Нурмахмадов Умид. Дуккакли дон эк зар doc

Hayot kechirishi - 
umuman olganda qizil bosh shpankanikiga o’xshaydi. 
Qo’ng’izlari ko’p metamorfozli, yiliga bir marta avlod beradi. Soxta g’umbaklik 
stadiyasida qishlaydi. Qo’ng’izlari tuxum quyish uchun quduqcha qaziydi. 
Urg’ochi qo’ng’izlar bir necha o’ntadan, ba’zan bir necha yuztadan tuxum 
qo’yadi. 
Malhamchi qo’ng’izlarning lichinkalari chigirtka ko’zachalari ichida oziqlanadi. 
Jumladan, Frolov malhamchisi marokash chigirtkasi
 
(
Dosiotaurtis maroccanus 
Thub.
) ning hamda qir chigirtkasi
 (Calliptamus turanicus Tarb.)
ning tuxumlari 
bilan, 
Mulabris
Scabiosae 0l.
nomli mahamchi morokash

hamda otbosar
 
chigirtka (
Dociosta Orus krauss; Gnd.
) ning va ba’zi boshqa chigirtkalarning 
tuxumlari bilan oziqlanib yashaydi. To’rt nuqtali malhamchi
 
lichinkalari esa 
voha
 
chigirtkasi
 
(
Calliptamus
italicus L.
) ning
 
ko’zachalarida yashaganligi 
aniqlandi. 

Kurash choralari. 
Qizil bosh shpankaga qarshi kurash uchun belgilangan 
tadbirlar amalga oshiriladi. Malhamchilarning lichinkalari foydali bo’lganligi 
uchun, bu zararkunandalar ekinlarga bevosita tahdid qilgan hollardagina ularga 
qarshi kurash choralari qo’llaniladi (V.V.Yaxontov, 1962). 

3.1.2. No’xat qo’ng’izi 
(Bruchas pisorum S.).
 

Zarari.
Bu qo’ng’iz no’xat donlari — urug’lari ichidagi moddani 
kemirib yeyishi bilan zarar yetkazadi. Masalan, Qamashidagi no’xat ekinlarida 
urug’larning 5 % dan ziyodroq qismi nobud bo’lganligi aniqlandi. 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

30
Samarqand 
atrofida yetishtirilgan 
no’xat 
namunalarida 
ularning 11 % ini no’xat qo’ng’izi shikastlaganligi ma’lum. Qozog’istondan 
olingan ma’lumotlarda bu zararkunanda ayrim uchastkalardagi no’xat 
donlarining 20 % dan ziyodrog’ini shikastlaganligi ko’rsatiladi. 
Shikastlangan donlarning unish darajasi 75 % gacha pasayadi va no’xat 
qo’ng’izining chiqindilari bilan ifloslangan donlar ovqat uchun yaramaydi.