Nutqning uslubiy turlari

Grammatik xususiyatlari:

• tilga olinayotgan kishilar o`z nomi bilan atalmasdan, buning o`rniga ularning belgisi yoki biror harakati, bir narsaga munosabatini ifodalovchi otlar ishlatiladi; ijrochi, guvoh, da’vogar, jabrlanuvchi, ijaraga oluvchi va h.
• noaniqlikka yo`l qo`ymaslik maqsadida, odatda, otlar olmosh bilan almashtirilmaydi;
• fe’lning ishlatilishi boshqa stillardagiga qaraganda, ayniqsa, farqlanib turadi; oldini olish, chora ko`rish, aybni ochish, ko`riladi, beriladi, bo`shatilsin;
• bu uslubda uyushiq bo`lakli gaplar keng qo`llanilib, ayrim o`rinlarda bo`laklar soni 8-10 taga yetishi mumkin;
• qo`shma gaplardan, xususan, shart ergash gapli qo`shma gaplardan keng foydalaniladi;
• so`roq va undov gaplar deyarli qo`llanilmaydi, asosan, darak va buyruq gaplar ishlatiladi.

Rasmiy ish yuritish uslublari

Ilmiy uslub

Ilmiy uslub fan, texnika va ishlab chiqarish bilan bog`liq vazifaviy uslubdir. U o`z ichida yana ilmiy texnikaviy, ilmiy-hujjat, ilmiy-ommabop, o`quv-ilmiy kabi bir necha sof ilmiy turlarga bo`linadi.

Ilmiy uslubning hozirgi zamon taraqqiyoti bilan bog`liq ravishda quyidagi umumiy xususiyatlari bor:

• Ilmiy uslubning hozirgi zamon taraqqiyoti bilan bog`liq ravishda quyidagi umumiy xususiyatlari bor:
• axborotning ob’yektivligi, aniqligi;
• nutqning ma’lumotlarga boyligi;
• fikrning lo`nda, qisqa ifodalanishi;
• muallif individualligining sezilmasligi;
• emotsionallik, obrazlilikning bo`lmasligi;
• atama, chizma, ramz va jadvallarning bo`lishi;
• matnning siqiq sintaktik qurilmalardan tuzilishi;
• adabiy til me’yorlariga qat’iy amal qilinishi;
• fikrlarning mantiqiyligi va qat’iy tartibda bo`lishi;
• ellipsis hodisasining bo`lmasligi (nazarda tutilgan birorta so`zning tushib qolishi);
• turli xil tushunchalarni ifodalovchi otlarning ko`p ishlatilishi;
• otlarni, asosan, birlikda ishlatish;
• matnda fe’lning majhul nisbatidan foydalanish;
• maxsus bog`lash uchun xizmat qiladigan so`z, so`z birikmalarining qo`llanishi.