41.Нотариал ҳаракатни амалга оширишда чет давлат органлари ёки мансабдор шахслари томонидан берилган ҳужжатни қабул қилиш шартларини тушунтиринг. Чет давлат органлари ёки мансабдор шахслари томонидан берилган ҳужжатлар Ўзбекистон Республикаси ҳудудида амал қилинишининг уч усули мавжуд:
тўғридан-тўғри: нотариус чет давлат органлари ёки мансабдор шахслари томонидан берилган ҳужжатлар қуйидаги ҳолларда тўғридан тўғри амал қилади;
ҳужжатнинг кўриниши тури характери жиҳатидан уни легаллаштириш мумкин бўлмаса (мисол учун фуқаролик паспорти ва бошқалар);
жисмоний ва юридик шахсларга Фуқаролик, оилавий ва жиноий ишлар бўйича ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш ва ҳуқуқий муносабатлар тўғрисидаги Конвенция (1993 йил
22 январь, Минск шаҳри)га аъзо мамлакатларнинг давлат органлари ва мансабдор шахслари томонидан берилган бўлса.
Апостиль: нотариусхорижий расмий ҳужжатларни легаллаштириш талабини бекор қилувчи Конвенция (Гаага, 1961 йил 5 октябрь)га аъзо мамлакатларнинг расмий ҳужжатларини апостиль белгиси қўйилган бўлса қабул қилади. Шунингдек, бирор бир мамлакат юқоридаги Гаага конвенциясига аъзо бўлиш билан бирга Жисмоний ва юридик шахсларга Фуқаролик, оилавий ва жиноий ишлар бўйича ҳуқуқий ёрдам кўрсатиш ва ҳуқуқий муносабатлар тўғрисидаги Конвенция (1993 йил 22 январь, Минск шаҳри)га ҳам аъзо бўлса, мазкур мамлакатнинг чет давлат органлари ёки мансабдор шахслари томонидан берилган ҳужжатлар тўғридан-тўғри амал қилади.
Консуллик легализацияси:нотариус юқоридаги Конвенцияларга аъзо бўлмаган мамлакатларнинг расмий ҳужжатларини легализация қилинганидан сўнг қабул қилади.
42.Консуллик легализациясида нотариуснинг иштироки ҳақида гапириб беринг. Нотариус Ўзбекистон Республикаси давлат органлари ва мансабдор шахслари томонидан берилган ҳужжатларни хорижда амал қилиши учун легализация қилиш жараёни (консуллик легализиция)да иштирок этади.
Консуллик легализацияси – бу чет элда амал қиладиган ҳужжатни ҳужжат берилган мамлакат қонунларига мувофиқ қабул қилинган ва тузилганлигини тасдиқлашдан иборат. Ҳужжатни легализациялаш ўз ичига мазкур ҳужжатдаги имзо ва муҳрнинг ҳақиқийлигини, ҳужжатни берган ёки тасдиқлаган давлат органи ва мансабдор шахснинг унга ваколати борлигини текшириш билан боғлиқ бир неча жараёндан иборат. Ўзбекистон Республикаси давлат органлари ва мансабдор шахслари томонидан берилган ҳужжатлар легализация қилиниши учун:
ҳужжат нотариус томонидан тасдиқланиши (жумладан, ҳужжатнинг бир тилдан бошқа тилга тўғри таржима қилинганлиги ёхуд таржима таржимон томонидан қилинганда унинг имзоси ҳақиқийлигини шаҳодатланиши);
нотариус имзосининг ҳақиқийлиги Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан тасдиқланиши;
Адлия вазирлигининг муҳри ва ваколатли мансабдор шахснинг имзоси Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлигининг Консуллик бошқармаси томонидан тасдиқланиши;
ҳужжатни қабул қиладиган мамлакат ҳудудидаги Ўзбекистон Республикасининг консуллик муассасаси томонидан тасдиқланиши лозим.