|
Varron Latin tili to ‘g ‘risida
V, 80: P re to r deb, h uquqni a m a lg a o s h irad ig an q o 's h i n g a boshliq
b o 'la d ig a n kish ig a aytiladi.
V, 81: K v esto rlar o ' z nom larini tadqiqot, izlab topish so 'z id a n
292
oldilar; bular ja m o a xazinasini y i g ‘adi, qidiradi va y o v u z ishlarni
tekshiradi, buni endi jin o iy islilar b o 'y ic h a trium virlar qiladilar.
V,
155: K o m isiy a (joy) deb, u yerg a kuriva sababli
ajrimlarni
o 'tk a z is h uchun kuriya y ig 'i lis h lari o 'tk a z is h g a to'planadilar.
/.
yw ishlania harbiy tadbirlarni boshqarishda.
2. provokatsiva
Rim fuqarosini xalq yig'iniga o'lim jazosigacha bo'lgan
hukmni bekor qilish uchun bo 'Igan huquqi.
3. qonun senturiy komisiyalarida er.avv. 509 y il da qabul qilingan, er.avv.
449- yilda yangilangan.
4. 3-lrib - podsholik davrida Rim aholisi 3-qabilayoki Ttser, Ramnva Lttser
urug' Iribidan iboral edi.
5. saylash triblar - er.avv. VI asr o'rtalaridan Scrviv Tulliy davridan Rim
yerlari 3 hududiy okrugga bo 'lingani bu yerda ко zda tut Uadi.
6. erariy
-
Rim xazinasi.
7. О shanda - er. avv. 366-yil.
в. vaqt о 'tgach - er. avv. 242- yil.
9. peregrinlar
-
Rimda yashovchi, rimliklar bilan ish olib boradigan, Rim
fuqaroligiga ega bo Imagan chet elliklar. .
10. Sitsiliyadan keyin-er. avv. 227-yildan.
11. lspaniya-er. avv 197-yiI.
Хрестоматия no истории древнего Рима. St.. 1987. 55 стр
Sekst Pom pey Fest. S o ‘zlarni aham iyati to‘g ‘risida
M unitsipiy fu qarosi bu, m u n itsip iy d a o zo d tu g 'ilg a n kishi. H a m d a
boshqa xalq q a m a n su b b o 'lib , fu q aro lik burchini bajaradigan kishi.
S h u n in g d e k , m unitsipiy
fu q aro sid a
qullik d an ozod b o 'lg a n kishi.
M unitsipiylarni fuqarolari y ana kim b o sh q a fuqarolikga ega b o 'lib ,
rim liklarga q o 's h il g a n kishi, unga m agistraturani e g allash g a ruxsat
b erilm as edi, faqat bir qism fu q aro lik m ajburiyatlarini bajarishga
ruxsat berilar edi, Q u m , Aserra , A tella aholisi Rim fuqarolari edilar,
q o 's h in g a xizm at qilar edilar, lekin faxrli lavozim larni e g a lla m a s edilar.
/.
Qum
Kampaniyadagi shahar, er. avv. 338-yilda lining aholisiga ovoz
berish huquqisiz fuqarolik huquqi berildi
2.Aserra
-
Kampaniyadagi shahar, er.avv. 332-yilda uning aholisi ovoz
berish huquqisiz fuqarolik huquqi berildi.
293
3. A tel la - Kampaniyadagi osklarni shahri
Хрестоматия no истории Оревнего Рима. М., 1987. 233 стр
R i m h u q u q s h u n o s l a r i m u n i t s i p i y l a r t o ‘g ‘r i s i d a
I b o 'l i i n . [ M u n its ip iy la r f u q a r o l a r i v a k o ‘c h i b k e l g a n l a r t o ‘g ‘r i s i d a
I. U l p i a n , I I I asr. M u n itsip iy fuqarosi kelib chiqishi b o 'y ic h a yoki
erkinlikka c h iq arish d an keyin, yoki o ' g ' i l qilib olish orqali boMishi
m u m k in . S o ' z m a ’nosiga k o 'ra . m unitsipiy fuqarolari deb, dav latg a
qabul q i l ’ngan fuqarolik m ajburiyatlarini b o sh q a rish g a ishtirok eta-
digan, biz bilan fuqarolik m ajburiyatlarini ijro e tad ig an larg a aytiladi,
lekin hozir biz b o sh q a m a ’noda alohida shaharlarni, misol uchun
K apuya va Puteol fuqarolarini m unitsip iy lar fuqarolari deb aytamiz.
B u holda kim ni ota-onasi K ap u y a fuqarosi b o 'is a , u K a p u y a fuqarosi
b o 'la d i, lekin u n in g otasi K ap u y a fuqarosi, onasi P uteoldan b o 'is a , u
K ap u y a fuqarosi b o 'la d i, agarda faqat tasodifan onasini vatani alohida
im tiyozga ega boMmasa, ana sh u n d a u onasini vatanini fuqarosi b o 'la d i.
M isol uchun, Ilion aholisiga Iliondan onasi kelib chiq q an b o 'is a , ularni
fuqarosi boMadi. D elfa uchun hali bu saqlanib qolgan. B u n d a n tashqari,
Sels x a b a r beradi. B u y u k Po m p ey n i m arh am ati bilan, Pontlik ona tuq-
qan pontlik b o 'la d i d eg an q o n u n bilan o 'rn a tilg a n .
2 1 -bob. 4. Q o n u n iy n ikohga sep ern in g m u lk ig a tegishli, lekin
agarda m u lk q a n d a y d ir tarzda m unitsipal vazifalarini bajarishda ishla-
tilsa sepni u n g a q o 's h i s h kerak emas.
22. 2. O z o d q o 'y ilg a n la r m unitsipiylarni fuqarolari hisoblanadilar,
o 's h a y e rd a u la r y a sh a sh n i afzal k o 'rg a n jo y , shu bilan birga patronni
vatani h ech’q a n d a y ah a m iy a tg a ega e m as va ular m ajburiyatlarni baja-
rishga u y e rd a va shu y e rd a tortiladilar.
2 2 .5 . Senatorial’, ularni o 'g ' i l v a q i z l a r i q ac h o n tu g 'ilg a n b o 'ls a la rd a ,
h am d a n evaralari, chevaralari va evaralari m unitsipal g 'u r u r n i saqlab
qolsalarda, o ' z vatani fuqarolari hisobidan o'c hiriladilar.
23. G e r m o g e n ia n , IV asr. M unitsipal fuqarolik senatorlik y o s h ig a
yetishi bilan tu g a y d i, m ajburiyatlarga kelganda, lekin h u r m a t- e ’tib o rg a
nisbatan vatan saqlanadi. H atto ular o z o d lik k a ch iq arg an lar ham , o ' z
tu g 'ilg a n j o y i d a fu q a ro g a aylanadilar, ask ar o 'z i v a tan id a hech narsaga
egalik qllm asa, o 'z i x iz m a t qilgan j o y d a uyga ega b o 'la d i.
26. Pavel, III asr. M unitsipal m ag istrat fuqarolik ishlari b o 'y i c h a
294
sud h o k im iy atig a qarag an d a, oliy h o k im iy a t v ak o latid a boMgan ishni
bajarish h u q u q ig a ega emas. M unitsipal m agistratlarga eski h u quqlarda
tiklash ruxsat etilm agan.
27.
Ulpian. Ill asr. Ozod qo'y ilgan ozod q o'ygan mansub boM
gan munitsipiyni fuqarosi boMadi, uning turar jo yini emas, uni vatanini
fuqaroligini meros olgan holda va agar uning patroni-ikki shahar fuqarosi
boMsa. shunda ozodlikka q o ‘yilgandan keyin, u o 's h a shaharlarning fuqarosi
boMadi. A gar kim o ' z ishlarini kolonivalarda emas. munitsipiylarda olib
borsa, u yerda sotadi, sotib oladi, bitimlar tuzadi, u yerda ja m o a hayotida
qatnashadi, ham m om lardan foydalanadi, tomoshalami ko'radi, bayram
kunlarini nishonlaydi. Bir s o 'z bilan aytganda, munitsipiyning barcha
imkoniyatlaridan foydalanadi va hech qanday koloniyalarni emas. Shunda
u ko'p ro q u yerda yashashga ega bo'ladi.
29. Gay, II asr. K o 'c h i b keluvchi m agistratlarga b o 'y s u n is h i lozim
va u y a sh a y o tg a n o 's h a jo y d a va o 's h a kim ni fuqarosi bo 'lsa.
Хрестоматия no истории древнего Рима. М., 1987. 240-241 стр
Do'stlaringiz bilan baham: |
