Nukus davlat pedagogika instituti "kelishilgan"

Kosmonavtika asoslari 
Kosmonavtika predmeti. Uning boshqa fanlar bilan aloqasi. Siolkovskiy, 
Sender va Korolevlarning ishlari, ularning maktabi. Kosmonavtikaning halq 
xujaligi va ilmiy tadqiqot ishlarida qo‗llanilishi.Raketa harakati qonunlari. 
Siolkovskiy 
formulasi. 
Raketaning 
tuzilishi 
uning 
konstruktiv 
xarakteristikasi.Tortishishning markaziy maydoni va unda harakat. Uchish paytida 
KA ga tásir etuvchi kuchlar. Vaznsizlik. 
Moddiy nuqta harakat traektoriyasining erkin uchish boshlang‗ich 
shartlariga bog‗liqligi. Energiya integrali formulasi. Tortishishning markaziy 
maydonida jism harakati traektoriyalari. Tásir sferasi va jism traektoriyasini 
xisoblashning taqribiy metodi.
Yer suńiy yo‗ldoshlari. Ularning orbita elementlari. Yer SY ni 
mo‗ljallangan orbitaga chiqarish. Yer nosferikligini yo‗ldosh orbitasi 
evolyusiyasiga tásiri. Yer atmosferasida SY orbitasining evolyusiyasi. Oy va 
Quyosh tásirida SY ning orbitadan chetlanishlari. Libratsiya nuqtalaridagi SY lar. 
Sinxron va statsionar SY lar. Yer atrofi orbitasida aktiv harakat. Orbital manevrlar. 
Orbitada yaqinlashish va tutashish. Orbitadan chiqish va Yerga qo‗nish. Yer SY 
harakatlarini optik qurilmalar yordamida kuzatish metodikasi. SY larni 
ko‗rinishzonalari. 

---

15 
Yer SY harakat trassalari. Yo‗ldoshni Quyosh va Oy tomonidan tortilishini 
hisobga olish. Oyga uchish traektoriyasi; tekislikli va fazoviy uchish masalalari. 
Optimal traektoriyalarni tanlash. Uchish vaqti. Oyni aylanib o‗tish traektoriyalari. 
KA ni Oy ning súniy yo‗ldoshlariga aylantirish.Traektoriya korreksiyasi. SYni 
Oyga qo‗ndirish. Yo‗ldoshni Yerga qaytarish. 
Planetalararo uchish. Yer tásir sferasidagi harakat. Yer tásir sferasidan 
tashqaridagi geliotsentrik harakat. Gomon va parobolik orbitalar bo‗ylab uchishlar. 
Mo‗ljallangan planetalarning tásir sferasidagi harakat. KA ni Yerga qo‗ndirish. 
Tashuvchi raketalar (raketa nositeli). Tashuvchi raketalarning tuzilishi. Bir 
bosqichli va ko‗p bosqichli raketalar. 
Start kosmik kospleksining asosiy elementlari. Kosmodromdan tashuvchi 
raketalarni uchirish. Kosmik obektlarning bort jihozlari. Yer SY, KA, orbital 
stansiyalar. Planetalararo stansialar. Ularning energiya bilan táminlash. 
Tutashtirish va qo‗ndirish sistemalari. 
Ilmiy tadqiqot ishlari uchun ilmiy apparaturalarni SY bortida 
joylashtirish. Boshqarish sistemasi: Tashuvchi raketalarni boshqarish. SY 
larning orbital uchishlarida, orbital uchishlarda, tutashtirish va qo‗ndirishda 
boshqarish. Orientatsiya va stabilizatsiya sistemasi. Oy va planetalararo 
stansiyalarni boshqarish. Kosmonavtika va Yerdan tashqi astronomiya. 
Quyosh sistemasi jismlarini KA yordamida o‗rganish. 
Yershunoslik va meteorologiyada kosmonavtika, Tabiiy resurslarni 
o‗rganish, geografiya, geologiya, gidrologiya, okeanologiya, qishloq 
ho‗jaligi va o‗rmon ho‗jaligini o‗rganishning kosmik metodlari. Geodeziya va 
navigatsiyada kosmonavtika (―Molniya‖, ―Raduga‖, ―Ekran‖, ―Orbita‖ 
rusmidagi SY lar).