish тыеенед-animaciyasi uchun asosiy kadrlar (klyuchevыe kadrы) strelkali chizik bilan birlashtirilgan kora nuktalar bilan belgilanadi, nuktalar orasidagi masofa och-kuk fonda buladi (strelkali chizik barcha oralik kadrlarni almashtiradi).
transformaciya тыеенед-animaciyasi uchun asosiy kadrlar strelkali chizik bilan birlashtirilgan kora nuktalar bilan belgilanadi, nuktalar orasidagi masofa och-zangor fonda buladi (strelkali chizik barcha oralik kadrlarni almashtiradi).
Punktirli chizik ohirgi (yakunlovchi) kadr yukligini bildiradi.
Kora nukta va undan keyin kulrang kadrlar ketma-ketligi bulgan yakka asosiy kadr ushbu asosiy kadrni uzgarmsiligini bildiradi va bu holda yakunlovchi kadr bush turtburchak bilan belgilanadi.
Kichik «a» harfi bu kadrga Ацтионс (Deystviya) paneli yordamida biror- bir amal berilganligini bildiradi.
Kizil bayrokcha bu kadr belgi (metka) yoki izoh berilganligini bildiradi.
Kora nuktalar bilan tasvirlangan Asosiy kadrlarning uzilmas ketma-ketligi kadrma-kadr animaciyani bildiradi.
Sarik belgicha bu kadr filьm kadrlari urtasida navigaciya kilish uchun ishlatiladigan nomlangan belgini uz ichiga olishini bildiradi, agar diagrammada joy etarli bulsa u holda sarik belgicha yonida uning nomi kurinib turadi.
Vakt diagrammasini kurinishi kadrlarni tanlangan formatiga ham boglik buladi. Bu formatlarni tanlash Фраме Виеы menyusi yordamida amalga oshiriladi. Bu menyu buyruklari vakt diagrammasining barcha kator (kavat) lariga taaluklidir. Menyu punktlari turtta guruhga bulingan (3.8 rasm)
3.8.Rasm Kadrlar formati menyusi
Birinchi guruhdagi buyruklar kadr yacheykasi razmerini gorizontal yunalishda urnatilishini bildiradi, kuyidagi variantlar mavjud:
· Тинй (Juda mayda);
· Смалл (Mayda);
· Нормал (Oddiy);
· Медиум (Urta);
· Ларге (Yirik).
Ларге formatini tovush parametrlarini kurish uchun ishlatish maksadga muvofik
Ikkinchi guruhga yagona buyruk kiradi- Шорт (Kiska). Bu buyruk kadr yacheykasi razmerini vertikal yunalish buyicha kichiklashtirishni bildiradi. Bunday uzgarish vakt diagrammasining chap kismi formatiga taysi kiladi (bu kismda kaatlar ta'rifi joylashgan).
Uchinchi guruhga ham yagona buyruk kiritilgan- Тинтед Фрамес (Buyalgan kadrlar). Ushbu punkt tanlanganda animaciyani turli hillari uchun kadrlarning rangli indikaciyasi ishlatiladi(3.1 jadval).
3.9.Rasm Шорт buyrugidan sung vakt diagrammasi formatini uzgarishi
Sunggi, turtinchi guruh ikki buyrukdan iborat:
· Превиеы (Avvaldan kurish-Predvaritelьnыy prosmotr)-bu buyruk kullanilganda vakt diagrammasida animaciyani asosiy kadrlarni kichik kurinishiin namoyon buladi. (3.10 rasm, yukorida);
· Превиеы Ин Цонтеxт (Predvaritelьnыy prosmotr v kontekste)- bu buyrukni agar har bir asosiy kadrda ikki va undan ortik ob'ektlar uzgarib tursa ishlatilishi maksadga muvofik, negaki bu buyruk vakt diagrammasida kadr yacheykasiga sahnani barcha joyini topshiriladi, leknn bu holda kadr tasviri Превиеы buyrugi ishlatilgandagindan ham kichikrok buladi (3.10 rasm, pastda)
Hususiyatlar inspektori
Ish oblastidan pastki kismda hususiyatlar inspektori paneli joylashgan (3.1 rasmga karang). Agar ish oblastida biro-bir ob'ekt tanlanmagan bulsa yoki ob'ektlar umuman bulmasa, u holda hussiytlar inmpektori fakat filьmning umumiy hosslarini kursatadi.Biro-yuir ob'ektni tanlanganda hususiyatlar inspektori formati avtomatik ravishda uzgaradai.
3.11 rasmda butun hujjat (filьm) uchun hususiyatlar inspektori formati kursatilgan
Bu holda hususiyatlar inspektori paneli kuyidagi elementlardan tashkil topgan buladi:
· Доцумент (Hujjat) matn maydoii, bu maydonda tahrirlanayotgan fayl nomi aks ettiriladi;
3.10.Rasm Превиеы (yukorida) va Превиеы Ин Цонтеxт (pastda) buyruklarini kullanilgandagi natija
3.11.Rasm Hujjatni hususiyatlar inspektori formati
· Сизе (Razmer) knopkasi, bu knopka ish stolini(ya'ni, Флаш-filьmni kurishuchun «ekran» razmeri) joriy razmerini kursatadi. Bu knopka bosilganda kushimcha Доцумент Пропертиес (Hujjat hossalari) dialog oynasi ochiladi, uning yordamida ish stoli razmeriin uzgartirish va boshka kushimcha parametrarni urnatish mumkin (3.12 rasm);
· Публиш (Publikaciya) knopkasi, bu knopka bosilganda filьmni avval urnatilgan parametrlari bilan birga publikaciyasi (namoyishi) amalga oshiriladi. Filьmni publikaciyasi Флаш-filьmini ФЛА-formatidan СЫФ-formatiga konvertaciya kilishdan iboratdir, bundan tashkari avtomatik ravishda filьmdan iborat Ыеб-sahifa (ХТМЛ-fayl) yaratiladi. Knopkada publikaciyani asosiy parametrlaridan biri- Флаш-pleer versiyasi aks ettiriladi;
· Бацкгроунд (Fon) knopkasi, bu knopka bosilganda filьm foni (ya'ni, ish stoli rangi)ni tanash uchun rang palitrasi oynasi ochiladi;
· Фраме Рате (Kadrlar tezligi) matn maydoni. Bu maydon yordamida animaciyani kadrlari almashish chastotasini urnatilishi mumkin(chastota sekund/kadr- фраме пер сецонд, фпс bilan ulchanadi);;
· surok belgisi (?) tasviri tushirilgan knopka, ХТМЛ-hujjat formatidagi kontekst ma'lumotnomani (spravka) chakirish uun hizmat kiladi;
· yulduzcha tasviri tushirilgan knopka, bu knopka bosilganda Аццессибилитй (Dostupnostь) paneli ochiladi, bu panelь filьmning barcha elementlariga kushimcha parametrlar
(jismoniy imkoniyatlari chegaralangan insonlar uchun kulayliklar yaratishni)ni urnatish uchun hizmat kiladi. Masalan, zvuk urniga ekranda paydo buluvchi tegishli yozuvlar va boshk.
Izoh
Shuni ham aytib utish lozimki, hususiyatlar inspektori ham boshka panellar ham kontekst-boglangandir (zavisimыy) . Ya'ni ular yordamida boshka ob'ekt hakida ma'lumot olish uchun ularni yangitdan ochish shart emas- muharrir oynasida sizga kerakli ob'ektni tanlasangiz bas.
3.12.Rasm Доцумент Пропертиес dialog oynasi
Флаш МX oynasinig boshka elementlari, shuningdek menyuning turli bulimalirga kiruchi buyruklar bilan siz filьm yaratishning etaplarini urganish mobaynida tanishasiz.
FOYDALANUVCHI ISHINI TASHKIL ETISH VOSITALARI
Флаш МX tarkibiga kiruvchi foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari ushbu dastur bilan ishlashni urganish vaktini kamaytirish uchun, shuningdek ishlash kulayligiin va ish unumdorliigin oshirishga muljallangandir.
Birinchi maksadga etishish uchun rivojlangan yordam sistemasi, bu sistema bir necha shaklda tashkil etilgan:
· ХТМЛ formatidagi interaktiv ma'lumot sistemasi;
· ХТМЛ-sahifalar kurinishidagi interaktiv kitob;
· 10 kismli Флаш-filьm kurinishidagi interaktiv darslar;
· Ыеб orkali operativ tehnik ta'minot;
· Флаш-filьmlar misollari tuplami, bu misollar nafakat Флашning imkoniyatlarini kursatadi balki yangi filьmlar yaratish uchun prototip bulib ham hisoblanadi
Foydalanuvchining ish unumdorligi ish muhitining kanchalik kulay tashkil etilganligiga boglikdir. Флаш yaratuvchilarning barcha yaratgan kulayliklariga karamay, bari-bir hamma foydalanuvchilar talablarini kondirish kiyindir. Bunda foydalanuvchi tayyorgarlik darajasi, konkret filьmning uziga hos tomonlari va boshk. uz ta'sirini kursatadi. Shuning uchun Флаш yaratuvchilarn foydalanuvchilar muharrirning uzi uchun kulay bulgan kurinishini urnatish imkonini yaratishgan.
Foydalanuvchi interfeysini sozlash
Foydalanuvchi ish muhitini sozlashni ayrim aspektlar avvalgi bulimda aytib utilgan, boshkalari hali aytib utilmadi. Juda kup ishlatiluvchi parametrlarga kuyidagilar kiradi:
· ekranda joylashgan instrumentlar panellari tarkibi va formatini uzgartirish;
· ish stolidagi tasvirlarni namoyish etish masshtablarini uzgartirish;
· ish stolidagi tasvirlarni namoyish etish masshtablarini uzgartirish;
· klavishalar belgilash;.
Instrumentlar paneli tarkibini uzgartirish.
Birinchi bobda aytib utilganidek, ish muhiti konfiguraciyasini avtomatik tanlash imkoniyati - bu Флаш МX ning yangiliklaridan biridir. Kup hollarda bu imkoniyat juda ham foydalidir. Uch hil konfiguraciya nazarda tutilgan: dizayner(Десигнер) uchun, yaratuvchi(Девелопер-razrabotchik) uchun va universal konfiguraciya(Генерал). Agar siz har bir konfirguraciya uchun kiska harakteristikasini olmokchi bulsaniz Хелп menyusidan Ыелцоме (Hush kelibsiz) buyrugini tanlang. Bunda Флаш yordamida yaratilgan dialog oyna
ekranda paydo buladi. U uchta punktdan tashkil topgan menyudan iborat, bu punktlar tegishli konfiguraciyani sozlashga muljallangan. Menyu punktiga sichkoncha kursorini olib borilsa oyna kurinishi uzgaradi (3.18 rasm). Menyu punktini tanlanganda siz kengrok ma'lumotga ega bulasiz.
konfiguraciyani sozlash rejimiga utish uchun kuyidagilarni mbajarish kerak:
1. Asosiy oynani Ыиндоы menyusida Панел Сетс (Panellar tuplami) buyrugini tanlang.
2. Ochilgan menyuda kerakli variantni tanlang, universal konfiguraciyaga Дефаулт Лаёут punkti tegishlidir; Десигнер va Девелопер variantlari uchun uchtadan modifikaciya nazarda tutilgan.
Kerakli konfiguraciya tanlangandan sung, ortikcha panellarni berkitish yoki etishmaydiganlarini yokish orkali korrektirlasa buladi. Barcha panellar ruyhati asosiy oynani Ыиндоы menyusida joylashtirilgan.
Panellarni uz hohishingiz buyicha joylashtirganingizdan sung, siz tanlangan konfiguraciyani keyingi ishseanslarida foydalanish uchun saklab kuyishingiz mumkin.
Konfiguraciyani saklash uchun kuyidagilarni bajarish kerak:
:
1. Ыиндоы menyusida Саве Панел Лаёут (Panel konfiguraciyasini saklash) buyrugini tanlang
3.18.Rasm Kerakli konfiguraciyani tanlash uchun ma'lumot oynasi
2. Ochilgan dialog oynasida saklanayotgan konfiguraciya nomini kiriting va OK knopkasini bosing (3.19 rasm);
Foydalanuvchi panellar konfiguraciyasi hakidagi ma'lumot Флаш МX\Фирст Руу\Панел Сетс papkasida siz bergan nom ostida saklanadi. Shuning uchun konfiguraciya nomi siz ishlayotgan sistemaning talablariga tugri kelishi kerak. Ohirgi bulib saklangan konfiguraciya Флаш МX ning keyingi ishga tushganida avtomatik ravishda yuklanadi
3.19.Rasm Panellarni foydalanuvchi konfiguraciyasinim saklash
Barcha yaratilgan konfiguraciyalar Панел Сетс menyusiga kiritiladi. Shuning uchun, agar siz bir nechta konfiguraciya variantlarini yaratgan va saklagan bulsangiz, ularning birortasini tanlash uchun Панел Сетс menyusiga kirish lozim (3.20 rasm).
3.20.Rasm Foydalanuvchi konfiguraciyasini tanlash
Klavishalar belgilash
Grafik foydalanuvchi interfeyslari keng tarkalishi bilan dasturlardagi amalga oshiriladigan funkciyalarni kupi «sichkoncha»li bajarilishga utib borilmokda. Lekin amaliyot shuni kursatmokdaki, ba'zi bir kup ishlatiladigan buyruklarni bajarish uchun «issik klavisha («goryachie klavishi» (Шортцут кейс yoki Хоткейс))»larni ishlatish kulayrokdir. Флаш МX da foydalanuvchiga shahsiy Хоткейс lar kombinaciyalarini belgilash imkoniyati yaratilgan. Bunday belgilash mahsus dialog oyna orkali amalga oshiriladi, bu oyna Эдит menyusi tarkibiga kiritilgan Кейбоард Шортцутс... buyrugi orkali chakiriladi. Bu oyna interfeysni kuyidagi elementlaridan tashkil topgan (3.21 rasm).
3.21.Rasm Шортцутс lar belgilash oynasi
Цуррент Сет (joriy tuplam) ruyhati oldindan belgilangan Шортцутс lar kombinaciyasidan birini tanlash imkoninin beradi, bu kombinaciyalar kuyidagi grafik muharrirlarda ishlovchilar uchun tanishdir::
· Мацромедиа Фиреыоркс 4;
· Мацромедиа ФрееХанд 10;
· Адобе Иллустратор 10;
· Адобе Пхотошоп 6.
Bundan tashkari Мацромедиа Стандард va Флаш 5 raskladkasi variantlari nazarda tutilgan
Цоммандс (Buyruklar) ruyhati belgilash kaysi bir buyruklar tuplami uchun bajariladi, bunday tuplamlar turtta:
· Драыинг Мену Цоммандс (Chizish menyusi buyruklari);
· Драыинг Тоолс (Chizish instrumentlari);
· Тест Мовие Мену Цоммандс (Filьmni tekshirish menyusi buyruklari);
· Ацтионс Панел Цоммандс (АцтионСцрипт muharriri buyruklari)..
Tanlangan variantdan kuyida joylashgan ruyhatda namoyon buladigan buyruklar tuplami boglikdir. Agar Драыинг Мену Цоммандс varianti tanlangan bulsa, u holda ruyhatda Флаш asosiy oynasi menyusini barcha buyruklari (Филе, Эдит va boshk.) keltirilgan. Biror- bor menyuga utish uchun, menyuning chap kismida joylashgan «h» belgisini tanlash kerak
Buyruklar ruyhati tanlangan kategoriyaning buyruklar tuplami va joriy «issik» klavishalardan iborat.
Десцриптион (opisanie) matn maydoni ruyhatda tanlangan buyruk uchun izohni ekranga chikarish uchun ishlatiladi
«+» va «-» simvollar bilan belgilangan Шортцутс knopkalari ruyhatdan tanlangan buyruk uchun «kaynok» tugmachalar kombinaciyasini urnatish yoki uchirish uchun muljallangan. Urnatilayotgan tugmachalar kombinaciyasi klaviaturadan kiritilishi va Пресс Кей (Klavishani bosing) matn maydonida chikarilishi kerak. Uzgartirishlar kuchga kirishi uchun ungrokda joylashgan Чанге (Uzgartirish) knopkasini bosish kerak..
Bu erda muhim bir gapni aytib utish kerak. Кейбоард Шортцутс oynasida Шортцутс knopkalari, Пресс Кей maydoni va Чанге knopkasiga tegib bulmaydi. «Issik» klavishalarni joriy taksimlanishiga uzgartirishlar kiritish uchun ta'rif fayli(fayl opisaniya)ning nushasini yaratish kerak. Bu faylni nushani olish Кейбоард Шортцутс oynasining ung yukori burchagida joylashgan Дуплицате Сет (Tuplamni nushasini olish) tugmachasi yordamidaamalga oshiriladi (3.22 rasm). Bu tugmachani bosib siz kushimcha dialog oynasini kurasiz, bu oynaga ta'rif fayli nushasi nomini kiritish kerak Bunday fayl yaratilgandan sung Кейбоард Шортцутс oynasi endi unga tegishli buladi va bu oyna yukorida aytib utilgan «issik» klavishalar belgilash elementlari va Дуплицате Сет tugmachasi yonida joylashgan ikkita kushimcha tugmachadan iborat.
3.22.Rasm Yangi Шортцутсlar koibinaciyalarini belgilash
Shunday kilib, yangi «issik» klavishalar urnatish uchun kuyidagi amallarni bajarish kerak::
1. Цуррент Сет ruyhatidan oldindan urnatilgan «issik» klavishalar tuplamidan biror- birini tanlash.
2. Дуплицате Сет tugmachasi yordamida uni yangi faylga kuchirish.
3. Buyruklar ruyhatidan siz yangi «issik» klavishalar belgilamokchi bulgan buyrukni tanlang.
4. «+» simvoli bor tugmachani bosing, bunda pastrokda joylashgan maydonda <емптй> (bush) katori paydo buladi.
5. Klaviaturadan buyrukga belgilanadigan tugmachalar kombinaciyasini bosish.
Agar kiritilgan kombinaciya mavjudlari bilan konflikt kilmasa, u holda Пресс Кей maydonidagi <емптй> katori kiritilgan kombinaciya bilan almashtiriladi, bu holda uzgartirishlar kuchga kirishi uchun Чанге tugmachasini bosish kerak, agar siz kiritgan kombinaciya mavjud bulsa u holda Пресс Кей maydonidan pastrokda ogohlantiruvchi ma'lumot chikadi, bu vaziyatda siz boshka kombinaciyani urnatishingiz mumkin.
Флаш МX ish parametrlarini sozlash
Ish muhiti parametrlari bilan bir katorda foydalanuvchi muharrirni boshka ish parametrlarini ham urnatishi mumkin. Bunday ish mahsus dialog oynasi yordamida amalga oshiriladi, bu oyna asosiy oynani Эдит menyusi tarkibiga kiruvchi Преференцес (Parametrlarni urnatish) buyrugi tanlanganda paydo buladi.
Преференцес oynasi beshta bulimdan iborat: Генерал (Umumiy parametrlar), Эдитинг (Tahrirlash parametrlari), Цлипбоард (Almashinish buferi parametrlari), Ыарнингс (Ogohlantirish) va АцтионСцрипт Эдитор (АцтионСцрипт muharriri parametralari)..
Флаш МX bilan ishlashni birinchi boskichlarida Генерал va Цлипбоард lar hakida tasurotga ega bulsangiz etadi. Boshkalari keyingi boblarda kurib utiladi.
Генерал bulimi kuyidagi elementlardan iborat (3.23 rasm):
· Ундо Левелс matn maydoni; bu maydonda tahrirlash operaciyalari soni urnatiladi, bu operaciyalarini natijasini Ундо buyrugi yordamida bekor kilsa buladi; son butun bulishi va kiymati 0 dan 200 gacha bulgan oralikda yotishi kerak;
· Принтинг Оптионс bayrokchasi: Дисабле ПостСцрипт (Pechatь parametrlari: ПостСцриптni ta'kiklash); bu bayrokchani agar sizning printer ПостСцрипт formatidagi fayllarni pechatlashni kullamasa urnatish maksadga muvofik;
· Селецтион Оптионс bayrokchasi: Шифт Селецт (Tanlash parametrlari: Шифт yordamida tanlash);
Agar bu bayrokcha urnatilgan bulsa bir nechta ob'ektlarni tanlash Ыиндоыс dagi kabi standart usulda amalga oshiriladi.
.
3.23.Rasm Преференцес oynasining Генерал bulimi
· Шоы Тоолтипс (Yordamchi ma'lumotni kursatish) bayrokchasi; agar u urnatilgan bulsa sichkonchani interfeys elementidan biror-birini ustiga olib borilsa, yordamchi ma'lumotni kurish mumkin;
· Тимелине Оптионс: Дисабле Тимелине Доцкинг (Тимелине ni ulashni ta'kiklash) bayrokchasi;
Agar bayrokcha urnatilgan bulsa u holda vakt diagrammasi «kuchib» yuruvchi kurinishda buladi;
· Flajok Спан Басед Селецтион (Vыbor ob'edinennыh kadrov) obespechivaet vozmojnostь vыbora kadrov na vremennoy diagramme «v stile Флаш 5»; eto oznachaet, chto v takom rejime щelchok na lyubom kadre posledovatelьnosti privodit k vыboru (vыdeleniyu) vsey posledovatelьnosti kadrov mejdu dvumya klyuchevыmi kadrami; Флаш МX pо umolchaniyu ispolьzuet drugoy rejim - фраме-басед селецтион, pri kotorom obespechivaetsya individualьnыy vыbor kadra;
· Намед Анчор он Сцене (Sahnani nomli belgisi) bayrokchasi; agar u kuyilgan bulsa, bu holda Флаш avtomatik tarzda har bir sahnani birinchi kalit kadriga nomli belgi belgilaydi;
· Хигхлихт Цолор (Tanlash rangi) bir juft pereklyuchatellar joriy kavatni tashki konturini vizual belgilash uchun rang shemasining ikkita variantdan birini tanlash imkoniyati mavjud:
о Усе Тхис Цолор (Ushbu rangdan foydalanish),pereklyuchatellni ung tomonida joylashgan knopka yordamida ochiladigan palitra oynasidan bu rangni tanlanadi;
о Усе Лаер Цолор (Kavat rangidan foydalanish) - kavatni tashki konturining rangi kavat
rangi bilan bir hil buladi;
· Фонт Маппинг Дефаулт (Shrift shemasi) ruyhati kompьyuterda urnatilgan shriftlardan birini tanlash imkoniyati, bu shrift filьmdagi shriftni urniga ishlatiladi.
Цлипбоард yorligi almashinish buferiga joylashtiriladigan ob'ektlardan nusha olinish parametrlarini urnatadi. Foydalanuvchi uch hil tapdagi obьektlar uchun kerakli parametrlarni urnatishi mumkin(3.24 rasm):
· Флаш-filьmga import kilinayotgan rastrli tasvirlar (Битмапс), ular uchun kuyidagi parametrlar urnatilishi mumkin:
о rang chukurligi- glubina cveta (Цолор Дептх);
о razreshenie (Ресолутион);
о maksimal razmer (Сизе лимит);
о tekkislash(sglajivanie) zarurligi (Смоотх);
· ЫМФ (Ыиндоыс Метафиле) vektor formatidan import kilinayotgan gradientli rang utishlardan iborat zalivkalar (Градиент), ular uchun tegishli tasvir sifatini (Куалитй)ni urnatish mumkin; tasvir sifati kanchalik yukori bulsa import operaciyasi shunchalik kup vaktni oladi va aksincha Флаш МX ni «ichida» ishlanayotganda gradientli zalivkalardan nusha olinayotganda ushbu parametr ta'sir etmaydi.
· Флаш-filьm ga import kilinayotgan ФрееХанд formatidagi matn kismlarini; agar Маинтаин Теxт ас Блоцк(matnni blok kurinishida saklash) bayrokchasi urnatilgan bulsa, u holda import kilinayotgan faylni tahrirlash imkoni mavjud buladi.
3.24.Rasm Флаш parametrlarini urnatish oynasining Цлипбоард bulimi
Endi ish stoli va ish oblastini uzgartirish buyruklarini kurib utamiz. Bu buyruklarni kupchiligini Флаш tuzuvchilari Виеы (Kurinish) menyusiga kiritilgan:
Зоом Ин (Kattalashtirish), Зоом Оут (Kichiklashtirish), Магнифицатион (Tasvir razmerini katallashtirish) buyruklari ish stolidagi (shu bilan birga ish oblastini ham) tasvirlar razmerini uzagartirish uchun ishlatiladi;
Ыорк Ареа (Ish oblasti); agar ushbu buyruk tanlangan bulsa ish oblasti atrofidagi hudud ham interaktiv buladi va ish stoli kismi sifatida ishlatilishi mumkin; hususan bu erda chizish, u erga kalit animaciya kadrlarini yaratishda simvollarni kuchirib utish mumkin va boshk.; ish oblastida ob'ektlarni joylashtirish misoli 3.25 rasmda kursatilgan; bu rejim boshlangich va yakunlovchi kalit kadrlar ish stoli tashkarida joylashtish kerak bulsa ishlatiladi; bundan tashkari bu rejimni urnatish Ханд instrumentini ishlatishda ham kerak buladi;
Рулерс (Lineyka), Грид (Tur-setka), Гуиде (Yunaltiruvchi)- ish stoli va ish oblastini belgilash vositalari tegishlilarini yokish yoki uchirish uchun ishlatiladi; 3.26 rasmda lineyka va turni yokib kuyilganda ish stoli kurinishi keltirilgan.
3.25.Rasm Interaktiv ish oblastini ishlatishda ob'ektlarni joylashtirishda ruhsat etilgan hudud.
Yordam berish va urgatish vositalari
Bu toifadagi vositalarni barchasi asosiy oynaning Хелп menyusidagi tegishli buyruklar orkali ishlatiladi. Ularga kuyidagilar kiradi:
3.26 Rasm Lineykalar ishlatilganda va tur(setka)yokib kuyilgandagi ish stolining kurinishi
· Лессонс (Darslar)- interaktiv darslarni ishlatish imkoniyatini yaratuvchi Флаш-dasturni chakirish, bu darslar asosiy operaciyalarni ishlatish tehnikasi hakida ma'lumot beradi;
· Туториал (Darslik)- ХТМЛ formatidagi kullanmani chakirish, yakunlangan Флаш-filьmni yaratish procedurasini tasvirlaydi;
· Усинг Флаш (Флашni ishlatish) - ХТМЛ formatidagi kup sahifali spravochnikni chakirish, bu spravochnikda Флаш МX bilan ishlash hakida tulik ma'lumot keltirilgan;
· АцтионСцрипт Дицтионарй (АцтионСцрипт dan slovarь)- АцтионСцрипт tili funkciyalari va sintaksisi hakidagi ma'lumotdan iborat ХТМЛ formatidagi spravochnikni chakirish;
· Самплес (Misollar)- Флаш МX imkoniyatlarini namoyon etuvchi, kiyinligi turli darajada bulgan misollardan iborat katalogni ochadi; barcha misollar ikki format (ФЛА va СЫФ)da keltirilgan, birinchilarini Флаш МX yordamida, ikkinchilarini esa avtonom Флаш-pleer yordamida kurish mumkin;
· Флаш Суппорт Центер (Флаш foydalanuvchilarni kullab- kuvvatlash markazi)- Флашga bagishlangan Ыеб-saytga utish..
3.27 rasmda interaktiv darslarga utish imkonini beruvchi Флаш-dastur formati keltirilgan.
3.27.Rasm Interaktiv darslarga utish imkonini beruvchi Флаш-dastur formati keltirilgan
Ular yordamida kuyidagi mavzular buyicha ma'lumotlar va kunikmalarni olishingiz mumkin::
· Геттинг Стартед ыитх Флаш- tehnologiya hakida umumiy ma'lumotlar va Флаш ning asosiy imkoniyatlari; ;
· Иллустратинг ин Флаш- grafik tasvirlarni yaratish;;
· Аддинг анд Эдитинг Теxт- matnni yaratish va tahrirlash;
· Цреатинг анд Эдитинг Сймболс- simvollarni yaratish va tahrirlash;
· Ундерстандинг Лаерс- kavatlar tehnologiyasini ishlatish;
· Цреатинг Тыеенед Аниматион- avtomatik (тыеенед) animaciyani yaratish tehnologiyasiga kirish;
· Цреатинг Буттонс- interaktiv knopkalarni yaratish
· Yukorida sanab utilganlardan tashkari, darslar tarkibiga yana uchta mavzu kiradi- Фор Дирецтор Усерс, Фор ФрееХанд & Иллустратор Усерс va Фор Фиреыоркс & Пхотошоп Усерс, bu mavzular tegishli dasturlar bilan tanish bulgan foydalanuvchilar uchun ma'lumotlar.
Shuni aytib utish kerakki, Флаш МX yaratuvchilari bu dasturni urganishni interaktiv darslarni urganishdan boshlashni tavsiya etishadi. Lekin, amaliyot shuni kursatadiki, muharrir imkoniyati hakidagi tulik va keng ma'lumotlar hamda u bilan ishlash uziga hos tomonlari elektron darslikda keltirilgan
Do'stlaringiz bilan baham: |