O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

1.  Leonid -Sparta podshosi.
2.  Turibdi -u yerda hozir ham  Leonid sharafiga tosh sher turibdi.
Хрестоматия no истории  древнего мира.  М.,  1991  160-161  стр
Afina  dengiz  ittifoqining davlatga  aylanishi 
Fukidid. Tarix,  I
96. 
Shunday  qilib,  ittifoqchilarning  tak lif  bilan  (ularning  Pavsa- 
niy g a1  nafrati  tufayli)  yoMboshchi  boMgan  afinaliklar  varvarlar  bilan 
urushda  qaysi  shaharlar  pul  berishlari,  qaysilari  kemalarni  ekipaji  bilan 
q o ‘yishini  aniqladilar2.  0 ‘shanda  afinaliklar  birinchi  bor  ellinotam iylar3 
lavozimini  t a ’sis  qildilar,  ular  “foros”4ni  qabul  qilar edilar.  Birinchi  foros
207

---

460 talant m iqdorida belgilangan edi. X azina saqlanadigan jo y  D elos edi, 
bu  ibodatxonada  ittifoqchilarning delegatlari  y ig ‘ilishi  boMar edi.
97.  Endi  m en  afinaliklar  harbiy  va  siyosiy  ishlarda  M id iy a   v a   bu 
urushlar5  o ra lig ‘idagi  davrda,  m ustaqil  ittifoqchilar6  va  v arv arlar  bilan 
o ‘zlaridan  ajralib  ketgan  o ‘z  ittifoqchilari  bilan  va  har  q an d a y   qulay 
holatda  afinaliklar  ishiga  aralashadigan  p e lo p o n n e slik la r  bilan  qanday 
urushganini  hikoya  q ila m a n ...
98.  B o s h d a   afinaliklar  M iltiad n in g   o ‘g ‘li  K im o n   boshchiligida 
Strim ondagi  E y o n 7ni  qam al  qilib  bosib  oldilar,  o ‘s h an d a  u  m idiyaliklar 
q o i i d a   edi,  aholisini  qul  qilib  sotib yubordilar.
(2)  K eyin  ular Sk iro s8ni  bosib oldilar,  aholisini  qul  qilib sotdilar va 
o ‘z  kolonistlarini joylashtirdilar.
(3)  K e y in   E v b ey d ag i  karistliklar4  b ila n 10  urush  boshlandi;  oxir- 
oqibatda  afinaliklar  karistlarni  m a ’lum  shartlarga  taslim   b o ‘lishga 
m a jb u r  qildilar.
(4)  S o ‘ng  q o ‘z g ‘olon  k o ‘targan  nak so slar  bilan  urush  chiqdi  va 
q am ald an  keyin ular taslim  boMishga m a jb u r b o ‘ldilar.  Bu m av ju d  ittifoq 
s h a rtn o m a s ig a  zid  ravishda  ittifoqchi  shaharni  m ustaq illig id an   m ah ru m  
qilishni  birinchi  voqeasi  edi.  K eyinchalik  bun d ay   holga  navbati  bilan 
boshqa  s h a h a rla r ham   d u c h o r boMdilar.
99.  Ittifoqchilarni  q o ‘z g ‘o lo n la r ig a u  b ahona  b o ‘lib  asosan  o ‘l- 
pon  t o ‘lash  va  k e m a la r  y e tk azib   berishda,  qarz  q o ld ig ‘i  va  b a ’zida 
harbiy  x iz m a td a n   b o ‘y in   tovlash  edi.  H aqiqatdan,  afinaliklar  m ajburiy 
choralarni  qoMlagan  holda,  qarzlarni  q a t ’iy  undirdilar.
(2)  Shu  sababli  afinaliklar  hokim iyati  tazyiqlarga  o ‘rg an m ag an  
va  ularni  b o sh d a n   kech irish g a  k o ‘n ik m ag an   o d a m la rg a   o g ‘ irlik  qildi. 
U m u m a n   afinaliklar  hukm ro n lig i  en d ilik d a  ilgarigidek  p o p u ly a r  em as 
edi.  B irgalikdagi  y u rish la rd a   afinaliklar  ittifoqchilarga  o ‘zlariga  ten g  
sifatida m u o m a la q ilm a d ila r , ag a rd a  ulardan kim d ir q o ‘z g ‘olon k o ‘tarsa, 
q o ‘z g ‘olonchilarni q iyinchiliksiz y a n a  b o ‘ysundirdilar.  (3)  S h uningdek, 
b u n g a  ittifoqchilarni  o ‘zlari  a v b d o r  edilar.  H aqiqatdan,  ularni  harbiy 
x iz m a t  o ldida  (faqat  uy d an   u z o q d a   tu rm aslik   u chun)  q o ‘rqoqlik 
qilishlari,  ularni  k o ‘pchiligini  o ‘zlariga  soliq  o g ‘irligini  y u k la s h g a  
v a   k e m a la r  y e tk a z ish g a ,  tegishli  pul  mablagMarini  y etk azish n i  afzal 
k o ‘rdi!ar.  S h u n d a y  tarzd a  afinaliklar ittifoqchilar mablagMari  hisobidan
208

---

o ‘z  flotlarini  k o ‘paytirish  im k o n iy atig a  e g a   boMdilar,  ittifoqchilar  esa 
har  safar  q o ‘z g ‘olon  boshlab  uru sh g a  ta y y o rla n m a g a n   va  him oyasiz 
boMdilar.