O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

Хрестоматия no истории древнего мира. М., 1991. 246-247 стр.
M a h k u m s h a h z o d a t o ‘g ‘r i s i d a e r t a k
P apirusdagi ertak m atni er.avv. X IIa s r g a tegishli deb belgilanadi.
4.1. Bir podsho haqida hikoya qiladilar, uning o ‘g ‘li y o ‘q edi va u 
o 'z y e r i xudolaridan o ‘g ‘il s o ‘radi.
4.2. Va xudolar am r qildilarki, unga o ‘g ‘il tu g ‘ilsin deb...
4.3. Belgilangan muddatlarda uning xotini o ‘g ‘il tug‘di. Va m a ’buda 
Xatxor I osmon m a'b udasi chaqaloqning taqdirini aytishga keldi. Va 
ular basliorat qildilar.
4.4. “U timsoh, yoki ilon yoki itdan o ‘ladi. Chaqaloq oldiga q o ‘yil- 
ganlar- eshitib janobi oliylariga yetkazdilar. Ha u yashasin, zarar 
yetmasin va so g ‘ bo ‘lsin :
44

---

4.5. Shunda “Janobi oliylari - ha u yashasin, sog' bo'lsin - qay- 
g'urdi va yuragi g'am gin bo'ldi va shunda janob oliylari: - Ha u 
yashasin zarar yetmasin! Sahroda tosh uy qurishni va odamlar bilan 
podsho saroyidan turli ajoyib narsalar bilan t o ‘Idirishdi. Ha u yashasin, 
zarar yetmasin, so g ‘ bo'lsin. O 'sh a uyda uning o ‘g ‘li yashashi uchun 
va tashqariga chiqmasligi uchun... buyruq berdilar.
4.7. Chaqaloq katta bo'ldi va bir kuni uy tomiga chiqdi va y o'lda 
odamni va uning orqasida itni ko'rdi.
4.8. Shunda shahzoda yonida turgan xizmatkoridan so'radi: 
“yo'ldagi odamning orqasidan nima harakat qilmoqda?”
4.9. Xizmatkor aytdi: “Bu it” . Shahzoda aytdi: 
Menga ham 
shunaqasini olib kelsinlar".
4.10. Shunda xizmatkor janobi oliylariga xabar berishga ketdi. 
Shunda janobi oliylari: “ Ha u yashasin; zarar yetmasin sog' bo'lsin, 
aytdilar: xafa bo'lm asligi uchun unga kichkina itvachcha yetkazilsin” 
va unga kuchuk keltirdilar.
4.11. Va kunlaro'tdi, Shahzoda butun jismi bilan ulg'aydi va otasiga 
aytdi: “Hech qayerga chiqmasdan qamoqda o'tirishning nima foydasi bor?
4.12. Baribir mening taqdirim bitilgan-ku!
4.13. Menga yuragim amr bo'y icha ish qilishga ruxsat bersinlar. 
Hozircha xudo o 'z irodasiga ko'ra am r qilmagunicha...
5.1. Va shunda unga arava tayyorladilar va har xil qurol bilan 
ta’minladilar. Xizmatkor berdilar vasharqiy qirg'o qqao'tkazibqo'y dilar.
5.2. Va unga aytdilar: “O 'z yuraging amri bilan bor va uning iti 
ham u bilan edi. Va u yuragi amri bilan sahroga jo 'n a d i va sahrodagi 
eng yaxshi parrandalar bilan ovqatlandi.
5.3. Naxarin hokimining yerlariga yetdi. Va Naxarin hokimining 
qizidan boshqa bolasi y o'q edi.
5.4. Uning uchun uy qurdilar va derazalari yerdan yetmish lokt 
balandda edi.
5.5. Va Naxarin hokimi Suriyaning barcha hokimlari o'g 'illarini 
chaqirib ularga aytdi.
5.6. “Kim qizimning derazasigachasakray olsa, unga xotin bo'ladi.
5.7. Foydasiz urinishlarda k o 'p kunlar o'tdi. Va mana aravada 
yosh yigit o'tib ketaverdi.
45

---

5.8. Va “hokimlarning o'g'illari o ‘smirni o 'z uyiariga oldilar va 
uni yuvintirdilar.
5.9. Va otiga ozuqa berdilar. U uchun qo'llaridan kelgan hamma 
narsani qildilar, badaniga mov surtdilar, oyoqlarini bog'ladilar. xizmat- 
koriga non berdilar.
5.10. Va suhbatlashib unga aytdilar: “G o'z al yigit sen qayerdan 
kelding?”
5.11. U ularga aytdi: “ Men M isr yeridan askarning o ‘g ‘liman.
5.12. Onani vafot etdi, otam boshqa xotin oldi. U meni yomon 
ko'rdi, men esa undan qochdim.
5.13. Ular uni quchoqladilar va o'pdilar. Shundan keyin k o ‘p 
kunlar o 'tdi, u hokimlarning o'g 'illarig a aytdi:
5.14. “ Sizlar nima qilasizlar?” 
3 oy oldin. O 's h a vaqtdan 
beri biz sakraymiz.
6.1. Kim derazagacha sakrasa, Naxarin hokimi qizini beradi.
6.2. U ularga aytdi: “agar oyoqlarini og'rim aganida edi, sizlar 
bilan sakrar edim ” .
6.3. Va ular har kungidek sakrashga jo'nadilar. Yosh yigit esa 
uzoqdan qarab turdi.
6.4. Hokimning qizi vuzi unga o'girildi.
6.5. Va shundan keyin u ham boshqalar bilan birga sakrashga bordi.
Yosh yigit sakradi va derazagacha sakray oldi.
6.6. Hokimning qizi uni o'pdi va uni quchoqladi.
6.7. Va hokimga xabar berishga yubordilar.
6.8. Unga aytdilar: “Bir odam qizing derazasigacha sakradi. Hokim 
so'radi: “Qaysi hokimning o 'g 'l i bu...
6.9. Unga aytdilar: “Bu qandaydir askarning o 'g 'l i ” . U Misrdan 
o 'g a y onasidan qochgan.
6.10. Shunda Naxarin hokimining j u d a ja h li chiqdi.
6.11. U aytdi: “Nahot men o 'z qizimni Misrdan kelgan qochoqqa 
beraman? Ketaversin!” va yosh yigitga aytdilar: “Qayerdan kelgan 
bo'lsang, o 's h a yerga ketaver.”
6.12. Va shunda hokimning qizi yigitni quchoqladi, xudoning nomi 
bilan qasam ichdi: “X udo Ra Xoraxta abadiy. Bu yigitni mendan tortib 
olsalar, yem aym an, ichmayman, mana shu vaqtda o 'la m a n ” .
46

---

6.14. Shunda u aytgan hamma gap to ‘g'risida otasiga aytishga 
ketdilar va u odamlarni yosli yigitni joyiga oMdirishga yubordi.
6.15. Lekin qizi elchilarga aytdi: “ Ra abadiy, agar uni oMdirsalar, 
quyosh botishidan s o ‘ng men oMaman.
6.16. Undan keyin bir daqiqa ham tirik q o lm a y m a n ...'’
6.17. Shunda bu to 'g 'risid a otasiga aytdilar va u qizi bilan yosh 
yigitni olib kelishni buyurdi.
7 . 1. Shunda yosh yigit [...J o ‘sha vaqt hokimning qizi ham
7.2. Otasiga kirdi [...J va hokim uni quchoqlab o ‘pdi. Va unga 
aytdi: “O 'z in g t o ‘g ‘ringda gapir...
7.3. Sen menga o ‘gMl kabi... Yosh yigit hokimga aytdi: Men Misr 
yeridagi askarning o ‘g ‘li, mening onam o ‘ldi.
7.4. Otam boshqa xotin oldi, u meni yomon k o ‘rdi va men qochib 
ketdim. Hokim unga qizini xotinlikka berdi.
7.5. IJ unga dala va uy hamda mol, boshqa har xil boyliklar berdi. 
Va mana shundan keyin k o ‘p kunlari o ‘tdi.
7.6. Yosh yigit xotiniga aytdi: “Men uch taqdirga: timsohga, 
ilonga, itga oMimga m ahkum m an” . Xotini unga aytdi:
7.7. “0 ‘z 
itingni oMdirishga 
buyruq ber?” U xotiniga aytdi: 
“Kichkinaligida olgan va o ‘stirgan itni oMdirishga buyruq bennayman” .
7.8. Shu vaqtdan boshlab xotini erini ehtiyot qildi va bir o ‘zi 
ko'chaga chiqishiga yoM qo ‘ymadi.
7.9. 0 ‘smir Misr yeridan kelgan o ‘sha kun uning taqdiridan biri 
boMgan timsoh yonida suvlikda boMdi.
7 . 10. 0 ‘sha suvda qudratli suv ruhi bor edi. U ruh timsohga suvdan 
chiqishga yoM bermadi, timsoh ruhni ketishigayoM q o ’ymadi.
7.11. Quyosh k o ‘tarilgan paytda ular yakkama-yakka chiqib 
olishdilar va bir kun emas, toMa uch oy.
7.12. Va kunlar tugadi va o ‘tdi, o ‘smir o ‘z uyida quvonchli kunini
o ‘tkazish uchun turdi. Shundan keyin
7 . 13. tungi shamol kabi o 'sm ir karavotga yotdi, uyqu butun jismini 
egalladi. Shunda
7.14. xotini bir k o ‘zani toMdirdi [ ] boshqasini pivo bilan. Mana 
o ‘z uyasida o ‘smirni chaqish uchun ilon surgalib chiqdi.
8.1. 
Xotini uning yoniga o ‘tirdi, u uxlamadi va mana [...] ilon. U 
ichdi, mast boMdi va qornini osmonga qilib uxlab qoldi.
47

---

8.2. Shunda xotini chopqi bilan uni bo'laklarga bo'lib chopib 
tashlashga buyurdi. Shunda erini uyg‘otdilar [...]
8.3. Xotini unga aytdi: “Qara, seni ilohing qoMingga o ‘z 
taqdirlaringdab birini berdi. U seni kelajakda ham saqlaydi."
8.4. O bsmir Raga qurbonlik keltirdi va uning qudratini har kun 
maqtadi. Shundan s o ‘ng ku n laro 'td i.
8.5. 0 ‘smir [...] o ‘z yeriga sayr qilishga chiqdi [... J
8.6. Va iti uning orqasidan bordi. Va mana it so'zlav boshladi [...
8.7. ...] o ‘smir undan qochdi va suv havzasiga yaqinlashdi.
8.8. Timsoli uni ruhi b o ‘lgan joyda ushlab oldi.
8.9. Timsoli unga aytdi: “Men seni ta’qib qiladigan taqdiringman. 
Mana, to‘la uch oydan buyon
8.10. Men suv ruhi bilan ja n g qilaman. Endi men seni q o ‘yib 
yuboraman. [...] suv ruhini o ‘ldir.” [...]
8.11. Shundan s o ‘ng yer nurga to ‘ldi va kevingi kun kirdi, [...] 
keldi.
Naxarin
-
hozirgi Suriya hududidagi shahar.
Хрестоматия no истории древнего мира. М., 1991. 47-50 стр
Tayanch