O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

№ 9   Q oyatosh   ed ik ti
X u d o larg a  y o q im li  P o d sh o   P riyadasi,  s h u n d a y   aytdi:-  “O d a m la r  
turli  xil  b a y ra m ia r  uyushtiradilar:  kulfatda,  o ‘g ‘lini  uylantirishda, 
qizni  tu rm u s h g a   berishda,  chaqaloq  t u g ‘ilganda,  say o h atg a  chiqqanda. 
O d a m la r s h u n g a  o ‘x sh ash ,  va  boshqa  h ar xil  b a y ra m ia r  uyushtiradilar.
Juda  k o ‘p  a r z im a y d ig a n   m a ’n o siz  b ay ram larn i  ayollar  u y u s h ­
tiradilar. M a y li  b a y ra m ia r b o ‘lsin,  lekin  ular o ‘z m a z m u n g a   ega  bo 'lsin . 
F aq at katta  f o y d a   keltiradi,  axloqiy  b a y ra m la rd an   olijanob  am al  y o 'q .
Q u llar  v a   x iz m a tk o rla rg a   y ax sh i  m u n o sa b a t,  o ‘qituvchilarga 
hurm at,  tirik  m a v ju d o tla rg a   zarar  y e tk a z m a s lik ,  shram an  v a   brax- 
m anlarga  saxiylik:  bu  v a   b o sh q a   a x lo q iy   b a y ra n in in g   (m azm u n i  xuddi 
shundan  iborat  boMadi).  O ta,  o 'g ' i l ,   aka,  x o 'ja y in ,  d o ‘st,  qarindosh  va 
hatto  q o ‘shni  to m o n id a n   quyidagi  .tarzda  aytilishi  lozim:  bu  yaxshi, 
bu  qilinishi  lozim:  (b u   bay ram ),  m a q s a d g a   olib  boradi.  (M a q sa d g a ) 
erishish  uchun  m e n   b u n g a   rioya  q ila m a n ” .  A x lo q iy   saxiylik  va  axloqiy 
y ax sh ilik d an   olijan o b   am al  y o ‘q.  D o ‘st,  ezgulik  tilovchi,  q arindosh 
y oki  o 'rto q   s h u n d a y   tushuntirishi  lozim .  “ H a r bir holatd a  bu  bajarilishi 
lozim,  bu  yax sh i,  b u n in g  y o rd a m id a   s a m o g a  y e tish   m u m k in ” .
B u n in g   y o rd a m i  bilan  sam oga  y etish d a n   k o ‘ra,  y a n a   nim a  yaxshi 
ish  qilish  m u m k in ?   B u  axloqiy  b a y ra m ia r  vaqt  bilan  b o g 'la n m a g a n . 
Va  ag ar  bu  m a q s a d   bu  d u n y o d a   erishilm asa, .boshqa  d u n y o d a   ch ek siz 
sav o b lar t u g ‘ iladi.
A g ar  bu  m a q sa d g a   erishsalar,  shunda  ikkala  (maqsadlar)  savobga 
erishib  boMadi:  B u  d u n y o d a  -  maqsadlar,  u  dunyoda  nihoyasiz ezgulik.
140

---