O ’ zb e k I s t o n r e s p u b L i k a s I q I s h L o q V a s u V x o ’ j a L i g I v a zi r L i g I samarqand qishloq xo’jalik instituti

001.004.031. БМИ. 2014 й. 

---

47 
Ishlab chiqish natijasida yuqorida sanab o’tilgan suvlar ifloslanadi va ular 
oqizilib yuboriladi. Loyihalanayotgan korxona oldida ana shu ifloslangan suvlarni 
tabiatga og’izib borish oldini olishdir. Buning uchun korxonadan uzoq bo’lmagan 
masofada maxsus suv tozalash inshootlari qurilib, u yerda ishlab chiqarishda 
foydalanilib, ifloslangan suvlar tozalanadi. Tozalangan suvlar korxonaga 
qaytarilib, bu suvlar ishlab chiqish uchun qayta foydalaniladi. Bu tadbir 
ikkitomonlama foyda keltiradi, ya’ni tabiatning ekologik holatiga ta’sir 
ko’rsatmaydi va loyihalanayotgan korxonaga iqtisodiy tomondan ham foyda 
keltiriladi. 

Yuqorida sanab o’tilgan muammolar va yechimlarga qo’shimcha qilib shuni 

aytish mumkinki, atrof-muhitga korxonaning bug’-qozon sexidan chiqadigan 
tutunlardan tashqari, korxonadagi avtotransport vositalari ifloslash omili bo’lishi 
mumkin. Bizga ma’lumki, eski konserva korxonalarida korxona ichida amalga 
oshiriladigan tashish ishlarni bajarish uchun «avtotransportlar», ya’ni dizel 
yoqilg’isida ishlaydigan transport vositasi ishlatilingan.
 
Biz loyihalanayotgan korxonada «elektrokar», ya’ni absolyut ekologik zarar 
yetkazmaydigan transport vositasi qo’llaniladi. Shuningdek korxonaga bog’lab 
qo’yilgan yoki korxonaning avtotransporti, ya’ni xom ashyo tashish uchun 
mo’ljallangan va benzin yoki dizel yoqilg’isida ishlovchi avtomobil transportlari 
gaz yoqilg’isiga o’tkaziladi. Gaz yoqilg’isiga ishlovchi avtotransportlar benzin 
yoqilg’isida ishlov avtotransportlarga o’xshab atmosferaga og’ir metallar oksidini 
chiqarib tashlamaydi. Ikkinchi tomondan gaz yoqilg’isi bbenzin yoki dizel 
yoqilg’isiga nisbtan ancha arzondir. Bu esa iqtisodiy tomondan foyda ham 
keltiradi. 
Loyihalanayotgan qayta ishlash korxonasida tabiatga zarar yetkazmaslik 
maqsadida amalga oshiriladigan tadbirlar konserva korxonasining kelajakda bir 
maromda ishlab, tumanning ekologik ahvoliga hyech qanday zarar yetkazmaydi. 
Bu esa o’z navbatida kelajak avlodga toza, sof va ifloslanmagan tabiat qolishini 
ta’minlaydi. Albatta, yuqorida aytib o’tilgan tadbirlar hamma joylar va 
Бажарди 
Рахбар
Tilavov X 
Eshonqulov M