O ' z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L i y V a o r t a m a X s u s t a ' L i m V a z I r L i g I r. X. Alimov, G. T. Yulchiyeva, O. Q. Rixsimboyev

+Jri(x; у)
Koordinata
tekisligidagi nuqta
*
о
(
0
; 
0
)
x
6.11-rasm.
Displey ekranidagi tasvir foydalanuvchi ko'ziga ko'zg'almaydigan bo'lib 
ko'rinishi uchun nur piksellar bo'yicha ko'p marta (sekundiga 16 marta) 
yugirib o'tadi.
Vektorli kompyuter grafikasida obyektni tasvirlash uchun matematik 
formulalar hamda kompyuter buyruqlaridan foydalaniladi. Bunda bazaviy 
element bo'lib chiziq hisoblanadi. Ushbu chiziqlar kombinatsiyalari har 
xil murakkab tasvirlami yaratish imkonini yaratadi. Shuning uchun vektorli 
kompyuter grafikasini ko'pincha „obyektga yo'naltirilgan grafik", „chizish 
grafikasi" va ba’zi bir vaqtda „hisoblanadigan grafika" ham deyiladi.
Vektor grafikasining asosiy elementi bo'lgan chiziqning har xil 
turlarining matematik ifodalanishini ko'rib chiqamiz, ammo biz nuqtadan 
boshlaymiz.
a) Bu obyekt (nuqta) tekislikda ikkita ko'rsatkich (son) bilan bel­
gilanadi: 
(x, y)
(6.11-rasm).
b) To'g'ri chiziq. Algebra kursidan bilamizki, to'g'ri chiziqni chizish 
uchun ikkita parametr kerak bo'ladi. Odatda, to'g'ri chiziq grafigi
tenglamasi bilan tasvirlanadi. 
к
va 
b
parametrlami aniqlab, cheksiz to'g'ri 
chiziq grafikasini chizish mumkin (6.12-rasm).
y = k x + b
у
= 
kx + b
x
*■
6.12-rasm.
9 — R.X. Alimov va boshq.
129

---

у
х 
х
х
О
(0; 0) 
1 
2 
6.13-rasm.
d) To‘g‘ri chizik kesmasi. Bu obyektni chizish uchun to‘rtta parametmi 
aniqlash kerak bo'ladi (6.13-rasm).
x, — kesmaning boshlanishi;
x2 —
kesmaning tugashi.
e) Ikkinchi darajali egri chiziq. Bu turkumdagi obyektlarga parabola, 
giperbola, elipslar, aylanalar kiradi. Ikkinchi darajali egri chiziqda egish 
(bukish) nuqtasi bo'lmaydi. Umumiy holda formulasi quyidagicha bo'ladi:
jc2 +