Nutq madaniyati мулоқот маданияти

СУҲБАТЛАШИШ ҚОИДАЛАРИ:
Мен­да бор бўл-ган барча нарсани олиб қўйинг. Менга сўзлаш қобилиятимни қолдирсангиз бас. Шунда мен тез орада барча йўқотган нарсаларимни қайта қўлга киритаман (АҚШлик сиёсатчи ва бизнесмен Д.Уэбстер)

• Суҳбатдошга оғир ботадиган, уни хафа қиладиган, ноқулай вазият­га соладиган мавзуда суҳбатлашиш мумкин эмас;
• Суҳбатда ўзингизга таъриф-тавсиф бериш, ўз муаммо ва ютуқ­ларингизга эътиборни кучайтиришдан қочинг;
• Суҳбат чоғида ўз “мен”ингиз­ни марказий ўринга қўйманг, камтар бўлинг;
• Уялиб қолмаслик учун фикрингизни уқтиришдан олдин суҳбатдошингизнинг айтилаётган масала юзасидан қандай маълумотга эга эканли­гини билиб олинг;
• Суҳбатдошни ҳурмат қилишни ўрганинг, унинг фикрини нотўғри деб билсангиз ҳам охиригича тоқат қилиб эшитинг;
• Жамоат жойида бошқалар эътиборини тортманг ва паст овозда суҳбатлашинг

Маълум бир мавзу, маса-ла юзасидан диолог ёки полилог тарзида икки ёки бир неча киши ўртасида бўлиб ўтадиган нутқий мулоқот суҳбат дейилади
Фикрни аниқ ва лўнда ифода­лаш, бунинг учун зарур сўз ва иборалар-ни топиш азалдан нотиқлик санъатининг бош хусусияти саналган
Ҳар қандай жонли мулоқот тил, ҳаракат, мимика, оҳанг ва яна бир қатор омилларнинг ҳаракатчан ва рангдор омухтасидир
Нотиқ ҳар қандай рақибга қарши исталган масалада баҳс юри­тишга ва оммани ҳар қандай мутахассисдан кўра тезроқ инонтиришга қодир” (Афлотун)
“Менинг имоним комилки, агар исталган шаҳарга нотиқ ва табиб келса ва Халқ йиғини ёки бошқа бирон мажлисда улардан қай бирини табиб этиб сайлаш ҳақида баҳс бошланса, табибга ҳеч ким эътибор ҳам қилмас-ди ва сўзнинг қудратидан фойдаланишни билган кишига овоз беришар эди, у буни истаса бас...
“Гапираётган одам экади, эшитаёт­ган одам ҳосил йиғади” (П.Буаст)
«Сўз – инсоннинг буюк қуролларидан бири. Ўрнида сидқидилдан ва вақтида айтилган оддийгина сўз қудрат-ли ва енгилмас кучга айланади» (А.Ф.Кони )
Ҳозир­ги замон кишиси ўзаро мулоқотга сарф қиладиган вақтининг учдан икки қисми оғза-ки, жонли мулоқотга тўғри келади
“Гар сўзни ва ҳунарни яхши билсанг ҳам ҳеч бир сўзни синдирмағил, тўғри таъриф қилғил ва уни бир рангда айтғил: хосга хос сўз, омий-га омий сўз деғил, токи у ҳикматга мувофиқ бўлсун ва эшитган кишиға оғир келмасин, йўқса сўзингни далил ва ҳужжат била ҳам эшитмағай­лар” (Кайковус)