O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet192/219
Sana29.04.2022
Hajmi11,17 Mb.
#593222
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

A nnotatsiya
H arakat funksiyasining buzilishi gipokinetik, giperkinetik holatlar, 
a ta k s iy a v a h.k . sh a k lid a nam o y on b o ‘lishi m um kin. G ipokinetik 
h o latla rg a parezlar (qism an falajlanish) va paralichlar (falajlanish) 
kiradi.
P a rez
(yunoncha « p aresis» ) - harakat, sek retsiy a yoki boshqa 
fu n k siy a la m in g ch eklanishi. 
P a ra lich la r
(yunoncha «paralisis») -
h a r a k a t 
y o k i 
b o sh q a
fu n k siy a n in g
t o ‘liq
t o ‘x tash id ir. 
Lokalizatsiyalanishiga qarab paralichlar periferik va m arkaziy bo‘Iishi 
m um kin.
P e r if e rik p a ra lic h la r ix tiy o riy va r e f le k to r h a ra k a tn in g , 
sezuvchanlik, mushaklar tonusi, tog‘ay reflekslarining y o ‘qolishi bilan


ifodalanadi. Ularning oqibati mushaklar to ‘liq atrofiyasi y a’ni o y o q - 
q o ‘ila m in g k ich ra y ish id an iborat. M ark aziy p a ra lic h la r ix tiy o riy
h a ra k a tn in g y o ‘q o lis h i, m ushak to n u s la rin in g o sh ish i (m iy a
p o ‘stlo g ‘ining orqa m iya m otoneyronlariga to rm ozlash ta ’sirin in g
bo‘lmasligi), tog‘ay reflekslarining (Babinskiy, Rossolimo, Gordon va 
b.) kuchayishi bilan kechadi, ammo impulslaming m e’yor o‘tkazilishi 
va mushak trofikasi saqlanadi.
B itta q o ‘l y oki o y o q n in g fa la jla n ish i 
m o n o p le g iy a
, p a re z i -
monoparez
deyiladi. Ikkita qo‘l-oyoq falajlanishi 
diplegiya
nomi bilan 
yuritiladi. U o‘z navbatida 
paraplegiya
- ikkita qo‘l yoki ikkita oyoq 
harakatsizlanishi va 
gemiplegiyalarga -
bir tomonda qo‘l va oyoqning 
(ya’ni tanani bir tomonining) harakatsizlanishiga bo‘linadi. Barcha q o ‘l 
va oyoqlarning falajlanishi 
tetraplegiya
yoki 
kvadriplegiya
deyiladi. 
Shu bilan bir qatorda uchplegiya va uchparezlar ham uchraydi.
G ip e r k in e z la r -
g ‘a y riix tiy o riy z o ‘ra k i o 'z g a c h a sh ak l va 
k o n fig u ratsiy ag a e g a b o ‘lgan h a ra k a t b o ‘lib , m ushak to n u sin in g
o ‘zgarishi bilan kechadi, m iyacha bilan birgalikda m ushak tonusini 
idora qiluvchi ekstrapiramid motor tizim ining shikastlanishi natijasida 
rivojlanadi. G iperkinezlarga: 1) q a ltira sh (trem o r) - an tag o n ist -
m ushaklar tonusining navbatm a-navbat o*zgarishi oqibatida yuzaga 
keladigan skelet mushaklarining sust g ‘ayriixtiyoriy qisqarishi; ayrim 
kasalliklarda (Parkinson, epidemik ensefalit) ixtiyoriy harakat vaqtida 
tremor to‘xtaydi. Boshqalarida (skleroz bilan bog‘liq parishonxotirlik) 
aksincha, kuchayadi; 2) talvasalar - m ushaklar tonusining o ‘zgarishi 
b ilan k e c h a d ig a n k e s k in g ‘a y riix tiy o riy q is q a ris h la ri k ira d i. 
Talvasalaniing klonik va tonik turlari farq qilinadi.
K lo n ik
ta lv a s a la r a y rim m u sh a k g u ru h la ri q is q a ris h i va 
rostlanishining b ir-biri bilan tez alm ashishidan iborat. Asosan katta 
yarim sharlar p o ‘s tlo g ‘i harakat h u d u d larin in g epilepsiya, xoreya, 
piramid tizim shikastlanishlarida qitiqlanishi natijasida kuzatiladi. Nutq 
m u sh a k la rin in g k lo n ik ta lv a s a ia ri d u d u q lik , y u z m u sh a k la ri 
guruhlariniki esa tik (p ir-pir uchish) deyiladi. 
Tonik
talvasalar qisqargan 
mushaklaming uzoq davom yetadigan taranglashishi bilan tavsiflanadi, 
miya ustini va bazal yadrolarning o‘chog‘li shikastlanishida, tetaniya, 
qoqshol, epilepsiya, isteriyalarda uchraydi. K lo nik talvasalar tonik 
talvasalar bilan birgalikda ola-bula tana shikastlanishida rivojlanadigan 
epilepsiya, atetozlarda b o ‘ladi va qo‘l-o y o q barmoqlarining tum taroq 
harakati k o ‘rin ish id a nam oyon boMadi. B ir v aq td a q isqaray otg an 
m u sh a k la r to n u si k e s k in o sh ad i. A te to z ix tiy o riy h a ra k a t -


hayajonlanishda kuchayadi. G iperkinezlarning ayrim turlarini striar 
tizim m a’lum tuzilmalarining shikastlanishi bilan bog‘lashadi. O la-bula 
tananing (corpus striatum) oral qismi shikastlanishida bet yoki bo‘yin, 
gavda va q o ‘lning o ‘rta qismi, oyoqning kaudal qismi m ushaklarida 
m ajburiy harakat yuzaga keladi.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish