O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet105/219
Sana29.04.2022
Hajmi11,17 Mb.
#593222
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Vitamin B l2 (folat kislota) tanqisliqi anemiyasi.
Vitamin B 12 yoki 
sianokobalam in organizm ga ovqat mahsulotlari (go‘sht, tuxum, jigar) 
bilan kiradi va K aslning tashqi om ili deb ataladi. M e’daning shilliq 
qavatida antianem ik om il — gastrom ukoprotein yoki K aslning ichki 
om ili ishlab chiqiladi. U vitam in B t2 ni uning ichakda parchalanishidan 
saqlab so‘rilishim ta’minlaydi. Qonga so‘rilgan vitam in B l2 plazmaning 
oqsillari - transkobalam inlar I, II, III, yordamida jigarga tashiladi va 
unda zaxira holatida to ‘planadi.
Vitamin B ]2 folat kislotani faollashtirib, uni tetragidrofolat kislota 
(folat kislotaning koferment shakli)ga aylantiradi. Bu esa DNK tarkibiga 
k iru v ch i tim idinm onofosfat sintezi uchun zarur. N atijada m e’yoriy 
m itoz ta ’minlanadi va eritrokariotsitlar eritroblastlargacha yetiladi (N. 
N. Zayko, 1985). Agar organizmda vitamin B 12 (folat kislota) tanqisligi 
yuz bersa, eritroblastik qon yaratilish tipi o ‘m iga m egaloblastik qon 
y a ra tilis h tip i pay do b o ‘ladi. P e rife rik qonda gem o g lo b in n i k o ‘p 
ushlovchi megaloblast va megalotsitlar uchraydi. Giperxrom kamqonlik 
rivojlanadi. Vitamin B 12 va folat kislota tanqisligida organizmda asab 
hujayralari uchun zaharli b o ‘lgan metilmalon kislota to ‘planadi. Mielin 
h o s il b o ‘lish i b u z ila d i, o rq a m iyan in g orqa va yon u stin larin in g
degeneratsiyasi yuz beradi (funikular mieloz). Hazm qilish trakti shilliq 
qavatlari hujayralarida DNK sintezining buzilishi tufayli ovqat hazm


qilish kanalining ham m a shilliq qavatlarida y a llig 'la n ish - atro fik
jarayonlari rivojlandi.
O rg anizm d a v ita m in B 12 ta n q islig in in g sa b ab la ri q u y id ag ila r 
bo'lishi mumkin: 1) uning oziq-ovqatda kam bo'lishi (ayniqsa, bolalar 
sun'iy ravishda echki suti va sutli aralashm alar bilan ovqatlantirilsa);
2) gastromukoprotein tanqisligi va vitam in B |2 so'rilishining buzilishi 
(m e’da va ichakning rezeksiyasi, m e’da saraton kasalligi, enteritlar, 
spru); 3) ichakda vitam in B 12 ni yutadigan keng tasmasimon gijjaning 
b o 'lish i; 4) vitam in B J2 ning k o 'p ro q sarflanishi (hom iladorlikning 
ikkinchi yarmi); 5) jigarda vitamin B12 ning zaxiralanishining buzilishi 
(gepatit, sirroz).
Qon manzarasi:
Hb va eritrotsitlar soni keskin pasaygan, eritrotsitlar 
g iperxro m , ran g k o 'rs a tk ic h i 1,3 - 1,5. Q on su rtm asid a anizo -
poykilotsitoz, k o 'p la b m egalotsitlar (o 'lc h a m i >12 m km , yadrosiz 
eritrotsitlar) va megaloblastlar, shuningdek ichida yadro qoldiqli (Jolli 
tanachalari) va yadro qobiqli (Kabo halqasi) eritrotsitlar; retikulotsitlar 
soni m e’yordan past; leykopeniya, m ytroftllarnm g polisegmentatsiyasi, 
trombotsitopeniya ko 'zg a tashlanadi. Qon yaratilish turi megaloblastik 
bo'lib, bunda anemiya giporegenerator xususiyatga ega bo'ladi.
Vitam in B 12 (fo lat kislota) tanq isligi k am qonligida (A ddison -
Birmer anemiyasi) sim ptom lar uchligi (triada): 1) qon yaratilishning 
va qonning o 'zg arish i (giperxrom m egalotsitar anemiya); 2) m e ’d a -
ichak trakti o'zgarishlari (shilliq qavatlar atrofiyasi - til so'rg'ichlarining 
tekislanishi, glossit, ezofagit, gastroenterit); 3) asab tizimi o'zgarishi 
(funikular m ieloz, gandiraklab yurish) kuzatiladi.
G ip o p la stik a n em iyala r.
Q iz il k o 'm ik n in g qon y a ra tis h
funksiyasining buzilishi bilan bog'liq b o 'lib , eritrotsitlar, leykotsitlar 
va tro m b o tsitla rn in g y e ta rli m iqd o rd a ish la b c h iq ilm a slig i b ila n
namoyon b o 'ladi. Sabablari ekzogen om illar: ionizatsiya chaqiruvchi 
radiatsiya, ba’zi dori vositalari (sitostatiklar v a b.), endogen om illar 
(u zo q davom e tg a n in fe k sio n ja ra y o n , im m u n k o n flik t) b o 'lis h i 
m um kin. Patogenezi: qonning ustun h u jay ralam in g zararlanishi va 
halok bo'lishi. Qon yaratilishi normoblastik turda bo'lib, eritropoezning 
progressiv kamayishi bilan kechadi. Anemiya aregenerator turga kiradi. 
Qon m anzarasi: eritro tsitla r soni va gem o g lo bin keskin kam aygan 
eritrotsitlar norm oxrom , rang ko'rsatk ich i m e’yorda. R etikulotsitlar 
miqdori m e’yordan past, leykopeniya, trom botsitopeniyalar kuzatiladi.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish