Notiqlik san’ati tarixi. G’arb va Sharq notiqligi



Download 408,92 Kb.
bet4/10
Sana24.06.2022
Hajmi408,92 Kb.
#698626
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Ğarb notiqligi slayd

Abu Nasr Forobiy

  • Abu Nasr Muhammad ibn Muhammad ibn Uzlug` ibn Tarxon Forobiy 872-873 - yillarda (260 hijriy yilida) Aris suvi Sirdaryoga quyiladigan erdagi Forob degan joyda tug`ilgan. XIII - XIV asr tarixchilarining guvohlik berishicha Forob Shoshning (Toshkentning) shimolrog`ida joylashgan. Shuningdek, manbalarda Forob yaqinidagi Sutkant shahri haqida ham ma`lumotlar uchraydi.1
  • Abu Nasr Forobiy ham IX - X asrlarda – iqtisodiy va siyosiy ziddiyatlar kuchaygan bir davrda yashab ijod etdi. U ilmning turli sohalarini mukammal bilgan va ular haqida mustaqil fikrlar bayon qilgan buyuk allomadir. Nutq va aql tarbiyasiga oid ilmlar to’g`risida Forobiy qimmatli fikrlar aytgan.
  • Forobiyning aytishicha, mantiq shunday bir san`atki, kishi notiqlikdan adashib qoladigan bo’lsa, to’g`ri fikrlashga olib keluvchi va aql yordamida biror xulosa chiqariladigan bo’lsa, xatolarning oldini oluvchi narsalarni o’z ichiga oladi. Uning aqlga munosabati grammatika san`atining tilga munosabati kabidir.
  • 1 M.M.Xayrullaev. Forobiy. -T.: 1991. 3-bet.

Abu Ali ibn Sino (980-1037).

  • O’rta asr Sharqining buyuk allomalari orasida mashhur tabib, faylasuf, shoir Abu Ali ibn Sino alohida o’rin tutadi. Uning turli sohalar bilan birga ta`lim – tarbiya, axloq va nutq haqida ham fikrlari mavjudki, ular bilan yaqindan tanishish notiqlik san`atini mukammal o’rganishga yordam beradi. Yaxshi do’st qaysi yo’l bilan axloqiy kamchiliklarni tuzatishda boshqalarga yordam berishi mumkinligi masalasiga ibn Sino alohida e`tibor beradi va notiq quyidagilarga amal qilishi lozim deb biladi:
  • Nasihat (Nutq - B.O’ va A.S) qo’pol ohangda berilishi kerak emas.
  • Suhbatdoshning ilm darajasini hisobga olish zarur.
  • Nasihatga (va`zxonlikka) ko’p berilmaslik kerak, uni o’rtoqlik suhbati tarzida olib borish kerak.

Unsurulmaoliy Kaykovus

  • Unsurulmaoliy Kaykovus Kaspiy dengizining janubiy qirg`og`ida yashagan Gilon qabilasidandir. U 412 - hijriy, 1021-1022 - milodiy yilida mayda feodal oilasida tug`ildi. «Qobusnoma»ni 475-hijriy, 1082-1083 milodiy yilida yaratdi. Bu haqda Kaykovus asarida: «Sana 475 da boshladim» - deb ma`lumot beradi. Bu davrda Kaykovus 63 yoshda bo’lib, anchagina keksayib qolgan edi, u o’g`liga: «Pisaram, man pir shudam» - deb o’zining qariganligidan ma`lumot beradi va o’z asari «Qobusnoma»ni o’g`liga bag`ishlaydi.
  • «Qobusnoma» 44 bobdan iborat bo’lib, bulardan to’rt bobi diniy xarakterdadir, qolgan 40 bobi hayotiy voqealarni ifoda etadi.
  • Kaykovus o’z asarida yoshlarning xulq - atvoriga alohida e`tibor berdi. Ularga insonparvar bo’lishni, xalqqa shirin muomala qilishni ta`kidladi. Shuningdek, do’st va dushmanga qanday munosabatda bo’lish kabi masalalarni ham asarida yoritdi.

Download 408,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish