Nutqni tanish algoritmlari

Signallarning asosiy turlari

Signallarning asosiy turlariga quyidagilar kiradi: analog, diskret va raqamli.

Analog signallar uzluksiz va bo'laklari uzluksiz x(t) fimksiya bilanifodalanadi, bunda fiinksiyaning o‘zi va argumenti har qanday qiymatlami qabulqilishi mumkin, ya’ni t < t < t , x < x < x (1 .la-rasm).

1.1-rasm. Uzluksiz signalni diskretlash

Diskret signal x (t) uzluksiz signal x(t) ni diskretizatsiyalash fiinksiyasiy(t) ga ko‘paytirish natijasida hosil qilinadi. Bunda y(t) diskretlash fiinksiyasi t oldin bilan davriy takrorlanuvchi kichik davomiyli impulslar ketma-ketligi (l.lurasm)

dan foydalaniladi. Ideal holatda diskretlash fiinksiyasi sifatida deltafunksiyalar
davriy ketma-ketligidan foydalaniladi (1.16-rasm).

T = kt ( oraliq diskretlash davri deb ataladi, unga teskari bo‘lgan kattalikdiskretlash chastotasi deb ataladi,

f =I/T.

Diskret signalning nT vaqtdagi qiymatlari uning oniy qiymatlari deb ataladi.Diskret signal haqiqiy voki kompleks boiishi mumkin. Kompleks signalninghaqiqiy va mavhum qismi haqiqiy ketma-ketliklar orqali ifodalanadi

x(nT)= x (nT)+ jx (nT).

Raqamli signal x(t) kvantlangan panjarasimon funksiya (1.2-rasm), ya’niqator diskret sathlami kvantlash sathi mq qiymatlarga nT vaqtlarda ega bo‘ luvchipanjarasimon fimksiyadir. Bunda q - sath b o ‘yicha kvantlash odimi, m -kvantlash o ralig‘ i tartib raqami. m- 0,1, 2 ,...,M - 1 , M =2 b o iib , n – butunmusbat son.

Raqamli signal cheklangan razryadli sonlar ketma-ketligi orqali ifodalanadi.B a ’zan diskret va raqamli signallami ifodalashda normallashtirilgan vaqt I tushunchasidan ham foydalaniladi, ya’ni


i =
deb qabul qilinadi va u t=nT bo'lsa, olingan oniy qiymat tartib raqami n niimkoniyatini beradi. Bunda diskret signalni ifodalash uchun bir-biriga aynan tengquyidagi ifodalardan foydalanish mumkin: