O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

№ 2 K atta q oyatosh edikti
X u d o larg a y o q im li Po d sh o Priyadasi, im periyasining h a m m a
jo y id a h am d a C h o d a (C hola), Pada (P andya), Satyaputa (Ja n u b iy
H indistonda), 
K eralapyta 
( M a la b a r 
q ir g 'o g 'i d a ) , 
T am b an an n id a 
(Seylon), (sh u n d ay ) m am la k a tla rd a va A n tiy ak a (A n tio x ) nomli y u n o n
podshosi m am la k a tid a h a m d a o ‘sha A n tiy a k a bilan c h e g a ra d o sh b o sh q a 
p o d sh o la rd a -h a m m a j o y d a p o d s h o Priyadasi to m o n id a n dav o lan ish n i 
ikki turi tashkil etilgan: o d a m la r uchun tibbiyot v a veterinariya. Va 
o d a m la r va cho rv a uchun f o y d a li boMgan dorilar, q a y erd a m e v a va 
ildizlar boMmasa, olib kelish va o ‘tqazish b u vurilgan edi. YoMlarda 
darax tlar o 'tq a z is h va o d a m la r va c h o rv a uchun q u d u q la r q a z ish g a
buyruq berilgan edi.
№ 3 K atta q oyatosh ed ikti
Z u d o larg a yo q im li P o d sh o P riyadasi, s h u n d a y aytdi:
(Toj kiygandan keyin) “ o ‘n ikki yil o ‘tgach, buyruq berdi: M e n in g
im p e riy a m n in g h a m m a j o y i d a am aldorlar, r a d j u k l a r l , o k ru g boshliqlari 
har besh yildan keyin m ah alliy am a ld o rla r faoliyatini tekshirish u ch u n
taftish safari qiladilar.
Aynan bu m aq sad uchun h a m d a b o sh q a ish uch u n dxarniada bu 
y o ‘riqlar tuzilgan: 
O ta - onalarga quloq solish. D o ‘stlarga, qarin- 
doshlarga va tanishlarga, braxm anlarga, s h ram an larg a (budda m o- 
naxlariga) saxiylik. Tirik m avjudotlarni oMdirmaslik. X asislikdan, 
isrofgarlikdan saqlanish.
P o d s h o vazirlari yigMni bu m ajburiyatlarni (bajarishni) batafsil 
y ozadi, bajarilm agan holda sababini tu shuntirishlari lozim.
JV«8 Q oyatosh ed ikti
0 ‘tm ish d a p o d sh o la r k o ‘ngil ochish uch u n safar qilardi. B u
y erd a ov, b o sh q a sh u n g a o 'x s h a s h k o 'n g ilo c h is h la r boMar edi. 0 ‘n
139

---

yil o ‘tgach, (taxtga ch iq ish d an keyin) xud o larg a yoqim li Priyadasi 
B u d d a n urlangan j o y g a S a m b o d x ig a say o h at qildi. Bu axloqiy sayohat. 
Sayohat v a q tid a shram anlar, b ra x m a n la rn i k o ‘rish va ularni taqdirlash 
y u z beradi. avliyolarni k o ‘rish va ularni oltin bilan t a ’m inlash, v ilo y atlar 
aholisini k o ‘rish va uni d ra x m a g a topshirish h a m d a (ular bilan) d ra x m a
t o 'g 'r i s i d a su h b at qilish.
B u n in g n atijasida x u d o g a yo q im li p o d s h o P riyadasining (podsho- 
ligining ikkinchi y a rm id a ) katta q u v o n ch m avjud.