430
nюvцnя maraq gюstяrиr. Mяktяb rяhbяrи, fяnn mцяllиmи vя ya sиnиf
rяhbяrи шagиrdlяrdя mцшahиdя etdиklяrи maraqlarы nяzяrя alыr vя on-
larla
fяrdи шяkиldя mяшьul olur, lazыmи иstиqamяt verиr vя kюmяklиk
gюstяrиr.
Fяrdи шяkиldя чalышmaьa meyllи olan шagиrdlяrиn fяalиyyяtиnиn mяh-
sulunu yцksяk qиymяtlяndиrяn mяktяblяrиn иши tяqdиrя layиqdиr. Belя
mяktяblяr ayrы-ayrы шagиrdlяrиn яl ишlяrиndяn, rяsmlяrиndяn иbarяt sяrgи
tяшkиl edиr, musиqи alяtиndя чalmaq, nяьmя oxumaq, rяqs etmяk
bacarыqlarыna baxыш keчиrиrlяr.
Fяrdи tяlиm-tяrbиyя ишиnиn mяhsuluna kцtlяvи baxыш dиgяr шagиrd-
lяrя gцclц tяrbиyяvи tяsиr gюstяrиr.
Tяlиm-tяrbиyя zamanы meydana чыxan bиr чox hallarla яlaqяdar
tяшkиl edиlяn fяrdи tяrbиyя иши mяktяblяrиmиzdя daha genиш yayыlmышdыr.
Dяrsdя, dяrslяrarasы fasиlяlяrdя, bцtюvlцkdя mяktяbdя daxиlи иntиzam
qaydalarыna ayrы-ayrы шagиrdlяr tяrяfиndяn rиayяt etmяmяk hallarы
olur. Mяktяb rяhbяrlяrи, fяnn mцяllиmlяrи, sиnиf rяhbяrlяrи bu cцr
hallarda tяk-tяk шagиrdlяrlя fяrdи tяrbиyяvи иш aparыrlar.
Qrup halыnda tяlиm-tяrbиyя иши. Maraq daиrяlяrи eynи olan шagиrdlяr
qrup halыnda bиrlяшяrяk, fяalиyyяt gюstяrиrlяr. Bu qяbиldяn olan bиrlяш-
mяlяrи fяnlяrlя яlaqяsиnиn olub-olmadыьыna
gюrя иkи qrupa ayыrmaq
mцmkцndцr: konkret fяnlяr цzrя fяalиyyяt gюstяrяn bиrlяшmяlяr vя
konkret fяnlя яlaqяsи olmayan bиrlяшmяlяr.
Fяnlяr цzrя шagиrd bиrlяшmяlяrиnя mяktяblяrdя fяnn dяr-nяklяrи dя
deyиlиr. Demяk olar kи, bцtцn fяnlяr цzrя dяrnяklяrя mяktяblяrиmиzdя
rast gяlmяk olur: fиzиka dяrnяyи, kиmya dяrnяyи, coьrafиya dяrnяyи,
яdяbиyyat dяrnяyи, tarиx dяrnяyи vя s.
Fяnlяr цzrя maraq daиrяlяrи eynи olan шagиrdlяr mцvafиq dяrnяk-
lяrdя sevdиklяrи elми daha dяrиndяn юyrяnmяyя, onun tarиxи vя daшыyы-
cыlarы barяdя яlavя mяlumatlar almaьa чaлышыrlar.
Konkret fяnlя яlaqяsи olmayan шagиrd bиrlяшmяlяrи mяzmunca
xeylи rяngarяngdиr. Mцxtяlиf adlы komandalar, studиyalar, klublar,
lektorиyalar, sяnяtsevяrlяr, hazыrcavablar, oyunlar, mяktяblяr, юzfяa-
lиyyяt dяrnяklяrи, tяdqиqatчыlar, hцquqшцnaslar, polиs kюmяkчиlяrи,
cяsurlar, шahиnlяr, foИкlorчular vя s. bиrlяшmяlяr mяktяblяrиmиzиn
tяcrцbяsиndя genиш yayыlmышdыr. Son zamanlar «Шahиn», «Cяsurlar»,
«Vяtяnиn mцdafияsиnя hazыram» kиmи hяrbи иdman oyunlarыnda,
«Uшaq ekolojи polиsи», «Hцquq mяktяbи» kиmи dюvlяtчиlиk tяdbиr-
lяrиndя шagиrdlяr bюyцk ruh yцksяklиyи иlя ишtиrak edиrlяr.
431
Genиш sяpgиlи hяmиn tяdbиrlяrdя fяalиyyяt gюstяrяn шagиrdlяr яsиl
vяtяndaшlar kиmи formalaшыrlar.
Kцtlяvи тяlиm-tяrbиyя иши. Kцtlяvи tяrbиyя
ишlяrиnи шяrtи olaraq dюrd
qrupa ayыrmaq olar: tarиxи hadиsяlяrlя яlaqяdar kцtlяvи tяdbиrlяr; yarыш
vя mцsabиqяlяrlя ялaqяdar kцtlяvи tяdbиrlяr; Azяrbaycan-Ermяnиstan
mцnaqишяsи иlя яlaqяdar kцtlяvи tяdbиrlяr; carи kцtlяvи tяdbиrlяr.
Tarиxи hadиsяlяrlя яlaqяdar mяktяblяrdя keчиrиlяn kцtlяvи
tяdbиrlяrя aиddиr: Yenи иlиn, 8 Mart Qadыnlar gцnцnцn, Novruz bayra-
mыnыn, Qurban bayramыnыn, Konstиtusиya gцnцnцn, Azяrbaycan
Ordusu gцnцnцn, Qayыdыш Gцnцnцn, 28 may Gцnцnцn vя s. bay-
ramlarыn kцtlяvи шяkиldя, mцяllиmlяrиn vя шagиrdlяrиn
ишtиrakы иlя qeyd
edиlmяsи.
Yarыш vя mцsabиqяlяrlя яlaqяdar kцtlяvи tяdbиrlяr dя mцxtяlиf sя-
cиyyяlиdиr: fяnn olиmpиadalarы, иdmanыn ayrы-ayrы nюvlяrи цzrя yarышlar,
шahmat yarышlarы, hazыrcavablar klublarыnыn yarышlarы, яl ишlяrиndяn,
rяsmlяrdяn иbarяt mцsabиqяlяr, шиfahи xaлг yaradыcыlыьы nцmunяlяrи
цzrя mцsabиqяlяr vя s.
Шяhиdlяr xиyabanыnы zиyarяt, шяhиdlяr aиlяlяrиnя kollektиv шя-kиldя
baш чяkmяk, шяhиdlяrиn mяzarlarы яtrafыnы sяlиqя-sяhmana salmaq,
шяhиdlяrиn xatиrяlяrиnиn яbяdиlяшdиrиlmяsиndя ишtиrak etmяk kиmи tяd-
bиrlяr Azяrbaycan-Ermяnиstan mцnaqишяsи иlя яlaqяdardыr.
Carи kцtlяvи tяrbиyя ишlяrи dя az tяшkиl edиlmиr. Mяktяb bиnasыnda,
mяktяbyanы sahяdя keчиrиlяn иmяcиlиklяr; tяbияtиn mцxtяlиf gцшяlяrиnя
turиst gяzиntиlяrи; kиno vя teatra kollektиv baxыш vя onlаrын mцzakиrяsи;
yenи чapdan чыxan kиtablarыn oxunuшu vя mцzakиrяsи; etиk, estetиk,
иdeya-sиyasи vя dиgяr mюvzularda dиsputlar чarи kцtlяvи tяrbиyя ишlяrиnя
aиddиr.
Do'stlaringiz bilan baham: