Нукус 2015 Қорақалпоғистон республикаси халқ таълими вазирлиги к. Убайдуллаев номидаги Республика педагог

ҲАМДАРДЛИК –
инсоннинг унинг билан бирга бошқа одамлар боши-
дан кечирган ҳис – туйғуларини ўзининг бошидан кечириши.
ҲАЯЖОНЛАНИШ –
(лот. emоveо – ҳайратга солмоқ,ҳаяжонга соламоқ) 
– психик ҳодисаларнинг алоҳида тоифаси бўлиб, субъект томонидан 
бу ҳодисалар, предметлар ва вазиятлар инсоннинг ўз эҳтиёжларини 
қондириш учун бевосита қизиққон кечинмалари кўринишида намоён 
бўлади.
ҲИС-ТУЙҒУ –
инсоннинг нисбатан барқарорлиги, умумийлиги, унинг 
шахс сифатидаги тараққиёти давомида шаклланган эҳтиёжлари ва 
(хусусан) қадриятларига мослиги билан фарқ қиладиган юксак ўзаро 
маданий боғланган ҳиссиётларидир.
ХУЛҚНИНГ ОҒИШИ (девиант хулқ – атвор) –
инсоннинг қабул қилин-
ган ҳуқуқий ёки моддий меъёрларини бузадиган хулқ – атвори.
ХУЛҚ АТВОР АКЦЕНТУАЦИЯСИ –
инсон хулқ-атворининг маълум бир 
белгиларининг ўзгачшилиги, жуда кучли ривожланиши.
ЦИКЛОТИМИЯ –
маниакал-депрессия, психозда аниқ кўринадиган 
кайфиятнинг цикл (давр) бўйича ўзгаришларига ўхшаш психик каса-
ликнинг енгил формаси, дастлабки фазаси (бошланиши).
ШАХСИЙ СИФАТЛАРИ –
инсоннинг шахсий сифатларида етарли 
даражадаги доимий хислати. Шахсий хислатлар ҳаёт давомида ша-
клланади ва инсон руҳиятининг ва хулқ – атворининг шахсий хусуси-
ятларини аниқлайди.
ШУҲРАТПАРАСТ, ИЗЗАТТАЛАБ –
инсоннинг ор-номусига тегади-
ган нарсага таъсирчанлиги, инсоннинг ҳурмат, иззат, тан олинишига 
интилиши.

---

Нукус 2015
__
15
ШАФҚАТСИЗЛИК –
инсоннинг бошқаларга ва ҳайвонларга салбий 
муносабатдан келиб чиқадиган хулқининг ва хулқ – атвор хислатининг 
фарқланиши. Хулқи бўйича фақатгина шафқатсизлик кўрсатишдан 
эмас, балки бошқа тирик жонларга зарар етказгандан, уларнинг қий-
налганлигини кўриб раҳатланадиган инсонни шафқатсиз дейди.