Nukus-2013 mavzu. KİRİSh. HayoTİy faoliYat xavfsiZLİGİNİng asosiy nuchalari. Fanning predmeti, obekti, maqsadi va mazmuni. Reja

QURİLİSh MATERİALLARİ VA BİNOLARNİNG UTGA ChİDAMLİLİGİ

Qurilish materiallari va konstruksiyalari wtga chidamlilik darajasiga kwra quyidagi gurwhga bwlinadi:

1. Yonmaydigan materiallar va konstruksiyalar.

2. qiyin yonadigan materiallar.

3. Yonadigan material va konstruksiyalar.

qM va q P-A, 5-70 "Bino va inshootlarni loyihalashning yong`inga qarshi me`yorlari"ga muvo-fiq, devorlari, orayopmalari va boshqa qismlari qanday material hamda konstruksiyalardan qurilgan bwlishiga qarab binolar 5 gu- 125 guruhga ajratiladi.

wtga chidamlilik darajasi I va II bwlgan binolarning hamma asosiy qismlari yonmaydigan bwladi. II darajali binolarning ichki kwtaruvchi devorlari bundan mustasno, ular qiyin yonadigan bwlishi mumkin. Bu binolarning asosiy farqi soatlarda wlchanadigan wtga chidamlilik chegarasidir. Bu vaqt ichida qurilish konstruksiyalarining kwtarish qobiliyati

yo`qolmaydi, ularda parron yoriqlar paydo bwlmaydi va olovga qarama-qarshi tomondaga harorat 220° ga yetmaydi. Masalan, 1 darajali binolar kwtaruvchi devorlarning wtga chidamlilik chegarasi 2,5 soatga, II darajalilarda esa 2 soatga teng. wtga chidamlilik darajasi III bwlgan binolarning hamma qismlari yonmaydigan bwladi. Faqat binolarning pardevorlari, qavatlararo yoki chordoq orayopmalari qiyin yonadigan, yopmalarni (tomlarni) kwtaruvchi konstruksiyalari esa yonadigan bwlishi mumkin. IV darajali binolarda katta

binoni qismlarga ajratadigan eshik-derazasiz maxsus yonishga qarshi devorlargina yonmaydigan bwladi. wtga chidamliligi IV darajali binolarning kwtaruvchi devorlari, kolonnalari, pardevorlari va karkasli devorlarining twldirgichlari qiyin yonadigan bwladi, chordoqsiz orayopmalari esa yonadigan bwlishi mumkin. wtga chidamliligi V darajali binolarning yong`inga qarshi devorlaridan tashqari hamma elementlari suvalmagan yonadigan materiallar bwladi. Istalgan wtga chidamlilik darajasidagi binolarda quyidagilar

yonadigan qilib ishlanishi mumkin:

· chordoqli binolarda stropillar;

· tomning kwtaruvchi detallari;

· pardevorlarning ayrim konstruksiyalari;

· pollar;

· deraza tavaqalari;

· ship;

· devorlarning qoplamasi;

· eshiklar (yong`inga qarshi devorlardagi eshiklardan tashqari).

wtga chidamliligi III va IV darajali, chordoqli binolarda esa tomni qam yonadigan qilib ishlashga ruxsat etiladi. quvvati 1000 kVt dan yuqori bwlgan qishloq xwjaligi elektrstansiyalari wtga chidamliligi I, II va III darajali binolarda, quvvati 101 dan 1000 kVt gacha bwlganlari IV darajali binolarda, quvvati 100 kVt gacha bwlganlari esa V darajali binolarda joylashtirilishi mumkin.Yong`inga qarshi devorlar va minatqalar (6m)konstruksiyasi

1- devor; 2- yonuvchi yoki og`ir yonuvchi material.