Nurq nuqsoni bo’lgan bolalar gnostik xotirani korreksiyalashda psixologik metodlari

Nurq nuqsoni bo’lgan bolalar gnostik xotirani korreksiyalashda psixologik metodlari

• 1 Bob. Muammoning ilmiy nazariy asoslari.

1.1. Maktabgacha yoshdagi bolalarda gnostik xotiraning o’ziga xosligi.

1.2. Nutq nuqsoniga ega bo’lgan bolalarda gnostik xotirani o’rganish.

2 Bob. Nutqida nuqsoni bo’lgan bolalar gnostik xotirani korreksiyalashda psixologik metodlar.

2.1. Maktabgacha yoshdagi nutq nuqsoniga ega bo’lgan bolalar gnostik xotirasini tekshirish metodikalari.

2.2. Nutq nuqsoniga ega bo’lgan maktabgacha yoshdagi bolalar gnostik xotirasini bartaraf etishda psixokorreksion metodlar.

• Kurs ishining maqsadi. Nutqda nuqsoni bo’lgan bolalar gnostik xotirani korreksiyalashda psixologik metodlarini o’rganish va tahlil qilish.
• Kurs ishining vazifalari:

-Nutqiy nuqsoni bo’lgan bolalarda gnostik xotiraning rivojlaish xususiyatlari va uning namoyon bo’lishi muammosi bo’yicha ilmiy adabiyotlarni tahlil qilish;

-Nutq buzilishlarida gnostik xotirani xusuiyatlarini o’rganish;

-Gnostik xotira buzilishlari diagnostikasini yoritish.

Kurs ishining ob’yekti: Kichik va o’rta maktab yoshidagi turli nutq buzilishlariga ega bolalarda gnostik xotiraning rivojlanish xususiyatlari.

• Kurs ishining predmeti: Nutqiy nuqsoni bo’lgan bolalarda gnostik xotirani korreksiyalashda psixologik metodlarni o’ragnish va tahlil qilish.

• Xotira-shaxs psixik hayotini belgilab beruvchi xususiyat. Inson tomonida o’tmish tajribasini esda olib qolish, saqlash va keyinchalik eslashning psixik jarayoni.
• S.L.Rubinshteyn ta’kidlaganidek “Xotirasiz daqiqa mavjudotlari bo’lib qolgan bo’lar edik. O’mishimiz kelajak uchun o’lik bo’lardi”.
• Xotiraning nerv fiziologik asosida bosh miya po’stlog’ida hosil bo’ladigan shartli reflekslar, turli assotssiativ bog’lanishlar yotadi. Lekin, odam esda saqlab qolish paytida assotsiyatsiyalar hosil bo’lganini mutlaqo sezmaydi. Har xil assotsatsiyalarning hosil bo’lganini odam keyinchalik biror narsani esga tushirish paytida biladi.

• O’tkazilgan tekshiruvlarga ko’ra, biror narsa esda olib qolinganda, asosan nerv hujayralarining (neyronlarning) dendrit shoxlari tarkibida o’zgarishlar yuzaga keladi. Ular qandaydir boshqacharoq tuzilishga kirib oladilar. Dendritlar tuzilishidagi hosil bo’lgan o’zgarish darrov o’tib ketadigan bo’lmay, ancha mustahkam bo’ladi. Shu sabali esda olib qolgan narsa uzoq vaqt xotirada saqlanib turadi.

• Bolalar eshituv nutqiy xotirasini yanada chuqurroq tekshirish maqsadida A.R.Luriya tomonidan ishlab chiqilgan “10 ta so’ni yod olish”, “6 so’z”, “Uch so’zdan iborat ikki guruh”, “Jumlalarni yodda olib qolmoq”, “ Hikoyani eslab qol” metodikalari o’z ichiga olgan, hamda L.S.Svetkova tomonidan maktabgacha yoshdagi bilalr uchun moslashtirilgan diagnostik kom.pleks ishlab chiqildi.