O adim gi dunyo tarixi bo yicha xrestom atiya: tarix о ‘qituvchilari

ja m o a ko'rinishida b o ‘lib, boshqaruv organlariga ega edilar. B a'zi
ja tila r ju d a p a st о 'rinni egallaganlari uchun biror varnaga kinnas
edilar, ular "tegib b o ‘lm aydiganlar" edi.
M anu q on u n la ri
“Manu qon un lari” majburiyat t o ‘g 'risid a g i ko'rsatm alar to'p-
larni, xususiy va ijtim oiy hayotda yurish-turish qoidalari hamda davlat
boshqaruvi va su d ishlari bo'yicha yo'riqlardir. Uning tuzuvchisi
olamning qfsonaviy asoschisi Manu hisoblanadi. A slida esa, bu to plant
brcixman ilrniy mctktablaridan birida bir necha asr davom idayaratildi.
To plant er. avv. 1 asr boshlarida p a yd o bo 'Igan deb tcixmin qilinadi.
To 'plamda 4 varna tuzilishi tasvirlangan.
1-31. D u n y o gullab-yashnaslii uchun u (B ra x m a ) o ‘z o g 'z i, q o ‘ii, 
(tegishli) soni va to v o n larid an brax m an n i, kshatriyni, vayshi va shudrani 
yaratdi.
X-4. B raxm anlar, k sh atriy lar va v a y sh ila r ikki marta t u g ‘ilgan- 
larning uch varnasi, t o ‘rtinchisi sh u dralar-bir marta t u g ‘ilganlar, 
beshinchisi y o ‘q.
1-87. U y a ra q la g a n bu barcha koinotni saqlab qolish uchun o ‘zini 
o g ‘zi, q o ‘ li, soni va to v o n id a n t u g ‘ilganlar uch u n alohida m a s h g ‘ulotlar 
belgiladi.
B ra x m a n la r
Braxmanlar alohida m avqega ega edilar. Hech qaysi qadim gi
Sharq mamlakatida kohinlar H indistondagi kabi imtiyozli m avqega ega
emas edi. Kohinlar har qanday majburiyatlar, soliqlar, tan jazo sida n
o zod qilingan bo 'lib, yerdagi xudo deb e 'Ion qilingan edi. Qadim gi
tjin distonda diniy marosim lurga sehr kuchi berilib, urf-odatni sirlarini
egallagan kohinga bo ‘ysundirilgan edi.
1-88. O 'q itis h , Vedalarni o ‘rganish, o ‘zi uchun qurbonlik keltirish 
va boshqalar uchun q u rbonlikni, xay r-eh so n n i tarqatish va olishni4 u 
b rax m an lar u ch u n belgiladi.
1-100. D u nyoda n im a m avjud b o ‘lsa, b raxm anning mulki; tu g ‘ilish 
b o ‘yicha oliyligi uchun aynan braxm an barcha huquqqa ega.
II — 135. 0 ‘n y o sh li b ra x m a n v a y u z y oshli pogshoni ota va o ‘g ‘il 
d eb hisoblash kerak v a u lard an - ota braxm an.
130

---

IX - 371. B ra x m a n - o ‘lim yoki o 'l i m b o 'lm a g a n - buyuk iloh, 
buyuk ilohga teng va olov v a 5 fo y d a la n ih n a g a n .
X - 81. A g a r b rax m an y u q o rid a aytilgan m a s h g ‘ulotlari bilan kun 
k o ‘ra o lm asa, u k s h a triy n in g d x arm alarid an (foydalanish) bilan yasha- 
shi m u m k in , chu n k i kshatriy uning o rq asid an bevosita boradi.