Nutq madaniyati мулоқот маданияти

Nutq madaniyati
МУЛОҚОТ МАДАНИЯТИ
Мулоқот маданияти:

• сўзлаш санъати
• тинглаш маданияти
• суҳбатдошни объектив баҳолаш ва тўғри тушуниш
• кишилар билан муносабат ўрнатиш ва уларга самарали таъсир ўтказиш

Агар сен бошлиқ бўл-санг, сўровчининг сўз-ларини тинглаётганда, хотирингни жам қилгин. У сенга айтмоқчи бўлган гапларни айтиб, ичини бўшатиб олмагунча, уни олдингдан қувма
Ҳеч кимга: каттага ҳам, кичикка ҳам туҳмат қилма!
Туҳмат гапни такрорлама, ҳатто уни эшитма ҳам. Гапирсанг эшитганинг-ни эмас, кўрганингни гапир!
Ҳар кишининг фикр, идрокин сўзи билдирғуси,
Пистаи бемағз, агар лаб очса, расво бўлғуси (А.Авлоний)
Ширин сўзли шилгай душман пўстини,
Дағал сўзли душман қилар дўстини (Саъдий)
МУОМАЛА МАДАНИЯТИ
Маҳмадоналик, қўрслик, чақимчилик, ёлғончилик каби иллатлар инсон борлиғини хунуклаштиради
Муомала маданияти – инсоннинг маънавиятини белгиловчи ахлоқий ҳодиса бўлиб, у инсоннинг бутун ҳаёти ва фаолияти давомида шаклланиб боради
Зеро, инсондан маънавият чекин-ганда – тубанлашади, тафаккури-ни моғор босганда – ёвузлашади, шахсий манфаатпарастлиги ғолиб келганда – хоинлик қилади
Ўқимишлилик, таълим-тарбия кўрганлик, зиёлилик, маърифат. Маданиятли – маданиятга эришган, маданиятни эгаллаган, маърифатли
Биз маънавияти юк-сак, инсонлараро муносабатнинг гўзал анъаналарига бой, ўзаро мулоқот, маиший турмуш, сўзлашув ва муомалада юксак қадриятга эга бўлган халқмиз
Ширинсўзлик, хушмуо-малалик, олижаноблик каби фазилатлар киши-ларнинг маънавий дунёсига жуда катта ижобий таъсир кўрсатади
КАСБ ОДОБИ СИРЛАРИ
Камтарлик тортинчоқлик де-гани эмас. Тортинчоқ одам ўзини етарли даражада баҳолай олмайди. Бундай одамларни тез-тез мақтаб туриш, уларга дадиллик беради, ўзига бўлган ишончини оширади
Инсоннинг ўз фаолияти, қилган ишлари ва белги-лаган мақсадларини ички руҳий таҳлил эта олиш қобилияти – виждондир
Хушмуомалалик – хулқ-атворнинг кундалик хусусияти, одамларни ҳурмат қилишни англатувчи ахлоқий қадрият, одамлар билан меҳр-оқибат асосида қурилган мулоқотнинг шарти, ҳар қандай кишига, агар у ёрдамга муҳтож бўлса, ёрдам қўлини чўзиш демакдир
Тўғрилик – одамлар билан одоб-ахлоқ асосига қурилган муносабат, турли вазиятларда ўзини тута билиш, одиллик ва ҳалолликни англатади
Касб одоби – бу одамлар-нинг касб фаолиятидан келиб чиқадиган ўзаро муносабатларининг ахлоқий характерини таъминлайдиган қонуниятлардир
Камтарлик – ютуқларини пеш қилмаслик, манманликдан холи бўлиш, вазминликни англатувчи сифат
Маданиятли ходим раисни ҳам, бошқарма ва инспекция бошлиғини ҳам, фаррошни ҳам бир хилда ҳурмат қилмоғи лозим
Инсоннинг ширинсўзлиги унинг тарбияланганидан гувоҳлик берса, сўзга бойлиги, чечанлиги, билимдон ва ўқимишли эканлигини кўрсатади
2
Суҳбатдошингизни тинглаётиб, унинг кўзиларига қарашга ҳаракат қилинг. Гапларига бошингизни силкитиб ёхуд сўзлар билан тасдиқлаб, ўз эътиборингизни англатинг