Нукус 2015 Қорақалпоғистон республикаси халқ таълими вазирлиги к. Убайдуллаев номидаги Республика педагог

Оила – суицидиал 
ҳаракатларни бартараф этиш 
омили сифатида

---

Нукус 2015
__
45
Бу билан ота-оналарнинг ўзларига ҳам психологик ёрдам керак экан-
лигини тушуниш мумкин. Албатта, низолар энг бахтли оилаларда ҳам 
ҳатто бўлиб туради. Аммо уларнинг фарқи шундаки, баъзи бир оила-
ларда катталар ўз норозиликларини «конструктив» тарзда билдириб, 
бир-бирларини тушунишга ҳаракат қилишса ва ярашишга интилишса, 
бошқалари бир-бирларини ҳақорат қилган ҳолда, муносабатларни 
бузадилар, оиладаги тинчлик, эмоционал яқинлик йўқолади. Баъзан 
эса ўз жанжалларига фарзандларини ҳам жалб этишади, энг ёмон 
ҳолатларда ўсмирда руҳий шикастланиш ҳолатларини келиб чиқишига, 
асаб бузилишларига,эмоционал таранглик, ўзини айблаши ва охирги 
чора сифатида ўз жонига қасд қилишига олиб келади.
Фарзандларининг ўз жонига суиқасд килишининг олдини олишда 
ота-оналар учун айрим тавсиялар
Фарзандлар ўз жонларига қасд қилишларининг олдини олишда ота-о-
налар уларнинг психологик хусусиятларидан хабардор бўлишлари 
кераклигини таъкидламоқчимиз.
Ўспиринлик ва ўсмирлик даврининг психологик хусусиятлари 
қандай?
Ўспиринлик ва ўсмирлик даври оддий ёш даврлари эмас, айнан шу 
ёшдаги давр қарама-қаршиликларга лиммо-лим тўла бўлганлиги боис, 
уларнинг ҳатти-ҳаракатлари ота-оналарига кўп ташвиш туғдиради. 
Жаҳлдорлик, оила ва жамиятдаги жиззакилиги, ҳиссиётларининг бар-
карор эмаслиги, ота-онанинг ортиқча ғамхурлигига қаршилик кўрсати-
ши, уятчанлик хамда ўзи ва яқинларига имкониятдан ортиқ талаблар 
қўйиши атрофдагиларни хавотирга солади. Шунинг учун, ўспирин-
ларнинг ҳатти-харакатларини тушуниш учун, уларнинг келиб чиқиш 
сабабларини тушуниб етиш керак. Ота-оналар фарзандларининг 
мазкур босқичда қарама карши даврни бошидан кечираётганлигини 
тушунишлари лозим.
Бунинг ўтиш даври дейилишига сабаб шундаки, бунда ўспирин ўзини 
шахс сифатида, оиланинг, гурухнинг, жамиятнинг тенг ҳуқуқли аъзоси 
сифатида англашни бошлайди. У ўзини нафақат ижтимоий муноса-
батларда англайди, балки ўзининг келажакдаги, улғайганлигидаги 
режаларини тузишни бошлайди. Албатта, бу режалар ҳали мукаммал, 
аниқ-равшан эмас, лекин ўспирин учун улар жуда катта аҳамиятга эга. 
Фантазия (орзулар) оламида яшаётган ўспирин, унинг режаларини 
катталар билиб қолмасликлари учун жон жахди билан ҳаракат килади. 

---