O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun

A ’Z O L A R VA T IZ IM L A R PA TO FIZIO L O G IY SI
19-MASHG'ULOT
QON TIZIMI PATOFIZIOLOGIYASI
I MAVZU:
E r itr o ts itla r patologiyasi
M ash g ‘uIot m aqsadi. Talaba quyidagilami bilishi kerak:
1) kam q o n lik ta ’rifi, tasn ifi, p ostgem orragik, gem olitik va qon 
y aratilish in in g buzilishi n atijasid a kelib chiqadigan anem iyalarm ng 
etiologiyasi va patogenezi.
2) hayvonda eksperimental anemiya chaqira bilish. Qon surtmalari 
tay y o rlash , ularni b o ‘yash v a m ikroskop ostida k o ‘rish. Tajribada 
(eksperim ental) anemiyada qonda eritrotsitar, retikulotsitlar, gemoglobin 
m iqdorini aniqlash.
3) turli turdagi anemiyalarda eritrotsitlar va gemoglobin tomonidan 
b o ‘la d ig a n m iqdo riy va s ifa tiy s iljis h la r (fizio lo g ik regeneratsiya 
ko‘rsatkichlari va eritrotsitlam ing degenerativ o‘zgarishlari)ni baholashi.
AUDITORIYADAN TASHQARI M USTAQIL TAYYORLANISH
Kichik kurslardagi fanlar bo'yicha asos bilimlar darajasini tekshirish
Quyidagi savollarga javob bering.
Javoblami* auditoriyadan tashqari mustaqil ishlash daftariga yozing.
1. S I tizimi bo 'yicha kattalar va bolalarda eritrotsitlar soni.
2. Kattalar va bolalarda gemoglobin miqdori.
3. Eritrotsitlaming o ’rtacha diametri, ularning shakli, rang ko'rsatkichi.
4. Eritropoez, eritropoetinlar nima?
5. Qon yaratilishi turlari.
6.1. P.Chertkov va A. I. Vorobyev bo ‘yicha о ‘rtacha eritropoez chizmasi.
7. Me ’yoriy eritropoez uchun kerakli bo ‘Igan moddalar.
8. Me ’yoriy eritrotsitlardagi gemoglobin turlari.
9. Eritrotsitlaming asosiy funksiyalari. Gemoglobin kimyoviy
birikmalarining me yoriy va patologik shakllari.
10. Kattalar va bolalarda eritrotsitlaming yashash muddati.
*
Zaminiy bilimlar savollariga javob tizimlari va vaziyatli masalalarga javoblar I va П ilovalarda 
keltirilgan.

---

Asosiy o‘quv savollari
1. Anemiya: ta ’rifi, patogenezi, qizil ko'mikning funksional holati, rang
ko ‘rsatkichi, qon yaratilish turi, eritrotsitlaming о 'rtacha diametrining о ‘zgarishi
bo'yicha tasnifi.
2. Anemiyalarda eritrotsitlaming patologik shakllari.
3. Postgemorragik anemiya: patogenezi, qon manzarasi.
4. Gemolitik anemiya, etiologiya, patogenezi. Chaqaloqlarning gemolitik
kasalligi. Rezus konflikt haqida zamonaviy tushuncha.
5. Qon yaratilishining buzilishi natijasida kelib chiqadigan anemiyalar.
Vitamin B/: (folat kislota) tanqisligi anemiyasi: patogenizi, qon manzarasi.
6. Temir tanqisligi anemiyalari. Etiologiya va patogenezi. Qon manzarasi.
Bolalarda temir tanqisligi holatlari.
7. 
Gipoplastik anemiyalar.
8. Birlamchi va ikkilamchi politsitemiyalar. Mutlaq va nisbiy eritroitoz. Vakez
kasalligi, patogenezi, qon manzarasi.
A n n o tatsiy a
Anemiya (yunoncha «ап» - «inkor etish»; «haim a» - «qon») -
q o nda q o n n in g h ajm b irlig id a e r itr o ts itla r so n i v a g e m o g lo b in
m iqdorining kam ayishi.
A nem iyalarda m iqdoriy o'zg arish lard an tashqari eritrotsitlar va 
gemoglobin tomonidan sifat o'zgarishlar ham kuzatiladi. Eritrotsitlar o‘lchami 
o‘zgarishi - anizotsitoz («anisos» - «teng bo'lmagan»; «kytos» - «hujaym»), 
ulaming shaklini o ‘zgarishi - poykilotsitoz («poikilos» - «xilma-xil»; «kytos 
- «hujayra»), yadroli eritrotsitlar paydo bo‘lishi, eritoitlarda gemoglobin 
miqdorining o‘zgarishi - anizoxromiya («anisos» - «teng bo‘lmagam>; 
«chromatos» - «rang, bo‘yoq») va b. lar shular jumlasidandir.