O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

keyingi n o tiq la rg a g 'o ya t kuchli ta sir о 'tkazgan chinakam ulug' yozu v- 
chi hamdir.
(4)  B u   y e r   m ay d o n i  P isan d rg a  tegishli  edi.  P isandrni  mulki  m u s o ­
dara  qilinganda,  bu  m a y d o n n i  xalqdan  M egaralik  A p o ilo d o r  s o v g ‘aga 
oldi.  U  h a m m a   v a q t  unga  ishlov  berdi;  “ 0 ‘ttizlar’'n il  hukm ronligi 
b o shqaruvidan  sal  oldinroq  undan  buni  Antikl  sotib  oldi  va  ijaraga 
berdi;  m en  esa A n tik ld a n   bu yerni  tinchlik  vaqtida  sotib  oldim.
(5)  S h u n in g  uch u n ,  K engash  a'zolari,  m en  bu  m aydonni  o lg a n im d a  
unda shikast y e tm a g a n  birorta ham  butun zay tu n  daraxti b o ‘lm aganligini 
isbotlashni  o ‘z  v azifam   deb  hiso b lay m an .  Avvalgi  vaqtga  kelganda 
esa,  meni  o ‘y la s h im c h a ,  meni  ja z o la s h   adolatsizlik  b o ‘lar  edi,  ag ard a 
avvalgi  v aq td a   u  y e rd a   ular  butun  bir  m in g ta  b o ‘lsa  edi;  agar  ular m eni 
a y b im siz  q o ‘parib  tash lan g an   b o 'ls a ,  m eni  boshqalarni  jin o y a ti  uchun 
ja v o b g a r  sifatida  s u d g a   tortm asliklari  lozim.
(6)  Siz  b a rc h a n g iz   bilasiz,  bizga  turli  xil  kulfatlar  keltirgan  urush- 
ning  sababi,  m am la k a tn i  chekka  qism larini  spartaliklar  g ‘arot  qilgani, 
yaq in   jo y la rin i  esa  o ‘zim izn ik ilar  talaganlari  edi.  0 ‘shanda,  d a v latg a 
yetkazilgan  z a ra r  uchun  endi  m e n g a   j a z o n i  o ‘tash  a d o la td a n m i?  
S h u n in g d ek   urush  v a q tid a   m u so d a ra   qilingan  bu  m a ydon,  uch  yildan 
k o ‘proq  v aq t  sotilm ay  qoldi,  (7)  q ach o n k i  biz  o ' z   xususiy  m u lk im iz n i 
him oya  qilish  k u ch ig a  ega  b o ‘lganim izda,  u n d a   m u q a d d a s  zaytunlarni 
chopilgani  hech  n im a   emas.  Lekin,  siz  K en g ash   a'zolariga  m a'lu m k i, 
ayniqsa  sizlarni  oralarin g izd an   s h u n d a y   m a y d o n la r  ustidan  n azo ratg a 
ega  b o i g a n l a r   o ‘sha  v aq td a   k o ‘pg in a  jo y l a r d a   xususiy  va  m u q a d d a s, 
butun  bir  z a y tu n z o rla r  bo r  edi;  endi  u la rn in g   k o ‘p  qismi  c h o p ib  
tashlangan  va  y e r   b o ‘m - b o ‘sh  turibdi.  A g a r   tinchlik  va  urush  vaqtida 
ham   bu  y erlarni  egasi  o ‘sha  odam larn i  o ‘zi  b o ‘lsa,  chopishni  b o s h q a  
kishilar  a m a lg a   oshirgani  tufayli  siz  ja z o la sh n i  noqon u n iy   deb 
hisoblaysiz.  (8)  L e k in   ag ar  siz  h a m m a   vaqt  y e rg a   egalik  qilgan  y e r  
egalarini  a y b d o r  deb  tan  olm asangiz,  tinch  z a m o n d a   yerni  sotib  olg an  
ye r egalarini j a z o la m a s lig in g iz   lozim.
(9)  Ilgari,  n im a  b o ‘lgani  haqida,  K en g a sh   a'zolari  m en  k o ‘p  gapi-
214

---

rishim   m u m k in .  o 'y la y m a n k i  m en  yetarlich a  aytdim .  Q a c h o n   m en 
bu  m a y d o n n i  o ‘zim ni  m ulkim   q ilg an im d a,  sotib  o lg a n im d a n   besh 
kun  o ‘tm asi  P ifo d o r  arxontligi  yilida  K allistratg a  ijaraga  berdim . 
Kailistrat  unga  ikki yil  ishlov  berdi,  lekin  unda  bitta ham ,  na xususiy,  na 
m u q a d d a s,  na  butun,  na  shikastlangan  zay tu n   y o ‘q  edi.  U ch in c h i  yild a 
unga  shu  y e rd a   turgan  D em etriy   ishladi,  t o ‘rtinchi  yil  uni A n tis fe n n in g  
ozod q o ‘yilgan  quli A lkiyga  ijaraga  berdim , qaysiki  u  hozir h a y o t em as; 
keyin  s h u n d a y   a h v o ld a  Protey  uch  yil  d a v o m id a   ijaraga  ushladi.