Alyuminiy haqida ma’lumotnoma jadvali
Umumiy ma’lumotlar
|
Nomi
|
Alyuminiy
|
Formulasi
|
Al
|
Raqami
|
12, III-davr, III A guruh
|
Atom xossalari
|
Atom massasi
|
26,9815386(8)m.a.b. (g/mol)
|
Elektron konfiguratsiyasi
|
[Ne]
|
Atom radiusi
|
143pm
|
Kimyoviy xossalari
|
Kovolent radiusi
|
121 pm
|
Ion radiusi
|
(+3e) 51 pm
|
Elektromanfiyligi
|
1,61 (poling shkalasi bo’yicha)
|
Elektrod potensiali
|
-1,61 V
|
Oksidlanish darajasi
|
+3
|
Ionizatsiya energiyasi( birinchi electron)
|
577,5 kj/mol (5.984 eV)
|
Termodinamik xossalari
|
Zichligi (m.sh.)
|
2,6989 g/mol
|
Erish harorati
|
660 oC, 933,5 K
|
Qaynash harorati
|
2518,82oC 2792 K
|
Erish issiqligi
|
10,75 kj/mol
|
Molyar issiqlik sig’imi
|
24,35 kj/mol
|
Molyar hajmi
|
10 mol/sm3
|
Issiqlik o’tkazuvchanligi
|
(300K) 237 Vt/(m*K)
|
Struktura panjara shakli
|
Chegaraviy konsentratsiyalangan
|
Panjara parametrlari
|
4,050 A
|
2.3 Alyuminiy oksidining labaratoriyada olinishi
Kerakli reaktivlar , idishlar , asbob va uskunalar: Natriy alyuminat ; azot kislotasi ; distillangan suv ; quritish shkafi; mufel pechi .
Ishdan asosiy maqsad : Gidrotozalash jarayonida katalizator tashuvchi sifatida qo’llaniladigan alyuminiy oksidini tayyorlash.
Ish yuzasidan nazariy ma’lumotlar: Alyuminiy oksidining barcha poliamorf ko’rinishidagi turlari ichida korund mustahkam strukturaga ega va kimyoviy barqarordir.
γ - alyuminiy oksidining kimyoviy aktiv formasidir. Past temperaturada olingan γ - ni kislota va ishqorlar reaksiyaga kirishish tezligi , 3 mol suvli alyuminiy oksidi – gidrargilitga o’xshaydi . Shuni e’tirof etish kerakki , glinozemni va uni gidratlarini kimyoviy xususiyatlari , ularni hosil bo’lish sharoitiga bog’liq. Alyuminiy gidrooksidini barqaror formalari – gidrargilitga , bemit , diasporlar S dan yuqori temperaturada γ - ga va α - ga aylanadi .
(700-)
Keyingi paytlarda alyuminiy gidrooksidini yuqori temperaturadagi fazoviy o’zgarishlari o’rganilib α - dan tashqari yana 6 ta turi aniqlangan . Ilgari bu turdagi alyuminiy oksidini γ - deb kelinar edi.
α - θ- µ- γ- x- va η-
Bu hosil bo’lgan har bir xildagi suvli alyuminiy oksidni barqaror turining temperatura chegarasi η- dan α - ga qarab o’zgarib boradi . Alyuminiy eritmasidan cho’ktirib olingan gidrargillit , shu eritmadan karbonizatsiya usuli bilan tez cho’ktirib olingan bayerit , gidrarillitlaridan bemitlarni qizdirilganda alyuminiy oksidini har xil shakllari olingan .
Gidrargillit bemit X γ µ θ α -
Bayerit bemit θ α -
Bemit γ δ θ α -
Diaspor α -
Braun , Klark , Elliot yuqorida keltirilgan o’zgarishlarni tasdiqlab 4- gidratni
Parchalanishini umumiy chizmasini berdilar (yaxshi kristallar ) , (yomon kristallar) . Boshlang’ish xom ashyoda ishqorni miqdori yuqori bo’lsa , hamma fazoviy o’zgarishlar sekinlashadi .
Alyuminiy oksidini tabiiy birikmalarini aktivligi gidrargillit (
d=2,3-2,4 g/ boksidlar tarkibiga kiradi) ( d=3,01 g/
va diasporga () qarab pasayib boradi . Sanoatda suvsiz glinazemni olishni eng rivojlangan usuli Bayer usulidir.
Bu usulda boksitdan ishqor eritmasi bilan alyuminat natriy olinadi va alyuminat natriydan alyuminiy gidroksidi cho’ktiriladi. S da qizdirilib undan suvsiz texnik glinazem olinadi , u asosan γ - dan tashkil topgan
bo’ladi.
+NaOH
+ 2HN + NaN+
NaOH + AL(OH
+ +
+ NaOH + AL(OH pH= 9,5-10,5
Tayyor glinazemni sifatli olingan gidratni tozaligiga bog’liq bo’lib , har xil qo’shimchalarni , Si, , glinazemdagi miqdori bilan aniqlanadi . Gidratni sifati esa alyuminat eritmalarini tozaligiga bog’liqdir . Alyuminiy eritmasi qanchga toza bo’lsa , hosil bo’lgan gidrat shuncha toza bo’ladi. Gidratni korbonizatsiya usuli bilan olinganda yuqori sifatli gidrat olish mumkin . Alyuminat eritmasidan karbonat angidrit gazi bilan to’yintirilganda , undan AL(OH cho’kma tushadi.
2NaAl +3 + C = 2AL(OH + C
Lilev fikricha : 2NaOH + C = C +
2NaAl +C+ = C+ AL(OH
Do'stlaringiz bilan baham: |