O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/219
Sana29.04.2022
Hajmi11,17 Mb.
#593222
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

A nootatsiya
Nozologiya
(yunoncha «nosos» - kasallik, «logos» - ta iim o t, fan) 
- kasallik to ‘g ‘risida umumiy ta ’limot.
Umumiy nozologiyaning asosiy tusbunchalari - norma, sogiiq, kasallik 
oldi holati, kasallik, patologik reaksiya, patologik jarayon va patologik holat.
N orm a - bu
qon b o sim i, h a ro ra t, puls soni, qonning sh ak lli 
elem en tlari m iqdori v a h. k. k o ‘rsatk ich larin in g o ‘rtach a statistik
qiym atidir. N orm a dinam ik tushuncha, uning k o ‘rsatkichIari tashqi 
muhitga bo g ‘liq holda o‘zgarishi mumkin.
SogTiq-hsyol
- faoliyatning optima] shakli. JSST (Jahon Sogiiqni Saqlash 
tashkiloti) ta’rifiga binoan bu «nafaqat kasallik yoki jismoniy defektning 
yo‘qligi, shu bilan birga to‘liq jismoniy, mhiy va ijtimoiy barqaroriik hamdir».
K asallik oldi holati
- kasallik bilan sog‘lik o ‘rtasidagi o ‘tuvchi holat 
b o iib , funksional zo'riqish usullari bilan aniqlanadi. Masalan, prediabet, 
gipertoniya oldi holati.
K asa llik
- shikastlovchi agentlar ta ’sirida organizm ning m e’yor 
h a y o t-fa o liy a tin in g o ‘zgarish i b o i i b , uning n atijasid a m oslashuv 
im koniyatlari kamayadi va odam ning ish qobiliyati cheklanadi.
Patologik reaksiya -
bu elem entar reaksiya b o iib , ta’sir qiluvchi 
qitiqlovchining kuchi va xarakteriga noadekvatdir va shuning uchun 
gom eostaz buzilishiga im koniyat tug*diradi.
P a to lo g ik ja r a y o n
- p a to lo g ik q itiq lo v c h i t a ’sirig a ja v o b a n
riv o jlan u v ch i patologik va m oslashuvchanlik o ‘zgarishlarm ing bir- 
biriga b o g iiq dinamik majmuasi.


Patologik ho la t
- patologik jarayon n atijasid a a ’zo tuzilishi va 
funksiyasining tug‘ma yoki orttirilgan turg‘un o ‘zgarishidir. Patologik 
holat ko‘pincha patologik jarayonning oqibati hisoblanadi.
Patologik ja ra y o n yoki patologik h o latn in g b o 'lis h i hali to ‘liq 
hajmda kasallik bo‘lishini k o ‘rsatmaydi. Am m o organizm zaiflashgan 
yoki jarayon tarqalgan va ortiq darajada agressiv bo‘lsa, kasallik yuzaga 
kelishi mumkin. Masalan, soch xaltachasining yallig‘lanishi - furunkul 
te rid a g i p a to lo g ik ja ra y o n , lek in k a s a llik em as. K o ‘p so n li 
furunkullaming rivojlanishi kasallikning isitm a, intoksikatsiya va h.k. 
bilan kechadigan keng ko‘lamli m anzarasini berishi mumkin.
Kasallik bosqichlari:
1) y ash irin (la ten t) yoki inkubatsion davr. B u organizm bilan 
patologik omil orasida bo‘lgan ichki kurash davri;
2) prodromal - kasallikning birinchi belgilari davri;
3) kasallik avj olgan davr - klinik namoyon bo‘lish davri;
4) kasallik oqibati: to ‘liq sog‘ayish, chala sog‘ayish, retsidiv -
kasallikning qaytalanishi, o ‘lim. 0 ‘lim - organizm hayotining tugashi. 
Sabablari: nafas to ‘x+ashi - mors per asphyxiam , yurak to ‘xtashi -
mors per syncopen.
Terminal holatlar
hayot va o ‘lim orasidagi chegaraviy holatlardir. 
Bularga preagoniya, agoniya (yun. agonia - «kurash»), klinik o ‘lim 
kiradi. Klinik o ‘lim 5-6 daqiqa davom etadi, hayo-tning tashqi belgilari 
(puls, nafas, ham m a reflekslar) bo‘lmasligi bilan tavsiflanadi. Ammo 
huja-yralarda m odda almashinuvi davom etadi, shuning uchun ham 
tiriltirish mumkin. Klinik o‘lim qaytar jarayondir. To‘qimalarda, birinchi 
navbatda miya to ‘qimasida, modda almashinuvining to‘xtashi biologik 
o ‘limdir. Bu qaytm as jarayon hisoblanadi.
Organizmni jonlantirish 
reanimatsiya,
jonlantirish to ‘g ‘risidagi fan 
-
reanimatologiya
deyiladi. V. A. N egovskiy b o ‘yicha reanim atsiya 
prinsiplari: 1) yurak yo‘nalishi bo‘yicha tarkibida adrenalin va glukoza 
bo‘lgan qonni arteriyaga yuborish; 2) s u n iy nafas oldirish («og‘izdan- 
o g ‘izga», «og‘izdan-bu ru nga» va h.k.); 3) yurakni ochiq va yopiq 
massaj qilish; 4) organizmga hayotiy m uhim moddalarni yuborish.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish