O ' z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L i y V a o r t a m a X s u s t a ' L i m V a z I r L i g I r. X. Alimov, G. T. Yulchiyeva, O. Q. Rixsimboyev

mahsulotlari tarkibidagi har bir sinf nom enklaturasi uzluksiz ravishda
kompyuterlashtirish jarayonining ta’siri ostida b o ia d i.
Ular yangi turining yaratilishi xalq xo'jaligining axborot ta ’m inoti
imkoniyatlarini kengaytirmoqda. Axborot mahsulotlari va xizmatlari o'rtasida
ko'pincha aniq chegara bo'lm aydi, zero ular bir-birini to'ldirib turadi.
Xalqaro jahon amaliyotida axborot tovarlariga axborot-kommunikatsiyalar
biznesining ishlab chiqaruvchi mahsulotlari ham da ta’m inlovchi qism i
kiritiladi. D unyo axborot-kommunikatsiyalar bozorini quyidagi sektorlarga
ajratish m um kin.
Jahon axborot-kommunikatsiyalar bozori tahlili shuni ko‘rsat- 
moqdaki, axborot mahsulotlarini taqdim etish usullarini tanlashga quyidagi 
omillar katta tasir ko‘rsatadi:
a) axborot xarakteri va eng awal uning o ‘zgarib turish darajasi;
b) iste’molchining axborot mahsulotlaridan foydalanish xarakteri;
d) iste’molchilardagi mavjud texnik vositalar va o‘sha hududdagi 
telekommunikatsiya vositalarining ahvoli;
e) qiymatiy parametrlar (axborotlarni uzatish bo‘yicha telefon 
xizmatlarini to‘lash qiymati, dasturiy-texnik vositalar qiymati va hokazo);
0
foydalanuvchilar soni va ularning m a’lumotlar bazasi bilan 
muloqatda bo‘lish tezligi.
Shunday qilib, axborot-kommunikatsiyalar bozorining mamlaka- 
timizda shakllanishi jahon amaliyotidan kelib chiqqan holda yo‘lga qo‘yilishi 
kerak. Zero, aynan shu narsa mehnat unumdorligi va sifatini oshirish, 
yalpi ichki mahsulotni yanada yuksaltirishning asosiy omillaridan hisob­
lanib, mamlakatning iqtisodiy o‘sish sur’atini belgilab beradi.
Nazorat va muhokama uchun savollar
1. Axborotga, iqtisodiy axborotga ta’rif bering.
2. Axborotning sifat xususiyatlariga nimalar kiradi?
3. Axborot resurslari tarkibiga nimalar kiradi?
4. Axborot resurslarining xususiyatlarini sanab o‘ting.
5. Axborotning qiymati qanday qilib hisoblanadi?
6. Axborotning to‘laqonlik koefTitsiyenti qanday qilib hisoblanadi?
7. Axborotlar miqdorini qanday qilib hisoblash mumkin?
8. Qanday interaktiv xizmatlami bilasiz?
9. Axborot mahsulotlarini taqdim etish usullariga qanday omillar ta’sir 
ko'rsatadi?
10. O'zbekiston Respublikasida axborot-kommunikatsiya bozorining 
shakllanishi qanday afzalliklarga olib keladi?
11. O'zbekiston Respublikasining xalqaro axborot maydoniga kirib borishida 
qanday vazifalar muhim hisoblanadi?
67

---