Notiqlik san’ati tarixi. G’arb va Sharq notiqligi



Download 408,92 Kb.
bet9/10
Sana24.06.2022
Hajmi408,92 Kb.
#698626
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Ğarb notiqligi slayd

Alisher Navoiy.

  • Alisher Navoiy 1441-yil 9-fevralda Hirot shahrida tug`ildi.
  • Sharq madaniyatining salmoqli zarvaraqlarini tashkil etuvchi notiqlik san`ati tarixiga oid talaygina manbalar bor bo’lsa-da, ulardan hech biri Alisher Navoiy qoldirgan meros kabi qimmatli va boy emas.
  • Navoiy o’z davrining buyuk mutafakkiri, so’z ustasi bo’lish bilan birga, kishilarga yaxshi so’z bilan ta`sir eta bilish san`atini juda qadrlovchi, ulug`lovchi, bunday san`at ustalariga e`tibor qilib, ehtirom ko’rsatuvchi bir shaxs edi.

Navoiyning fikricha, voiz quyidagi xususiyatlarga ega bo’lishi lozim:

  • Voizning so’zlari ta`sirchan va foydali bo’lmog`i lozim. Voiz kerakki «qolalloh» so’z aytsa.
  • Nutq tinglovchi uchun yangilik bilimlar va o’zgarishlar xabarchisi bo’lmog`i lozim. «Va`z bir murshid va ogoh ishidur va aning nasihatin qabul etgan maqbul kishidur».
  • Notiqning o’zi biror sohani egallagan bo’lishi va undan so’ng va`z orqali kishilarga ta`sir etishi lozim.
  • Notiq olim va bilimdon har narsadan xabardor kishidur. «Voizkim, bo’lg`ay olim va muttaqiyaning nasihatidin chiqqan shaqiy».
  • Notiqning so’zi bilan ishi bir bo’lmog`i lozim. Aks holda nutqning ta`siri bo’lmaydi. «Ulki buyurib o’zi qilmag`ay, hech kimga foyda va asar aning so’zi qilmag`ay».

Hoja Muayyad Mehnagiy

  • Alisher Navoiy qadrlagan voizlardan biri – Xoja Muayyad Mehnagiy mashhurgina emas, balki notiq, donishmand, yuksak bilim egasi bo’lgan, mavjud bilimlarni o’rganib qolmasdan, ularni takomillashtirgan, to’ldirgan. U mozorda shayxlik qilsa - da, o’zini xalqqa juda yaqin tutgan va o’z bilimini ularga berishga intilgan: «va`z majolisi bag`oyat garm va pursho’r voqe` bo’lur erdi».
  • Xo’ja Mehnagiy muvaffaqiyatlari va mahoratining kaliti bilim doirasining keng, mazmunan chuqur ekanligida edi. Navoiy iborasi bilan aytsak, u «zohir ulumin» bo’lgan, ya`ni o’sha davrda ajdodlarimiz to’plagan bilimlarning deyarli hammasini puxta o’zlashtirgan, buning ustiga ularni boyitgan ham.
  • Mehnagiy o’z davrining zo’r suxandonlaridan biri, hokisor shayx bo’lishiga qaramay, benazir donishmandligi, zo’r voizlik zakovati tufayli hatto toj-taxt, arkoni davlat a`yonlarini ham ta`zim qildira oladigan notiq edi.

Download 408,92 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish