Normurodova m. A

Buyraklarda siydik hosil bo’lishi jarayoni. Buyraklarda siydikning hosil bo’lishi ikki fazada kechadi. Birinchi faza -filtrlanish davridir. Bu bosqichda buyrak tanachasining kapillyarlar koptokchasidagi bosim bilan buyrak tanachalari kapsulasi orasidagi bosimlarning farqi hisobiga buyrak tanachalari kapsulasi yuzasiga qondagi moddalarning filtrlanishi yuz beradi. Kapsula yuzasiga qon plazmasidan suv, anorganik tuzlar, mochevina, siydik kislotasi, glyukoza, aminokislotalar filtrlanadi. Oqsillar yirik molekulali bo’lganligi sababli kapsula yuzasiga o’tmaydi va qonda qoladi. Kapsula yuzasiga tushgan filtrlangan suyuqliklar –birlamchi siydik deb ataladi. Siydik hosil bo’lishining ikkinchi fazasida birlamchi siydikning tarkibidagi bir qator moddalar qonga qayta so’riladi. Mochevina, siydik kislotasi, azot qoldig’i kabilar qonga qayta so’rilmaydi va ular buyraklar orqali organizmdan chiqarib yuboriladi. Bu siydik ikkilamchi siydik bo’lib, katta odamlarda bir kecha kunduzda miqdori 1 yoki 1,5 litrni tashkil etadi. Bir oylik bolada bir kecha kunduzda 350-400 ml, bir yoshda 700-800ml, 4-5 yoshda –bir litr,10 yoshdan boshlab 1,5 litrgacha siydik ajraladi.