Nursux nuri

MUQADDIMA-2

1. Tabiiy holda o’sadigan yuksak o’simliklarni

O’zbekistonda, O’rta Osiyoda va yer yuzida qancha turi tarqalgan?

A) 4.500/8.000/250.000 B) 4.500/8.000/500.000

C) 4.000/8.500/500.000 D) 4.000/8.500/250.000
2. Botanikaning yer yuzida o’simliklarni tarqalishini (1), o’simliklarni yashashi va qanday muhitda o’sishini (2), o’simliklarni qadimgi qazilma holatdagilarini (3), boshqa joylarda o’sadigan o’simliklarni olib kelib moslashtirish (4) kabilarni o’rganuvchi bo’limlari qanday nomlanadi?

a) paleobotanika, b) ekologiya,

d) iqlimlashtirish, e) geobotanika

A) 1-a, 2-b, 3-d, 4-e; B) 1-e, 2-e, 3-b, 4-a;

C) 1-e, 2-b, 3-a, 4-d; D) 1-a, 2-e, 3-d, 4-b;

3. Qaysi qatorda dorivor o’simliklar (a), iste’mol qilinadigan o’simliklar (b), yovvoyi yem-xashak o’simliklari (d) va O’zbekiston Respublikasi “qizil kitobi”ga kiritilgan (e) o’simliklar to’g’ri ko’rsatilgan?

1-xolmon, 2-isiriq, 3-rovoch, 4-sebarga, 5-do’lana, 6-sallagul, 7-chakanda,

8-burchoq, 9-zubturum, 10-shirach, 11-shuvoq;

A) a-1,2,3, b-4,5, d-6,7,8, e-9,10,11;

B) a-2,7,9, b-3,8, d-4,6,11, e-1,5,10;

C) a-1,2,3, b-6,7, d-8,10,11, e-4,5,9;

D) a-2,7,9, b-3,5, d-4,8,11, e-1,6,10;

4.Chorva mollari uchun to’yimli ozuqa hisoblangan o’simliklar berilgan qatorni ko’rsating.

A) Keyreuk, izen, saksovul B) Sachratqi, beda, sebarga

C) Shuvoq, rovoch, yantoq, D) Yantoq, beda, qoqio’t
5. Yer yuzida gulli o’simliklarni qancha oila (1), turkum (2) va turi (3) tarqalgan?

A) 3.700 oila, 11.000 turkum va 250.000 tur

B) 4.500 oila, 8000 turkum va 500.000 tur

C) 533 oila, 13.000 turkum va 500.000 tur

D) 533 oila, 13.000 turkum va 250.000 tur
6. Botanikaning o’simliklarni changlanishi va urug’lanishini (1), ichki tuzilishini (2), ma’lum tartib, tizimga solishini (3) va tashqi tuzilishini (4) o’rganuvchi bo’limlari qanday nomlanadi?

a) morfologiya, b) sitoembriologiya, d) anatomiya, e) sistematika

A) 1-b, 2-d, 3-a, 4-e; B) 1-a, 2-e, 3-d, 4-b;

C) 1-e, 2-a, 3-b, 4-d; D) 1-b, 2-d, 3-e, 4-a;

7. Ajdar daraxti qayerda o’sadi?

A) Seyshel orolida B) Sumatra orolida

C) Kanar orolida D) Meksikada
8. Hashoratxo’r o’simliklar berilgan qatorni belgilang.

A) Kuvacha, safsan B) Suv qaroqchisi, suvqalampir

C) Nepentes, xolmon D) Drosera, kuvacha
9. Bir dona yong’og’ining og’irligi 25 kg keladigan palma qayerda o’sadi?

A) Seyshel orolida B) Sumatra orolida

C) Kanar orolida D) Meksikada
10. Quyida berilgan o’simliklarni ular uchun mos bo’lgan hususiyatlar bilan juftlab ko’rsatilgan qatorni belgilang.

1-jazirima issiqqa bardosh berib, qum uyumlarida o’sadi, barglari arang ko’rinadi. 2-poyasi suv tagida bo’lib, guli suv yuzasida ochiladi. 3-hashoratlar bilan oziqlanadi. 4-tabiat ko’rki hisoblanadi. 5-noyob mevali 6-tabobatimiz gavhari hisoblanadi.

a) xolmon, b) saksovul, d) yong’oq, e) chakanda, f) nilufar, g) qandim, h) nepentes, i) drosera, j) ko’zagul, k) safsan, l)suvqalampir;

A) 1-b,g, 2-f, 3-e,l, 4-h,i, 5-a,j, 6-k,d;

B) 1-a,b, 2-d, 3-e,k, 4-f,i, 5-g,l, 6-h,j;

C) 1-b,g, 2-f, 3-h,i, 4-a,j, 5-d,k, 6-e,l;

D) 1-a,b, 2-d, 3-f,i, 4-h,j, 5-e,k, 6-g,l;
11. Quyidagi o’simliklarni shox-shabbasi uchun mos bo’lgan shakllari bilan juftlab ko’rsting.

1) olma, 2) o’rik, 3) yong’oq, 4) shaftoli, 5) qarag’ay, 6) terak, 7) sadaqayrag’och, 8) majnuntol

a) sharsimon, b) g’uj va tik, d) yoyiq;

A) 1,2,3,4-d, 5,6-a, 7,8-b; B) 1,2,3,4-d, 5,6-b, 7,8-a;

C) 1,2-a, 3,4,5,6-b, 7,8-d; D) 1,2-d, 3,4,5,6-a, 7,8-b;
12.Bir turga mansub bo’lgan tog’larning shimoliy yonbag’irlarida o’sadigan daraxtlar janubiy yonbag’irlarida o’sadigan daraxtlardan nimasi bilan farq qiladi?

A) Shox-shabbasini ko’pligi, kengligi va balandligi

B) Shox-shabbasini kamligi va bo’yining pastligi

C) Ildizlarining baquvvat bo’lishi, bo’ydorligi

D) Barglarining maydaligi va ko’rimsizligi
13. Soxta kashtan necha yil umr ko’radi?

A) 70-100 yil B) 800 yil C) 1000 yil D) 2000

14. Yovvoyi butalar to’g’ri berilgan javobni belgilang.

A) Anor, na’matak, limon

B) Bodomcha, uchqat, zirk

C) Ligustrum, qoraqat, nastarin,

D) Irg’ay, singirtak, nastarin
15. Madaniy butalar qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?

A) Anor, na’matak, limon

B) Bodomcha,uchqat,qoraqat

C) Ligustrum, qoraqat, nastarin,

D)Irg’ay,singirta na’matak
16. Yarim butalar to’g’ri berilgan javobni aniqlang.

A) Sarsazan, shuvoq, izen

B) Sachratqi, keyreuk, teresken

C) Qoqio’t, izen, sachratqi

D) Teresken, sarsazan, shashir
17. Ko’p yillik (a), ikki yillik (b) va bir yillik o’tlar (d) to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang.

1-beda, 2-kanop, 3-zig’ir, 4-qalampir, 5-sholg’om, 6-lavlagi, 7-yeryong’oq, 8-kanakunjut,

9-karam, 10-sigirquyruq, 11-sallagul, 12-lola, 13-sabzi, 14-shirinmiya, 15-g’umay

A) a-5,6,7,8,9, b-10,1,2,13,15, d-3,4,11,12,14;

B) a-1,3,5,7,9, b-2,4,6,8,10, d-11,12,13,14,15;

C) a-1,4,3,6,7, b-5,2,10,14,15, d-8,9,11,12,13;

D) a-1,11,12,14,15, b-5,6,9,10,13, d-2,3,4,7,8;
18.Yer yuzidan 5-20 sm ko’tarilib o’sadigan o’simliklarni ko’rsating.

A) Qo’ytikan, kanakunjut B) Momaqaldirmoq, kanop

C) Kanop, kanakunjut D)Qo’ytikan,momaqaldirmoq
19. Bargi ancha barvaqt to’kiladigan o’simliklar.

A) Tikan daraxt, aylant, shamshod

B) Zarang, akatsiya, bodom

C) Jiyda, terak, atirgul D) Bug’doy, gulhayri, qoqio’t

20. Bargi uzoq vaqtgacha yashil rangini saqlaydigan (1), barglari hatto qishda ham to’kilmay turaveradigan (2) va bargi qor tagida qishlab, bahorda yana o’sishda davom etaveradigan (3) o’simliklarni belgilang.

a-gulhayri, b-ligustrum, d-nastarin, e-achambiti,

f-shamshod, g-qoqio’t, h-qurttana, i-atirgul, j-bug’doy

A) 1-a,e,f, 2-b,e, 3-g,h,i,j B) 1-b,d,f, 2-i,g, 3-a,e,h,j

C) 1-b,d,i, 2-b,f, 3-a,e,g,h,j D) 1-a,e,d, 2-b,f, 3-e,g,h,i,j

21. Hujayrani qaysi fan o’rganadi va hujayra kim tomonidan, qachon kashf etilgan?

A) Sitologiya, Robert Guk, 1865-yil;

B) Sitologiya, Robert Guk, 1665-yil;

C) Sitoembriologiya, Robert Broun, 1665-yil;

D) Sitoembriologiya Robert Broun, 1831-yil

22. Dastakli lupa va shtativli lupalar buyumni necha marta kattalashtirib ko’rsatadi?

A) 3-5/10-25 marta B) 5-10/100-200 marta

C) 20-25/10-100 marta D) 3-5/10-20 marta
23. Hujayra qobig’iga qaysi modda mustahkamlik berib turadi?

A) Oqsil B) Kraxmal C) Kletchatka D) Xitin

24. . . . rangsiz, tiniq, suyuq yoki shilimshiq holda bo’lib, doim harakatlanib turadi.

A) Mag’iz B) Sitoplazma C) Plastidalar D) Vakuol

25. Qaysi organizmlarda mag’iz shakllanmagan bo’ladi?

A) Yashil suv o’tlar, bakteriyalar, zamburug’lar

B) Ko’k-yashil suv o’tlar, lishayniklar, ayrim bakteriya

C) Ayrim zamburug’lar, yashil suv o’tlar, lishayniklar

D) Ko’k-yashil suv o’tlar, bakteriyalar, ayrim zamburug’
26. . . . ning shakli va hajmi hujayraning yirik-maydaligiga, yoshiga hamda yashash sharoitiga qarab har xil bo’ladi.

A) Vakuol B) Sitoplazma

C) Mag’iz D) Protoplazma
27. Mag’iz hujayraning muhim tarkibiy qismi ekanligi kim tomonidan va qachon aniqlangan?

A) Robert Guk, 1865-yil; B) Robert Guk, 1665-yil;

C) Robert Broun, 1665-yil; D) Robert Broun, 1831-yil
28. Plastidalar uch xil bo’lib, ular leykoplastlar . . . , xromoplastlar . . . , xloroplastlar . . . rangda bo’ladi.

A) Rangsiz, qizg’ish, yashil

B) Zarg’aldoq, rangsiz, yashil

C) Yashil, qizg’ish, rangsiz D) Rangsiz, yashil, qizg’ish

29. . . . – sitoplazma ichidagi hujayra shirasi bilan to’lgan bo’shliq. U turli shaklda bo’ladi.

A) Mag’iz B) Vakuol C) Plastida D) Protoplazma

30. Hujayra shirasi tarkibida . . . suv va unda erigan ko’pgina moddalar hamda oqsil, moy, shakar bo’ladi.

A) 60-75% B) 65-80% C) 70-85% D) 70-95%

31. Piyoz po’sti hujayralariga xos hususiyatni ko’rsating.

A) Hujayralarining shakli cho’ziq, zichroq joylashgan, plastidalari rangsiz

B) Plastidalari rangsiz, yumoloq, zichroq joylashgan

C) Hujayralarining shakli yumoloq, zichroq joylashgan, plastidalari rangsiz

D) Plastidalari rangli, hujayralarining shakli cho’ziq, zichroq joylashgan,
32. Chigit yuzasidagi tola (tuk) bitta hujayradan iborat bo’lib, uzunligi . . . ga yetadi.

A) 2-3 sm B) 3-4 sm C) 4-5 sm D) 5-6 sm

33. Nima sababdan tirik hujayralar ichidagi harakatni o’rgan b ish uchun elodeya suvo’tidan foydalaniladi?

A) Barglari shaffof va suvda o’sgani uchun

B) Akvariumda o’stirilgani va barglari rangli bo’lgani uchun

C) Barglari bir qavatdan iborat va suvda o’sgani uchun

D) To’g’ri javob berilmagan
34. Quyida berilgan fikrlarning qaysilari yosh va qari hujayralar uchun o’rinli hisoblanadi?

1) yosh va qari hujayralarning hujayra qobig’i deyarli bir xilda bo’ladi. 2) qari hujayralarda vakuol sitoplazmaga qaraganda ko’proq joy egallaydi. 3) yosh hujayralarning hujayra qobig’i yupqa va nozik bo’ladi. 4) qari hujayralarning hujayra qobig’i qalin bo’ladi. 5) vaqt o’tishi bilan qari hujayralarda sitoplazma va mag’iz butunlay yo’qolib, ularning o’rnini suv yoki havo egallaydi. 6) qari hujayralarda sitoplazma va mag’iz ko’proq joyni egallaydi. 7) yosh hujayra larda hujayra qobig’i qalin bo’ladi.

A) 1,2,3,4 B) 2,3,4,5 C) 3,4,5,6 D) 4,5,6,7
35. Bo’linadigan hujayralarda dastlab . . .

1) sitoplazmada to’siq paydo bo’ladi. 2) mag’iz ikkiga ajraladi.

3) ona hujayra teng ikkita yosh hujayraga ajraladi. 4) mag’iz yiriklashadi. 5) hujayra bo’linishi bilan undagi plastidalar teng ikkiga ajralib yosh hujayralarga o’tadi. 6) mag’iz maxsus parda bilan qoplanadi.

A) 4,2,6,3,1,5 B) 1,2,3,4,5,6 C) 4,2,6,1,3,5 D) 1,6,2,5,3,4

36. Hujayra qobig’idagi yarim o’tkazuvchanlik hususiyati . . . saqlanadi.

A) Bir yil davomida B) U nobud bo’lguncha

C) Besh-o’n yil D) Mag’iz nobud bo’lguncha

37.Hujayra sitoplazmasidagi hujayra shirasi bilan to'lgan bo'shliq ...

A)plastida B)vakuol

C)qisqaruvchi vakuol D)hazm vakuoli

38. .Qaysi o'simliklarda o'q ildiz sistemasi rivojlangan?

1)loviya; 2)makkajo'xori; 3)suli; 4)beda; 5)yantoq; 6)sholg'om; 7)arpa

A)1, 2, 4, 5, 6 B)2, 4, 5, 6, 7 C)1, 4, 5 D)1, 4, 6, 7
39.Qaysi o'simliklarda popuk ildiz sistemasi rivojlangan?

A)bodring, makkajo'xori, loviya B)pomidor, bodring,

C) arpa, bug'doy, suli D)arpa, loviya, suli
40. Aylant va gledichiyaning hayotiy shaklini ko'rsating.

A)o't B)daraxt C)buta D)chaia buta

41.Qaysi o'simliklarda ildiz bo'lmaydi?

A)yo'sinlar B)sershox qirqbo'g'im

C)dala qirqbo'g'imi D)qirqquloq
42.Yovvoyi yem-xashak o'simliklarni aniqlang.

A)sebarga, shuvoq B)rovoch, chakanda

C)zubturum, sallagul D)xolmon, do'lana
43.Dorivor o'simlikni belgilang.

A)shirach B)chakanda C)sallagul D)yasmiq

44.Chorva mollari uchun to'yimli ozuqa hisoblanadigan o'simliklar guruhini aniqlang.

1)saksovul; 2)javdar; 3)izen; 4)keyreuk; 5)chakanda; 6)do'lana; 7)yantoq

A)3, 4, 7 B)2, 3, 4, 5, 6 C)1, 2, 3, 4, 7 D)1, 2, 5, 6
45."Drozera" o'simligiga xos xususiyatni aniqlang.

A)hasharotxo'r B)eng yirik bargli

C)eng yirik gulli D)eng mayda mevali
46.Baobab hayotiy shakli jihatdan qanday o'simlik?

A)ko'p yillik o't B)chaia buta C)daraxt

D)bug'doydoshlar oilasiga mansub buta
47.Shox-shabbasi yoyiq (1), sharsimon (2)va tik (3)bo'lgan o'simliklarni juftlab bering.

a)o'rik; b)qarag'ay; c)sadaqayrag'och; d)olma; e)terak; f)shaftoli

A) 1-a, d, f; 2-c; 3-b, e B)1-s; 2-b, c; 3-a, d, f

C)1-b, c; 2-c; 3-a, d, f D)1-a, f, c; 2-d, f; 3-b, c

48.Cho'llarda keng tarqalgan yem-xashak yarim butalarni belgilang.

A)shuvoq, irg'ay B)teresken, sarsazan

C)irg'ay, singirtak D)yalpiz, shashir
49.Bo'yi 1 m ga yetadigan bir yillik o'simliklarni aniqlang.

1)kanakunjut; 2)kanop; 3)makkajo'xori;

4)qo'ytikan; 5)momaqaldirmoq

A)2, 3, 5 B)1, 2, 4 C)1, 2, 3 D)1, 4, 5

50.Bir yillik (I), ko'p yillik (II)va buta (Ill)larga tegishli o'simliklarni juftlang.

1)oq sho'ra; 2)baliqko'z; 3)shashir; 4)kiyiko't;

5)ligustrum; 6)singirtak

A)1-1, 2; II-3, 4; III-5, 6 B)1-3, 4; II-l, 2; III-5, 6

C)1-1, 3; II-2, 4; III-5, 6 D)1-3, 6; II-l, 4; III-2, 5
51.Harorati iliq kelgan kuz oylarida ham gullashda davom etadigan yowoyi o'simliklarni belgilang.

A)kartoshkagul, xrizantema B)qora ituzum, jag'-jag'

C)zubturum, qo'ypechak D)nastarin, atirgul
52.Quyidagi o'simliklardan qaysi biri yem-xashak o'simligi emas?

A)shuvoq B)sebarga C)burchoq D)shirach

53.Quyidagi o'simliklardan qaysi biri "Qizil kitob"ga kiritilmagan?

A)jumagul B)sallagul C)shirach D)chakanda

54.Tog' yonbag'irlarida keng tarqalgan butalarni aniqlang.

1)zirk; 2)irg'ay; 3)qoraqat; 4)ligustrum; 5)singirtak; 6)nastarin

A)1, 2, 5 B)1, 2, 4 C)3, 5, 6 D)2,3,5
55.Cho'llarda keng tarqalgan yem-xashak o'simligini aniqlang.

A)sarsazan B)beh C)shirach D)andiz

56.O'simlik hujayrasining vakuolasi tarkibida suvning miqdori qancha?

A)50-65% B)98-99% C)70-95% D)40-65%

57.Havo ildizlarining epidermasi ostidagi etli qavatda qanday to'qima joylashadi?

A)asosiy B)mexanik C)o'tkazuvchi D)hosil qilu vchi

58.Ko'p yillik o'tlarga mansub bo'lmagan o'simliklarni aniqlang.

A)gulsafsar, duragay gibiskus

B)farzitsiya, tobulg'I C)nizomgul, pskom piyozi

D)boychechak, sebarga

60.Poyasi suv tagida bo'lib, guli suv yuzasida ochiladigan o'simlikni aniqlang.

A)suv qirqqulog'i B)safsan C)jumagul D)nilufar

61.Seyshel palmasining mevasini aniqlang.

A)dukkak B)yong'oq C)qo'zoq D)ko'sak

62.Raffleziya Arnoldi o'simligi qaysi orolda uchraydi?

A)Kanar B)Seyshel C)Sumatra D)Galapagoss

63.Ligustrum (1), gulsafsar (2), kanakunjut (3)o'simliklari hayotiy shakli jihatidan qaysi guruhlarga mansub?

a)yarim buta; b)buta; c)bir yillik o't; d)ko'p yillik o't; e)daraxt.

A)1-b,2-d,3-c B)1-a, 2-d, 3-c

C)1-b,2-c,3-d D)1-e, 2-a, 3-c

64.Qaysi o'simliklarning bargi qor tagida qishlab qolishi mumkin?

A)g'o'za va kanop B)ituzum va jag'-jag'

C)achambiti va gulxayri D)tugmachagul va yeryong'oq
65.Qaysi o'simlikning barglari bir qavat hujayradan tuzilgan?

A)zarang B)majnuntol C)elodeya D)foks

66.Qoraqat, anor, limon kabi o'simliklarning hayotiy shakli qaysi javobda to'g'ri ko'rsatilgan?

A) butalar B) yarimbutalar

C) past bo'yli daraxtlar D) ko'p yillik o'tlar
67.Makkajo'xori, karam, qulupnay kabi o'simliklar....

A) 1 yillik o'tlar hisoblanadi B) qo'shimcha ildizga ega

C)bargi bandsiz o'simliklardir D)urug'ida oqsil ko'p
68.Moslikni toping.

1)andiz; 2) sigirquyruq; 3) jag‘-jag‘;

a)ko'p yillik o't; b) ikki yillik o't; c) bir yillik o't.

A) 1-a, 2-b, 3-c B) 1-b, 2-c, 3-a

C) 1-a, 2-c, 3-c D) 1-c, 2-c, 3-a
69.Ikki yillik o'tlarni toping.

sigirquyruq; 2) qoqio't; 3) oddiy fevlagi; 4) kaijam; 5) qamish; 6) kanop; 7) iloq.

A) 2, 7, 4, 5 6, B) 4, 1, 3 C) 1, 4, 2, 7 D)4, 7, 6
70.Poyasining yer ustki qismi qishda qurib, o'sish kurtaklari tuproq ostida qishlaydigan o'simliklarni ko'rsating.

1)izen; 2) ebalak; 3) andiz; 4) shashir; 5)qorabargo't; 6) kiyiko't.

A) 4, 3,1 B)3, 2,1 C) 3, 4, 6 D)1, 4, 5